Ρεκτιφιέ στην κρατική μηχανή

Του ΜΠΑΜΠΗ ΑΓΡΟΛΑΜΠΟΥ agrolabos@hotmail.com

Την αναδιοργάνωση εκ βάθρων της κρατικής μηχανής μέσα σε έξι μήνες θα επιχειρήσει η κυβέρνηση. Η νέα δομή του κράτους θα γίνει με σαρωτικές αλλαγές σε όλα τα υπουργεία και τους δημόσιους οργανισμούς και συνεπάγεται αθρόες μετακινήσεις προσωπικού από τις υπηρεσίες που θεωρούνται δευτερεύουσας σημασίας στις υπηρεσίες πρώτης γραμμής.

Ο νέος «Καλλικράτης» θα ξεκινήσει στις αρχές του 2011 αμέσως μετά την ολοκλήρωση του «Καλλικράτη» της αυτοδιοίκησης και θα καλύπτει όλο το φάσμα του Δημοσίου.

- Πρώτο βήμα είναι η καταγραφή του προσωπικού ανά υπηρεσία και οργανισμό στην κεντρική διοίκηση. Στο πλαίσιο αυτό, τα υπουργεία θα καταρτίσουν μελέτες κατάστασης προσωπικού ανά διεύθυνση και θα υποβάλουν προτάσεις για την αναδιοργάνωσή τους.

- Δεύτερο βήμα είναι η αξιολόγηση του έργου και των αναγκών κάθε φορέα. Για το σκοπό αυτό η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην πρόσληψη διεθνούς συμβούλου σε συνεννόηση με την τρόικα.

- Το τρίτο και κρισιμότερο βήμα είναι η εισαγωγή νέου κανονιστικού πλαισίου για την αύξηση της κινητικότητας με στόχο, όπως επισημαίνεται από κυβερνητικά στελέχη, τη βελτίωση της αποδοτικότητας του Δημοσίου.

Ολοι οι φορείς του Δημοσίου, από τις περιφερειακές υπηρεσίες έως τα υπουργεία, θα αποκτήσουν νέους οργανισμούς λειτουργίας. Το προσωπικό που θα κριθεί πλεονάζον θα μετακινηθεί σε άλλες θέσεις, κατά τρόπο ανάλογο με αυτό που ακολουθήθηκε στους δήμους. Θα συσταθούν, επίσης, νέοι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου και εποπτείας του έργου των δημοσίων υπηρεσιών.

Παράλληλα, λοιπόν, με το νέο μισθολόγιο που αναμένεται να ολοκληρωθεί ώς τα μέσα του 2011, το υπουργείο Εσωτερικών σχεδιάζει την αλλαγή της νομοθεσίας που καλύπτει τις μετατάξεις, μεταθέσεις και αποσπάσεις των υπαλλήλων. Απόλυτη προτεραιότητα θα δοθεί στη στελέχωση του εισπρακτικού μηχανισμού (των νέων διευθύνσεων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και στις νέες εφορίες), στις επιθεωρήσεις εργασίας και στις οικονομικές υπηρεσίες των ασφαλιστικών φορέων. Ακολουθούν οι Ρυθμιστικές Αρχές, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Με τον περιορισμό που έχει η κυβέρνηση στο σκέλος των προσλήψεων, ως μόνη λύση για την αναδιοργάνωση προβάλλει η μετακίνηση προσωπικού από άλλες υπηρεσίες. Το ίδιο θα ισχύσει και για τους υπαλλήλους που υπηρετούν με συμβάσεις αορίστου χρόνου, λέει ο υφυπουργός Εσωτερικών Γ. Ντόλιος και θα ενταχθούν ισότιμα στη δημοσιοϋπαλληλική ιεραρχία.

Η διαδικασία αξιολόγησης θα γίνει με βάση τα εκπαιδευτικά εφόδια και την εμπειρία κάθε υπαλλήλου. Οι νέες θέσεις στις οποίες θα τοποθετηθούν θα είναι συμβατές με τα προσόντα τους και όχι κατ' ανάγκη με το αντικείμενο της σημερινής υπηρεσίας τους. Μετακινήσεις εκτιμάται ότι θα χρειαστούν ακόμη και στις κεντρικές υπηρεσίες των υπουργείων. Τα περισσότερα υπουργεία, όπως χαρακτηριστικά λέγεται από κυβερνητικά στελέχη, λειτουργούν με οργανισμούς της δεκαετίας του '80 που δεν ανταποκρίνονται στις συνθήκες κρίσης. Πολλές διευθύνσεις επικαλύπτονται και θα επαναξιολογηθούν. Οι υπηρεσίες που είναι υποστελεχωμένες θα καταργηθούν ή θα ενσωματωθούν σε άλλες.

Δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται αναδιοργάνωση του Δημοσίου. Σχέδια είχαν εκπονηθεί απ' όλες τις προηγούμενες ηγεσίες του υπουργείου Εσωτερικών. Αυτή τη φορά, όμως, δεν υπάρχουν περιθώρια για καθυστερήσεις και υπαναχωρήσεις καθώς το χρονοδιάγραμμα του μνημονίου είναι ασφυκτικό. Ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδει η τρόικα στο ζήτημα αυτό είναι το γεγονός ότι το βάρος της αναδιοργάνωσης έχει ανατεθεί σε τέσσερα υπουργεία (Εσωτερικών, Οικονομικών, Εργασίας, Υγείας) και στο γραφείο του πρωθυπουργού.

Η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει μέχρι τώρα την απογραφή στο Δημόσιο και την ίδρυση της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών. Εκκρεμεί ακόμη το μητρώο των ΔΕΚΟ και η συγχώνευση των φορέων του Δημοσίου. Μέχρι το τέλος του 2010, το αργότερο στις αρχές του 2011, οι υπουργοί Εσωτερικών και Οικονομικών, Γ. Ραγκούσης και Γ. Παπακωνσταντίνου, πρέπει να παρουσιάσουν στην τρόικα έκθεση για τη νέα δομή των υπηρεσιών και τη δυναμική της απασχόλησης και στο στενό και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Στο ίδιο διάστημα πρέπει να ολοκληρωθεί και η κατάρτιση του νέου μισθολογίου, με όρους παραγωγικότητας και μετρήσιμους στόχους περαιτέρω εξοικονόμησης των δαπανών.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν θα αντέξει η κρατική μηχανή τέτοιας έκτασης αλλαγές μέσα σε τόσο σύντομο χρόνο. Πολλά θα κριθούν από τον «Καλλικράτη» της αυτοδιοίκησης και τις διαδικασίες μετατάξεων από τις ΔΕΚΟ.

Πόσοι υπάλληλοι θα χρειαστεί να μετακινηθούν με τον μεγάλο «Καλλικράτη»; Κανείς δεν διακινδυνεύει πρόβλεψη. Ο αριθμός των μονίμων υπαλλήλων (συμπεριλαμβανομένων και των εργαζομένων με συμβάσεις αορίστου χρόνου) είναι 700.000. Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης είναι περίπου οι μισοί. Απ' αυτή τη δεξαμενή θα γίνουν οι πρώτες επιλογές για τη στελέχωση των υπηρεσιών αιχμής. Στη ΓΓ Πληροφοριακών Συστημάτων που έκανε την απογραφή και στην Ενιαία Αρχή Πληρωμών που έχει την πλήρη εικόνα της μισθοδοσίας, γίνεται νέα επεξεργασία των δεδομένων ανά ειδικότητα και ηλικιακή ομάδα.

Το πλάνο αναδιοργάνωσης που πρέπει να παρουσιάσει η κυβέρνηση στην τρόικα θα είναι λεπτομερές, με χρονοδιάγραμμα δράσεων και τις νομοθετικές παρεμβάσεις που απαιτούνται. Ως όριο για την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου έχει τεθεί το 2013. Από το τρίτο τρίμηνο του 2011 πάντως το εγχείρημα θα αξιολογείται σε κάθε βήμα.

Δεν υπάρχει κυβέρνηση που να μην έχει αναθεματίσει τη δημόσια διοίκηση και να μη βάλει στοίχημα την αναδιοργάνωσή της. Εντούτοις, ελάχιστα βήματα έχουν γίνει. Οσα δεν έγιναν επί τόσα χρόνια, σε συνθήκες οικονομικής ευημερίας και κοινωνικής ηρεμίας, πρέπει να γίνουν τώρα υπό την πίεση του μνημονίου, μέσα σε ελάχιστο διάστημα. Ο κίνδυνος να μην αντέξει η κρατική μηχανή τις δραστικές αλλαγές που θέλει η τρόικα είναι ορατός. Εναπόκειται στην κυβέρνηση και τα κόμματα να συμφωνήσουν σε λύσεις κοινωνικά αποδεκτές και αποτελεσματικές.

enet