Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, το αντίδοτο στην οικονομική κρίση;

Της Θέκλας Παρασκευούδη*

Η τεταμένη οικονομική περίοδος που διανύουμε έχει αφήσει τα αποτυπώματα της σε κάθε πτυχή  της κοινωνίας μας. Η περίοδος αυτή απέχει μακράν από φάσεις ανάπτυξης  και άνθησης της επιχειρηματικής  δραστηριότητας. Στασιμότητα και δυσπραγία χαρακτηρίζουν το επιχειρηματικό περιβάλλον. Η δύσκολη κατάσταση φανέρωσε πιο έντονα τις αδυναμίες της κάθε επιχείρησης ξεχωριστά αλλά και τις λάθος κινήσεις.

Παράλληλα, ο  κάθε οργανισμός καλείται να υπερασπιστεί τα κεκτημένα του. Όμως, από αυτές τις στάχτες μπορεί να γεννηθεί κάτι καινούριο.

Τα παλαιότερα έτη, όπου η οικονομία – όπως νομίζαμε-  “άνθιζε”, κανείς δεν είχε στρέψει την προσοχή του στο περίγυρο του, τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στο ανθρώπινο.

Το υπάρχον οικονομικόπολιτικό σκηνικό βασίστηκε σε ένα σύστημα αξιών, που έμπρακτα αποδείχτηκε σαθρό και αναποτελεσματικό, καθώς δεν ήταν ανθρωποκεντρικό. Οι συνέπειες είναι εμφανείς και τις βιώνουμε με διαφορετικές εκφάνσεις και σε διάφορα πεδία. 

Η άποψη πως η οικονομική και κοινωνική κατάσταση πηγάζει και από την έλλειψη της εταιρικής ηθικής από την φιλοσοφία και την καθημερινότητα των επιχειρήσεων κερδίζει συνεχώς έδαφος. 

Την θέση της  ανάπτυξης την έχει καταλάβει  η προσαρμοστικότητα. Νέες συνθήκες δημιουργούνται καθημερινά, με ρυθμούς και ταχύτητες που δεν αφήνουν πολλά περιθώρια, παρά μόνο να προσαρμοστείς.

Αυτή η  κατάσταση μας οδηγεί να βρούμε λύσεις με μακροχρόνια αποτελέσματα, με διάρκεια στον χρόνο ενώ θα απορροφούν τους κραδασμούς. Η ανάγκη αλλαγής σκεπτικού και η υιοθέτηση ενός συστήματος που περιλαμβάνει την ευθύνη και την επιχειρηματική ηθική, προαπαιτείται. 

Στο πλαίσιο  αυτό αναδεικνύεται η Εταιρική Κοινωνική  Ευθύνη (ΕΚΕ), περιλαμβάνοντας στοιχεία αναζήτησης και προβληματισμού. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι η ώρα για υλοποίηση αυτών των δράσεων. Ο ρόλος της θα αναβαθμιστεί, θα γίνει πιο αποφασιστικός και καθοριστικός.

Η EKE έρχεται  ως εργαλείο των επιχειρήσεων, ως το αντίδοτο. Αποτελεί αναγκαιότητα για  τα νέα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα ως μέσο σχεδιασμού επιχειρησιακής στρατηγικής.

Η ΕΚΕ, διέπεται από την αναγνώριση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει τόσο το φυσικό περιβάλλον όσο και η κοινωνία. Άλλωστε, η προώθηση της εμπεριέχει το σεβασμό που επιδεικνύουν οι επιχειρήσεις στο πολιτισμό, στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, στην παροχή ίσων ευκαιριών, στη βελτίωση ποιότητας ζωής και πάνω από όλα στην διατήρηση του περιβάλλοντος που έχουμε κληρονομήσει και οφείλουμε να προστατεύσουμε για να το κληροδοτήσουμε υγιές και ασφαλές.

Από την άλλη, οι επιχειρήσεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας και άρρηκτα συνδεδεμένες από το ίδιο το κοινωνικό σύνολο. Αυτή η αμφίδρομη σχέση αποτελεί το μυστικό της επιτυχημένης συνταγής!

Ο ρόλος των  επιχειρήσεων χαρακτηρίζεται κρίσιμος στην προσπάθεια ανταγωνισμού με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Οι εφαρμογές  της ΕΚΕ ωθούν τις επιχειρήσεις σε ένα κώδικα δεοντολογίας, ένα  κώδικα σεβαστό και αποδεκτό από  όλους και για όλους, που θα προκύψει από την ενισχυμένη σχέση  της κοινωνίας και της προώθησης περιβαλλοντικά υπεύθυνων προϊόντων και υπηρεσιών.

Στόχος της  ΕΚΕ δεν είναι η διαφήμιση  και η προβολή των εταιρειών  ως ευαισθητοποιημένες απέναντι στο  κοινωνικό σύνολο λόγω «μόδας». Είναι  η έμπρακτη απόδειξη με στόχο την  ισόρροπη επίτευξη κερδοφορίας και βιώσιμης ανάπτυξης. Ανάπτυξη με κοινωφελή σκοπό!

Άλλωστε, οι δράσεις ξεκινούν από την θεμελιώδη  αρχή της δημοκρατίας και του  σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στις σύγχρονες  οικονομίες, οι επιχειρήσεις κρίνονται  με βάση τη μακροχρόνια κερδοφορία τους, η οποία μεγιστοποιεί το κέρδος αλλά και την διάρκεια τους. Η κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων αποτελεί αρχή που ταιριάζει στην οικονομία της ελεύθερης αγοράς.

Η ΕΚΕ είναι  επένδυση με απτά αποτελέσματα.

Αρχικά, η  αναγνώριση μιας εταιρείας ως κοινωνικά υπεύθυνης, βοηθά στη βελτίωση της  εσωτερικής συνοχής, μεταξύ των εργαζομένων, με ταυτόχρονη αύξηση της παραγωγικότητας τους. Επιπλέον, η εμπιστοσύνη του καταναλωτή θα ενισχυθεί και θα γίνει συνείδηση. Τα κριτήρια κατανάλωσης έχουν αλλάξει. Ο κόσμος είναι ευαισθητοποιημένος, άρα οι επιχειρήσεις καλούνται να ακολουθήσουν την τάση. 

Άλλωστε, η  συνεισφορά τους στο κοινωνικό και  φυσικό περιβάλλον, βελτιώνει τις  σχέσεις εμπιστοσύνης με μεγαλύτερες  επιχειρήσεις, για τις οποίες πιθανότατα αποτελούν προμηθευτή, υπεργολάβο ή συνεργάτη κάθε μορφής, όπως και την θετική εικόνα της επιχείρησης σε τοπικό, περιφερειακό ή κλαδικό επίπεδο. Η εξοικονόμηση κόστους με την ταυτόχρονη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των επενδύσεων για το περιβάλλον συμβάλλει θετικά στην φήμη της επιχείρησης.

Η εργατική νομοθεσία  είναι η ραχοκοκαλιά για το πώς ενεργούν οι εργαζόμενοι, οι δράσεις που διέπουν την ΕΚΕ είναι κάτι επιπλέον, είναι προσφορά.

Ενδεικτικά  είναι τα αποτελέσματα έρευνας που  εμφανίζουν τους ευρωπαίους καταναλωτές να επηρεάζονται οι αγοραστικές τους αποφάσεις  από την ΕΚΕ. Ένας στους πέντε είναι διαθέσιμοι να πληρώσουν ακριβότερα προϊόντα με περιβαλλοντικό και κοινωνικό υπόβαθρο ή να σαμποτάρουν μέσα από την αποχή κατανάλωσης προϊόντων που παράγουν επιχειρήσεις οι οποίες καταστρατηγούν βασικούς κανόνες ΕΚΕ.

Οι επιχειρήσεις απαρτίζονται από ανθρώπους, η ΕΚΕ  επενδύει στους ανθρώπους, συνεπώς  η αλλαγή κουλτούρας θα συνεισφέρει  όχι μόνο στην ανάπτυξη του κέρδους  αλλά και στην αναβάθμιση των ίδιων. Η ενθάρρυνση για προσφορά, προωθεί την ανάπτυξη της συλλογικότητας με επίκεντρο και αποδέκτη τον ίδιο τον άνθρωπο. 

Πρόεδρος  Δ.Σ. Ελληνικού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΜΚΟ)

Υπεύθυνη  Περιφερειακών ΜΜΕ  Δημοκρατικής Συμμαχίας