Ο Νίκος Χρυσόγελος με την αντιπροσωπεία του Ευρωκοινοβουλίου στο Μαυροβούνιο Αξιολόγηση της ενταξιακής πορείας του Μαυροβουνίου

Στην αντιπροσωπεία του Ευρωκοινοβουλίου που επισκέφθηκε το Μαυροβούνιο στις 28-30 Απριλίου και είχε συνομιλίες τόσο με κυβερνητικά και κοινοβουλευτικά στελέχη όσο και με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, σε μια κρίσιμη στιγμή για τη χώρα και την ενταξιακή της πορεία, συμμετείχε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, μέλος της Διακοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθερότητας και Συνεργασίας ΕΕ και Μαυροβουνίου.  Ο Νίκος Χρυσόγελος είναι, επίσης, μέλος της αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου για τα Δυτικά Βαλκάνια. 

Στην διάρκεια της 6ης Συνάντησης της Διακοινοβουλευτικής Επιτροπής Σταθερότητας και Συνεργασίας ΕΕ και Μαυροβουνίου συζητήθηκαν σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τη χώρα αυτή, τόσο στο πλαίσιο της ενταξιακής της πορείας και των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων όσο και εξαιτίας της έντασης που έχει προκληθεί από την διαδικασία και τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών της 7ης Απριλίου. Το Μαυροβούνιο μπορεί - παρά τα προβλήματά του αυτή την περίοδο - να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση πιο γρήγορα σε σχέση με τις γειτονικές χώρες με δεδομένο ότι υπάρχει μεγαλύτερη δέσμευση για μεταρρυθμίσεις και πολιτικές – κοινωνικές αλλαγές.

Το ενδιαφέρον για την πορεία της χώρας είναι μεγάλο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μια και το Μαυροβούνιο μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε θέματα περιφερειακής συνεργασίας και ανάπτυξης σχέσεων καλής γειτονίας στην περιοχή αυτή των Βαλκανίων. Σημαντικός ήταν ο ρόλος του στην μεσολάβηση για τη συνάντηση των πρωθυπουργών Σερβίας και Κόσσοβου,  που σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή μεσολάβηση και την συστηματική συνεργασία του Ευρωπαϊκού και του Σερβικού Κοινοβουλίου οδήγησαν σε μια ιστορική συμφωνία μεταξύ Σερβίας και Κόσσοβου (η συμφωνία υπερψηφίστηκε την Κυριακή 28/4, από το Σερβικό Κοινοβούλιο με μεγάλη πλειοψηφία, ενώ η σερβική κυβέρνηση θα αποφασίσει σύντομα αν θα την θέσει σε δημοψήφισμα το επόμενο διάστημα).

Στην αντιπροσωπεία του Ευρωκοινοβουλίου συμμετείχαν ο Eduard Kukan (ΕΛΚ), Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου για τις σχέσεις με την Αλβανία, Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Σερβία, Μαυροβούνιο και Κόσσοβο, ο Jelko Kacin(Φιλελεύθεροι), Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων, ο Νίκος Χρυσόγελος, Οικολόγοι Πράσινοι / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης,  o Francesco De Angelis (Σοσιαλιστές), η Anna Ibrisagig (ΕΛΚ) και η Ulrike Lunacek (Πράσινοι).  Στην αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου συμμετείχαν 12 μέλη, εκ των οποίων 7 από τον κυβερνητικό συνασπισμό και 5 από την αντιπολίτευση (εκ των οποίων δυο από τους Πράσινους – Πόζιτιβ). Απείχαν, όμως, τα 2 μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος, της αντιπολίτευσης, που μποϋκοτάρει τις εργασίες του Κοινοβουλίου, θεωρώντας ότι έγιναν παρατυπίες στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές που αλλοίωσαν το τελικό αποτέλεσμα. 

Πολιτικά αποτελέσματα της επίσκεψης

Αναμένεται ότι η επίσκεψη της αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου και το τελικό κείμενο συμπερασμάτων (το οποίο ψηφίστηκε ομόφωνα, εκτός από ένα σημείο, και το οπoίο περιέλαβε και πολλές προτάσεις των Πράσινων του Μαυροβουνίου και των Πράσινων Ευρωβουλευτών, που αποτυπώνουν  σε σημαντικό βαθμό πολλά από τα αιτήματα της αντιπολίτευσης), θα δώσουν νέα ώθηση στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και θα προσφέρουν επαρκείς εγγυήσεις στο σύνολο της αντιπολίτευσης ώστε να επιστρέψει στο Κοινοβούλιο και να συμμετάσχει στις διαδικασίες για αναθεώρηση του Συντάγματος, στις αλλαγές που αφορούν στις εκλογικές διαδικασίες αλλά και στις γενικότερες μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος και του τρόπου διακυβέρνησης.

Τα θέματα που απασχόλησαν τις δύο κοινοβουλευτικές αντιπροσωπείες

Στην  κοινή συνεδρίαση της αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου και του Κοινοβουλίου του Μαυροβουνίου συζητήθηκαν:

• η πορεία υλοποίησης των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα για αντιμετώπιση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και η μεγαλύτερη συμμετοχή του Κοινοβουλίου στη διαδικασία μέσα από την συγκρότηση επιτροπής ελέγχου,
• οι αλλαγές στο δικαστικό σύστημα ώστε να σταματήσει ο έλεγχός του από το κυβερνητική πλειοψηφία,
• η έρευνα που διεξάγεται για ποινικές ευθύνες σε μεγάλες περιπτώσεις διαφθοράς, ιδιαίτερα υποθέσεων που συνδέονται με τη δόμηση στην παράκτια ζώνη και την ιδιωτικοποίηση του οργανισμού τηλεπικοινωνιών (Telecom), αλλά και η επαναξιολόγηση των ιδιωτικοποιήσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη μεταβατική περίοδο της χώρας,
• η πορεία νομοθετικών αλλαγών και διαμόρφωσης πλαισίου κανόνων που διασφαλίζουν την ελευθερία κι ανεξαρτησία των Μέσων Ενημέρωσης,  διαλεύκανσης της υπόθεσης δολοφονίας δημοσιογράφου αλλά και επιθέσεων εναντίον άλλων δημοσιογράφων που έκαναν έρευνες για θέματα διαφθοράς.

Κεντρικό θέμα συζήτησης ήταν οι καταγγελίες της αντιπολίτευσης και της κοινωνίας των πολιτών για φαινόμενα χρήσης των κρατικών πόρων για επιλεκτική ενίσχυση μελών του κυβερνώντος κόμματος (δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα ηχογραφημένα αποσπάσματα από συνεδρίαση στελεχών του κυβερνώντος κόμματος που υπερηφανεύονταν για αυτές τις πρακτικές), επιρροή της ψηφοφορίας (καταγγελίες για επιλεκτική καθυστέρηση στην εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους, ή εξαγορά νέων ψηφοφόρων ώστε να μην πάνε να ψηφίσουν κα). Ομόφωνα, η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία κάλεσε την κυβερνητική πλειοψηφία να προχωρήσει σε βαθιές αλλαγές και συγκεκριμένα μέτρα ώστε να αποκατασταθούν σχέσεις εμπιστοσύνης, ενώ ζήτησε από την αντιπολίτευση να μην συνεχίσει το μποϊκοτάρισμα του Κοινοβουλίου, γιατί μια τέτοια επιλογή δεν αποτελεί μέρος της λύσης αλλά μέρος του προβλήματος αλλά να πάρει ενεργά μέρος στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις του Συντάγματος, της διοίκησης και των κοινωνικών πολιτικών. Το κυβερνών κόμμα έχει υπό τη διακυβέρνησή του τη χώρα σχεδόν 24 χρόνια, αλλά το εκλογικό αποτέλεσμα στις προεδρικές εκλογές ήταν οριακό, με την κυβερνητικό υποψήφιο να επικρατεί με διαφορά μόλις 7000 ψήφων σε σχέση με αυτές που έλαβε ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης. 

Ενδεικτικό του κλίματος αλλαγών που  επιζητεί η κοινωνία του Μαυροβουνίου, είναι το γεγονός ότι οι Πράσινοι / Πόζιτιβ εξέλεξαν 7 σε σύνολο 81 βουλευτών στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου 2012 και παίζουν σήμερα σημαντικό ρόλο στις πολιτικές και κοινοβουλευτικές εξελίξεις.

Περιφερειακή ανάπτυξη, οικονομικές μεταρρυθμίσεις, πράσινη οικονομία

Ο Νίκος Χρυσόγελος ήταν ο εισηγητής εκ μέρους του Ευρωκοινοβουλίου για τα θέματα της κρίσης στην Ευρωζώνη και τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν για να αντιμετωπίσει το Μαυροβούνιο τα αυξημένα ελλείμματά του και το χρέος του. Στην εισήγησή του, μεταφέροντας και την ευρωπαϊκή εμπειρία από την κρίση στην Ευρωζώνη και τις χώρες του Νότου, αναφέρθηκε εισαγωγικά στα διαρθρωτικά προβλήματα τόσο της αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης όσο και του μοντέλου ανάπτυξης της Ελλάδας, επισήμανε τα αίτια της κρίσης αλλά και τα λάθη που έγιναν στις πολιτικές αντιμετώπισής της. Αναφέρθηκε στις αλλαγές στο τραπεζικό σύστημα που συντελούνται στην Ευρώπη. Στην εισήγησή του αναφέρθηκε:

- στην ανάγκη το πολιτικό σύστημα να αναλαμβάνει εγκαίρως τις ευθύνες του, πριν γιγαντωθούν τα προβλήματα, 

- στην ευρεία κοινωνική συναίνεση που απαιτείται για να έχουν αποτελέσματα οι πολιτικές μεταρρυθμίσεων,

-στη διαμόρφωση ισορροπημένου, κοινωνικά δίκαιου σχεδίου διεξόδου από την κρίση που θα συμφωνηθεί ευρέως μέσα από διάλογο με τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, αντί για αναποτελεσματικά μέτρα οριζόντιας λιτότητας και περικοπών,

- στην αντιμετώπιση της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής και της φοροαπάτης όχι μόνο για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης και δημοκρατικής διακυβέρνησης αλλά και ως εργαλείο άρσης των εμποδίων για μια βιώσιμη οικονομική πολιτική και πολιτική απασχόλησης καθώς και για μια αποτελεσματική και δίκαιη κοινωνική πολιτική για αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη. Τόνισε ότι η φοροδιαφυγή και οι φορολογικοί παράδεισοι στερούν από την ευρωπαϊκή οικονομία και τις κοινωνικές πολιτικές ετησίως 1 τρισεκατομμύριο Ευρώ.

Ο Νίκος Χρυσόγελος τόνισε τη σημασία ανάπτυξης ενός μοντέλου οικονομίας στο Μαυροβούνιο και στην ευρύτερη περιοχή που θα στηριχθεί στις δυνατότητες και στα πλεονεκτήματα της χώρας, στην καινοτομία, την βιο-οικονομία και την πράσινη οικονομία πολύ περισσότερο που το Σύνταγμα της χώρας ανακηρύσσει τη χώρα ως “οικολογική” και “κοινωνικά δίκαιη” (αλλά αυτό μένει να αποδειχτεί και στην πράξη).

Και στην εισήγηση του στο Κοινοβούλιο και στις συναντήσεις της αντιπροσωπείας με τους πολιτικούς και πολιτειακούς εκπροσώπους του Μαυροβουνίου, ο Νίκος Χρυσόγελος τόνισε το σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξουν στην ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης, στην δημιουργία θέσεων εργασίας, στην περιφερειακή συνεργασία και στην προώθηση σχέσεων καλής γειτονίας στην περιοχή η προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος, η στροφή στις τοπικά διαθέσιμες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα «έξυπνα δίκτυα», η διαχείριση του νερού σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης και η διακρατική συνεργασία στην προστασία των νερών. Κάλεσε το Μαυροβούνιο να αναλάβει ουσιαστικές πρωτοβουλίες για να συνεργαστούν όλες οι χώρες της περιοχής και να υποβάλουν για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα “Connecting Europe Facility” (Συνδέοντας την Ευρώπη) κοινό σχέδιο για ανάπτυξη του σιδηροδρόμου δικτύου στα Βαλκάνια και τη διασύνδεσή του με την υπόλοιπη Ευρώπη

Στοιχεία για την οικονομική κατάσταση του Μαυροβουνίου: Το χρέος της χώρας ανέρχεται σε 300 εκατ σε σύνολο προϋπολογισμού που δεν ξεπερνάει το 1 δισεκατομμύριο Ευρώ. Όμως, τα χρέη προς το δημόσιο από επιχειρήσεις και πολίτες ανέρχονται σε 160 εκατομ ευρώ, ενώ η φοροδιαφυγή εκτιμάται σε 50-60 εκατομμύρια Ευρώ ετησίως. Η ανεργία στη χώρα ανέρχεται σήμερα επισήμως στο 15%, ενώ η ύφεση έχει πλήξει και το Μαυροβούνιο αν και όχι στα επίπεδα των χωρών του ευρωπαϊκού νότου.

Επαφές με πολιτικούς και πολιτειακούς εκπροσώπους Η αντιπροσωπεία του Ευρωκοινοβουλίου συναντήθηκε με τον πρόεδρο του Μαυροβουνίου FilipVujanovic, τον πρωθυπουργό Milo Dukanovic, τον αναπληρωτή πρωθυπουργό και υπεύθυνο Εξωτερικών Υποθέσεων και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης Igor Luksic, τον υπουργό δικαιοσύνης κι αναπληρωτή πρωθυπουργό Duško Marcovic και τον εκπρόσωπο του Κοινοβουλίου του ΜαυροβουνίουRanko KRIVOKAPIĆ. Συζητήθηκαν η πορεία των μεταρρυθμίσεων στη δικαιοσύνη, η αντιμετώπιση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, η ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτικών και κοινωνικών φορέων μέσω στοχευμένων αλλαγών σε θεσμούς, πολιτικές και πρακτικές κα  Συνάντηση με την κοινωνία των πολιτών Η αντιπροσωπεία του Ευρωκοινοβουλίου συναντήθηκε επισήμως – όπως είναι πάγια πρακτική σε παρόμοιες αποστολές – με εκπροσώπους φορέων της κοινωνίας των πολιτών του Μαυροβουνίου. Οι ευρωβουλευτές ενημερώθηκαν για μια σειρά προβλημάτων αλλά και εξελίξεων που αφορούν σε θέματα περιβάλλοντος, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γυναικών, ΑΜΕΑ, εκπαίδευσης, δικαιωμάτων της κοινότητας LGBT, διαφάνειας κι αντιμετώπισης της διαφθοράς Συνάντηση με εκπροσώπους των Πράσινων Οι πράσινοι ευρωβουλευτές Νίκος Χρυσόγελος και Ulrike Lunacek συναντήθηκαν με τους συναδέλφους τους Πράσινους βουλευτές του Μαυροβουνίου Dritan Abazoviz και Darko Pajovic καθώς και με στελέχη του κόμματος, ενώ είχαν στενή συνεργασία μαζί τους στη διάρκεια των εργασιών της Διακοινοβουλευτικής Επιτροπής, με πολύ θετικά αποτελέσματα αφού σχεδόν όλες οι παρεμβάσεις τους έγιναν δεκτές και ενσωματώθηκαν στο κείμενο συμπερασμάτων – διακήρυξης που βγήκε στο τέλος των εργασιών. Συνάντηση με τους επικεφαλής των διπλωματικών αποστολών χωρών της ΕΕ στο Μαυροβούνιο H αντιπροσωπεία του Ευρωκοινοβουλίου είχε, επίσης, συνάντηση κι ανταλλαγή απόψεων με τους επικεφαλής των διπλωματικών αποστολών χωρών της ΕΕ στο Μαυροβούνιο στην οποία συμμετείχαν και οKevin DOWLING, Πρέσβης της Ιρλανδίας, ως εκπρόσωπος της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και ο Dirk LANGE, Επικεφαλής του Τμήματος της Κομισιόν για την Κροατία και το Μαυροβούνιο.