Ουσιαστικός ρόλος των πανεπιστημίων για βιώσιμη ευημερία

Επίσκεψη Νίκου Χρυσόγελου στο Πολυτεχνείο Χανίων

Στο πλαίσιο επίσκεψης στην Κρήτη και συναντήσεων με φορείς του νησιού, οΝίκος Χρυσόγελος, Πρώην ευρωβουλευτής των Πράσινων, συν-επικεφαλής των «ΠΡΑΣΙΝΩΝ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ», επισκέφθηκε την Τετάρτη, 29 Οκτωβρίου το Πολυτεχνείο και είχε συνάντηση με τον αναπληρωτή Πρύτανη κ. Ν. Νικολαϊδη, τον Κοσμήτορα κ. Γ. Καρατζά και τον αναπληρωτή Καθηγητή κ. Θ. Τσούτσο. Συζήτησαν θέματα που απασχολούν το Πολυτεχνείο Κρήτης, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με το περιβάλλον, την ενέργεια, την έρευνα-τεχνολογία και καινοτομία και γενικότερα τις δυνατότητες συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες για την προώθηση της βιώσιμης ευημερίας. Αντάλλαξαν, επίσης, απόψεις για τη δυνατότητα συμμετοχής των φοιτητών σε ενεργειακούς συνεταιρισμούς, την αποτελεσματική αξιοποίηση ευρωπαϊκών πολιτικών, όπως είναι η “Εγγύηση για τη Νεολαία”, για τη συνέχιση της εκπαίδευσης και κατάρτισης των νέων και ένταξή τους στην εργασία. Είχε προηγηθεί συνάντηση του Νίκου Χρυσόγελου και με φοιτητές. Το Σάββατο, Νοεμβρίου ο Νίκος Χρυσόγελος θα συμμετάσχει ως ομιλητής στην ημερίδα που διοργανώνει η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης με θέμα:“Ενέργεια στην Κρήτη και δυνατότητες δημιουργίας ενεργειακών συνεταιρισμών για παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές”.

Μετά τις συναντήσεις ο Νίκος Χρυσόγελος, δήλωσε:

“Παρά το γεγονός ότι το Πολυτεχνείο έχει φέτος αυξημένο αριθμό φοιτητών, το Υπουργείο υπαναχώρησε από τον προϋπολογισμό που είχε υποσχεθεί με αποτέλεσμα το εκπαιδευτικό αυτό ίδρυμα - όπως κι άλλα ΑΕΙ - να βρεθεί με μειωμένο κατά 50% προϋπολογισμό, παρά το γεγονός ότι το ίδιο είχε κάνει ήδη σημαντικές προσπάθειες και μείωσε τις δαπάνες του με ορθολογικό τρόπο. Τα θέματα σίτισης, στέγασης κι εκπαίδευσης δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται υπό το πρίσμα οριζόντιων περικοπών, μια και η εκπαίδευση είναι βασικός πυλώνας για την διέξοδο από την πολύπλευρη κρίση που βιώνουμε ως χώρα.

Το Ευρωκοινοβούλιο με σειρά αποφάσεων του, και με ορόσημο τις αποφάσεις της 13^ης Μαρτίου 2014, είχε επισημάνει ότι οι δημοσιονομικές πολιτικές δεν πρέπει να πλήττουν την παιδεία, την υγεία και τον κοινωνικό διάλογο. Ο δρόμος για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας, αλλά και επιμέρους τομέων όπως είναι η εκπαίδευση, περνάει μέσα από ορθολογικές, κοινωνικά και οικολογικά καινοτόμες και με αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας πρακτικές. Παρόμοιες παρεμβάσεις έχει προωθήσει το Πολυτεχνείο Κρήτης: ορθολογική διαχείριση φυσικών πόρων (πχ μείωση της κατανάλωσης χαρτιού), βελτίωση της εφαρμοζόμενης τεχνολογίας και ενσωμάτωσή της στις κοινωνικές, περιβαλλοντικές κι αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες, ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, μείωση της σπατάλης ενέργειας, ανάπτυξη πράσινων μορφών οικονομίας. Το Πολυτεχνείο έχει μειώσει ήδη την κατανάλωση ενέργειας πάνω από 15% καθώς και τις δαπάνες για πετρέλαιο από τα 150.000 ευρώ ετησίως στα 40.000 ευρώ. Αν μάλιστα το Υπουργείο είχε εγκρίνει το σχέδιο που έχει υποβάλει, το Πολυτεχνείο θα μπορούσε να παράγει και να χρησιμοποιεί ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, κάτι που θα βελτίωνε όχι μόνο την τεχνογνωσία του και την εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και τα οικονομικά του Πανεπιστημίου. Να τονιστεί ότι στο σχέδιο που έχει υποβάλει το Πανεπιστήμιο έχουν συμβάλει όχι μόνο καθηγητές αλλά και φοιτητές από τις διάφορες σχολές του, κάτι που ενισχύει τόσο την διεπιστημονική συνεργασία όσο και την διαμόρφωση συνθηκών ενεργοποίησης των φοιτητών κι εκπαίδευσή τους σε συνθήκες πραγματικής εργασίας.

Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων σχολών του Πολυτεχνείου με τις τοπικές κοινωνίες μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά όχι μόνο στην αντιμετώπιση σημαντικών περιβαλλοντικών και ενεργειακών θεμάτων αλλά και στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και πράσινων μορφών οικονομίας στην Κρήτη, κι όχι μόνο. Τέτοιοι τομείς είναι για παράδειγμα η προώθηση της οικολογικής καινοτομίας, το πρασίνισμα των πόλεων, οι οικολογικές μεταφορές, η οικολογική-κοινωνική κι ενεργειακή αναγέννηση των γειτονιών με κοινωνικά κριτήρια, η ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην οροφή της Παλιάς Αγοράς Χανίων, των Νεωρίων, σχολείων και άλλων δημόσιων κτιρίων, ο επανασχεδιασμός δημόσιων χώρων με βάση στοιχεία βιοκλιματικής και εξοικονόμησης ενέργειας, η αξιοποίηση των υπολειμμάτων βιομάζας από αγροτικές δραστηριότητες για παραγωγή πέλετς, η κομποστοποίηση των οργανικών απορριμμάτων (αποφάγια, κλαδέματα, γεωργικά υπολείμματα), η βελτίωση της διαλογής των απορριμμάτων για ανακύκλωση κα.

Οι ίδιοι οι φοιτητές μπορούν να ενισχύσουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες, τις ικανότητες αλλά και τις πρωτοβουλίες τους μέσω και της συμμετοχής τους σε ευρωπαϊκά δίκτυα νέων για ανταλλαγή καλών πρακτικών, καθώς και να αξιοποιήσουν την εμπειρία συνεταιρισμών παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές που έχουν δημιουργήσει φοιτητές σε διάφορα πανεπιστήμια ή κοινότητες σε Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο κα. Τόσο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Νέων για Βιώσιμη Ενέργεια όσο και μέσα από διμερείς συνεργασίες έχει εκφραστεί η διάθεση και προθυμία παρόμοιων σχημάτων να συνεργαστούν με πρωτοβουλίες νέων στη χώρα μας. 

Η αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης απαιτεί, μεταξύ άλλων, μεγαλύτερο βαθμό αυτονομίας και αυτοδιοίκησης των πανεπιστημίων, μείωση της γραφειοκρατίας και του ασφυκτικού κεντρικού ελέγχου από το κράτος και τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, κάθε αναθεώρηση προϋπολογισμού να απαιτεί και υπογραφή υπουργού ή να απαιτούνται χρονοβόρες διαδικασίες για την εργασία σε ερευνητικά προγράμματα κάτι που μπλοκάρει τις δυνατότητες που έχουν τα εκπαιδευτικά-ερευνητικά ιδρύματα της χώρας. Με τέτοιες διαδικασίες, η χώρα δεν θα πιάσει τους στόχους της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 για αύξηση των δαπανών για έρευνα, τεχνολογία και καινοτομία, και δεν θα αξιοποιήσει τους πόρους για ευφυή εξειδίκευση σε θέματα έρευνας, τεχνολογίας και τεχνολογίας της περιόδου 2014-2020, στο πλαίσιο μιας Στρατηγικής για ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ευημερίας και περιφερειακής ανάπτυξης”.