Συνεταιρισμοί: ένα μοντέλο για την ενίσχυση των ατόμων στην οικονομία

Σύμφωνα με τον Andreas Kappes, από τη Συνομοσπονδία Γερμανικών Συνεταιριστικών και Συνεργατικών Επιχειρήσεων DGRV, ως συνεταιρισμός εννοείται η ένωση φυσικών ή νομικών προσώπων που μοιράζονται ίδια οικονομικά, κοινωνικά ή πολιτισμικά ενδιαφέροντα. Οι αξίες που μοιράζονται και στις οποίες

στηρίζεται η λειτουργία του συνεταιρισμού είναι η αλληλεγγύη, η ελευθερία, η δικαιοσύνη και η δημοκρατία. Σε αυτές προστίθενται η οικονομική υποστήριξη από τα μέλη μέσω των δικών τους προσπαθειών, η διαχείριση του συνεταιρισμού μέσω Διοικητικού και Εποπτικού Συμβουλίου από τα μέλη, ο σκοπός της συνεταιριστικής δραστηριότητας που εστιάζει όχι στη μεγιστοποίηση των αποδόσεων, αλλά κυρίως στην υποστήριξη των μελών και το χαρακτηριστικό της διπλής ιδιότητας κάθε μέλους (ιδιοκτήτης και επιχειρηματικός εταίρος). Με αυτή τη φιλοσοφία λειτουργίας η επιχειρηματική δραστηριότητα των μελών μεγιστοποιεί την αξία των παρεχόμενων υπηρεσιών και προϊόντων.

Παγκοσμίως ο κοινωνικός συνεταιριστικός τομέας, έχει 800 εκατομμύρια έως 1 δις μέλη  σε πάνω από 100 χώρες, απασχολεί πάνω από 100 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ οι 300 μεγαλύτερες συνεταιριστικές επιχειρήσεις παγκοσμίως είχαν έσοδα 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2008. Στην ΕΕ ειδικότερα υπάρχουν 250.000 συνεταιριστικές επιχειρήσεις στις οποίες, συμμετέχουν περίπου 163 εκατομμύρια μέλη και εργάζονται πάνω από 5,4 εκατομμύρια άνθρωποι. Πιο συγκεκριμένα υπάρχουν, 40.000 αγροτικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις, που αντιπροσωπεύουν το 50% του συνολικού κύκλου εργασιών (περισσότερο από 300 δις Ευρώ) και 4000 συνεταιριστικές τράπεζες

Στη Γερμανία μέχρι τις 31.12.2011, η DGRV διέθετε ως μέλη 1121 πρωτοβάθμιες συνεταιριστικές τράπεζες, 2525 πρωτοβάθμιους γεωργικούς συνεταιρισμούς, 1921 μικρής κλίμακας βιομηχανικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις και 214 καταναλωτικούς συνεταιρισμούς. Αντίστοιχα, η GdW(Γερμανική Συνεργατική Συνομοσπονδία Στέγασης) διέθετε 1930 πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς ως μέλη. Έτσι, η DGRVείναι σήμερα η μεγαλύτερη οικονομική οργάνωση στη Γερμανία από άποψης μελών της και προσφέρει πάνω από 800,000 θέσεις εργασίας.

Οι κύριες καταστατικές λειτουργίες της είναι η προώθηση και ενίσχυση του Συνεργατικού Κινήματος και των συνεργατικών ελέγχων, η άσκηση πίεσης σε Βερολίνο και Βρυξέλλες, οι νομικές και φορολογικές συμβουλές προς τα μέλη της, ο συντονισμός των υπηρεσιών εκπαίδευσης και κατάρτισης των μελών της, η υποστήριξη συνεργατικών και συνεταιριστικών κινήσεων στο εξωτερικό, αλλά και διεθνών σχέσεων, καθώς και η υποστήριξη στην ίδρυση νέων συνεταιρισμών.

Στο διάστημα 2006-2011 έχουν ιδρυθεί στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της υγείας, της τρίτης ηλικίας, της αυτοαπασχόλησης και των τοπικών υπηρεσιών 1000 νέοι συνεταιρισμοί. Ειδικότερα, οι 430 στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της διαχείρισης υδάτων. Τα αποτελέσματα αυτής της δραστηριότητας είναι η αύξηση της παραγόμενης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η μείωση της εκπομπής CO₂, η ενίσχυση της συλλογικής ευθύνης των τοπικών αρχών, η προώθηση των φιλικών προς το περιβάλλον επενδύσεων.

Το όφελος από την προσωπική ενεργοποίηση του καθένα για συμμετοχή είναι η δυνατότητα συμμετοχής με μικρό επενδυτικό κεφάλαιο, η αξία του μέλους και όχι της μετοχής, η δυνατότητα να ομαδοποιηθούν πολλά έργα κάτω από την ίδια «ομπρέλα», η ευκολία στην είσοδο και έξοδο στο εγχείρημα, η περιορισμένη προσωπική ευθύνη του κάθε μέλους ως επενδυτή, οι δημοκρατικές διαδικασίες.

Η κρίση, σύμφωνα με τον Andreas Kappes, διαφαίνεται ως ευκαιρία για τους συνεταιρισμούς, οι οποίοι μπορούν να ισχυροποιηθούν οικονομικά στην αγορά, τηρώντας μερικές βασικές προϋποθέσεις όπως η επαγγελματική διαχείρισή τους, η επίγνωση των καθηκόντων τους από όλα τα μέλη, η τήρηση ίσων και δίκαιων όρων ανταγωνισμού, η πρόσβαση σε χρηματοδοτικά κεφάλαια και η ενσωμάτωση σε μια ισχυρή συνεταιριστική ένωση. Επιπλέον, είναι αναγκαία μια αποκεντρωμένη διαδικασία σε επίπεδο λειτουργίας τους, μια συνεργατικού ελέγχου εποπτεία, ένα σαφές νομικό πλαίσιο και η ανεξαρτησία τους από το κράτος.

Τα βασικά βήματα για το στήσιμο / την ίδρυση ενός συνεταιρισμού είναι η σύλληψη της ιδέας, η εξεύρεση συνεταίρων, η επεξεργασία του επενδυτικού σχεδίου και του καταστατικού λειτουργίας του, η ιδρυτική συνέλευση, ο έλεγχος κατά τη σύστασή του και η εγγραφή των μελών ή του σχήματος σε μητρώο. Σε όλα τα στάδια μπορεί να στηριχθεί το εγχείρημα από το τοπικό συνεταιριστικό ελεγκτικό σχήμα και από την τοπική συνεταιριστική τράπεζα.

Ο συνεταιρισμόςέχει τρία όργανα, τη Γενική Συνέλευση, το Εποπτικό Συμβούλιο και το Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ τα μέλη του εποπτικού συμβουλίου και το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να είναι συνεταιρισμός. Το ανώτατο σώμα είναι η Γενική Συνέλευση.

Περισσότερα για την DGRVεδώ: http://www.dgrv.de/en/home.html