Δερβέναγας στο κεφάλι της Ευρώπης το ΔΝΤ παρά τους πανηγυρισμούς

Της Σοφίας Βούλτεψη
Παρά τις εκδηλώσεις ικανοποίησης και τις ωραιοποιήσεις, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής οι ηγέτες της ΕΕ παραδέχθηκαν ουσιαστικά ότι η Ευρώπη είναι αδύναμη να αντιμετωπίσει τις οικονομικές κρίσεις του παρόντος και του μέλλοντος, κάτι που ούτε καν είχαν προβλέψει όταν συνέτασσαν και κύρωναν την Συνθήκη της Λισαβόνας.

Το ΔΝΤ εγκαθίσταται για τα καλά στην γηραιά ήπειρο, καθώς ο (περιορισμένου εύρους) Μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης που αποφασίσθηκε τοποθετεί το Ταμείο σε περίοπτη θέση και συμμετοχή στις αποφάσεις.

Οι 27 αποφάσισαν την δημιουργία του μόνιμου μηχανισμού που θα λειτουργήσει μετά το 2013, τροποποιώντας την Συνθήκη. Αποφάσισαν, όμως, και την συμμετοχή ιδιωτών, που χωρίς αμφιβολία θα ανεβάσει τα επιτόκια δανεισμού, καθώς, όπως αποφασίσθηκε, σε περίπτωση χρεοκοπίας μιας χώρας, πρώτοι θα πάρουν τα λεφτά τους το ΔΝΤ και οι δανειστές κράτη-μέλη και τελευταίοι οι ιδιώτες – οπότε για να καλύψουν μελλοντικούς πιθανούς κινδύνους απώλειας κεφαλαίων και τόκων θα δανείζουν με υψηλά επιτόκια. 


Παραδέχθηκαν έτσι ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EFSM), αποδείχθηκαν μηχανισμοί εντελώς αναποτελεσματικοί και η λειτουργία τους θα πάψει τον Ιούνιο του 2013.

Σε ένα Συμβούλιο Κορυφής όπου κυριάρχησε ο φόβος για μελλοντικές οικονομικές κρίσεις, απουσίασε εντελώς η συζήτηση για το κοινωνικό κράτος, καθώς μόνο απλές αναφορές-ευχολόγια έγιναν για την ανάγκη συνοχής των κοινωνικών πολιτικών.

Από την πλευρά του, ο Έλληνας πρωθυπουργός μίλησε για «πρώτο βήμα προς μια ισχυρή οικονομική διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση», επιμένοντας ότι ο μηχανισμός στήριξης δημιουργήθηκε χάρη στην Ελλάδα – που τον πέτυχε πρώτα για τον εαυτό της και μετά υιοθετήθηκε από όλη την Ευρώπη.

«Το οικοδόμημα που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σταματά», είπε, ενώ όλοι αντιλαμβανόμαστε πως η άρνηση για έκδοση ευρω-ομολόγου και η μόνιμη συμμετοχή του ΔΝΤ στα οικονομικά της Ευρώπης, αλλάζουν εντελώς την Ευρώπη που μέχρι σήμερα γνωρίζαμε.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας που, όπως φαίνεται, σε τέτοιες περιπτώσεις απλώς παρίσταται, είχαν από τη Σύνοδο του Νοεμβρίου του 2008 αποφασίσει να ανατεθεί στο ΔΝΤ κεντρικός ρόλος για την πρόληψη των κρίσεων.

Αυτός ήταν και ο λόγος που το ΔΝΤ έκτοτε εμφανιζόταν όλο και πιο επιθετικό στις απαιτήσεις του και πλέον έπαψε απλώς να κάνει παραινέσεις σχετικά με πολιτικές που πρέπει να ακολουθηθούν, μην διστάζοντας να δημοσιοποιεί εκθέσεις-σοκ.

Ειδικά για την Ελλάδα το έπραξε με την έκθεσή του τού Αυγούστου 2009, όταν κάλεσε την Αθήνα να καταργήσει την 13η και 14η σύνταξη, να παγώσει τους μισθούς, να αυξήσει τον ΦΠΑ και τον φόρο στα ακίνητα και να προχωρήσει στην απελευθέρωση των απολύσεων.

Στο μεταξύ, με βάση τις εκθέσεις του ΔΝΤ, η ΕΕ αποφάσιζε να ιδιωτικοποιήσει τον δημόσιο τομέα βάζοντας κριτήριο ανταγωνιστικότητας στη Σύνοδο του Ιουνίου 2010, ενώ τώρα, ειδικά για την Ελλάδα, ζητείται μείωση μισθών και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς, όπως υποστηρίζει το ΔΝΤ, οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα είναι δυσανάλογα υψηλοί σε σχέση με το παραγόμενο προϊόν, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε στον πάτο της ανταγωνιστικότητας.

Όλα αυτά ήσαν γνωστά, αλλά στην Ελλάδα η προεκλογική περίοδος του 2009 και η τρομερή προπαγανδιστική μηχανή που στήθηκε, δεν επέτρεψε να δούμε την πραγματικότητα.

Όταν έκανε την εμφάνισή του ο περίφημος «μηχανισμός στήριξης», αυτός διαφημίστηκε ως ελληνική επινόηση. Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι ήδη από το 2008 είχε εφαρμοστεί στην Ουγγαρία – με τα γνωστά πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα. Επρόκειτο και σ’ αυτήν την περίπτωση για τριμερή δανειοδότηση, απλώς την θέση της ΕΚΤ είχε πάρει η Παγκόσμια Τράπεζα.

Τον περασμένο Απρίλιο μάλιστα, όταν η Ελλάδα προσέφυγε στον μηχανισμό, η είδηση συνοδεύθηκε από πηχυαίους τίτλους με την «αντίσταση του πρωθυπουργού», που έβαλε τις «κόκκινες γραμμές του». Η τελευταία από εκείνες τις τέσσερις γραμμές κατέρρευσε στην αρχή της προηγούμενης εβδομάδας με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου για τα εργασιακά με την δημιουργία των επιχειρησιακών συμβάσεων και την επέκταση των περικοπών και στον ιδιωτικό τομέα. Οι άλλες τρεις γραμμές είχαν ήδη υποχωρήσει προ καιρού: Και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων με σχέση εξαρτημένης εργασίας, και νέες περικοπές μισθών και επιδομάτων στο Δημόσιο και μειώσεις στις συντάξεις.

Ακριβώς τον Απρίλιο του 2010 αποφασίσθηκε μηχανισμός για όλη την ευρωζώνη και με την συμμετοχή του ΔΝΤ. Οι υπουργοί Οικονομίας των 27 είχαν τότε συναντηθεί, κατόπιν εντολής των ηγετών της ευρωζώνης για να καταλήξουν οπωσδήποτε  σε μία συμφωνία επί του ευρωπαϊκού μηχανισμού σταθεροποίησης.

Υιοθέτησαν τότε μια συμβιβαστική πρόταση: Να τεθεί στη διάθεση της Κομισιόν το ποσόν των 60 δις ε από τον κοινοτικό προϋπολογισμό με προορισμό τον δανεισμό των ενδιαφερομένων χωρών, με εγγύηση των 16 και με όρους ΔΝΤ. Η Γερμανία πρότεινε ένα συμπληρωματικό ποσόν της τάξης των 440 δις ε υπό τη μορφή εγγυημένων δανείων που θα χορηγούνταν από τις χώρες της ευρωζώνης, ενώ το ΔΝΤ θα συμμετείχε με το 50% των δανείων της ευρωζώνης. Συνολικά το προβλεπόμενο ποσό έφτασε τα  700 δις ε.

Αλλά το πιο αιχμηρό σημείο είναι η συμμετοχή των ιδιωτών, που θα κρατήσει ψηλά τα επιτόκια λόγω του γεγονότος ότι κατά την αγορά κρατικών ομολόγων θα υπογράφουν την περίφημη «ρήτρα συλλογικής δράσης», αποδεχόμενοι ότι κατά την διαδικασία της εξόφλησης (σε περίπτωση χρεοκοπίας μιας χώρας) θα έπονται του ΔΝΤ και των κρατών-μελών της ΕΕ που θα έχουν δανείσει την συγκεκριμένη χώρα.

Φυσικά, δεν έγινε καν λόγος για έκδοση ευρω-ομολόγου, καθώς κάτι τέτοιο, όπως υποστηρίζει η Γερμανία, θα λειτουργούσε υπέρ των χωρών που αδιαφορούν για την δημοσιονομική τους σταθερότητα, δημιουργώντας συνεχώς χρέη και ελλείμματα (βλέπε Ελλάδα), ενώ θα αύξανε και το επιτόκιο δανεισμού της Γερμανίας.

Την ίδια ώρα, ο νέος επικυρίαρχος της Ευρώπης, το ΔΝΤ, που κατόρθωσε να μπει στην γηραιά ήπειρο μέσω Ελλάδας,  στην τριμηνιαία έκθεσή του για τη χώρα μας επιμένει σε νέα μέτρα και αλλαγές, νέες αυξήσεις ΦΠΑ, νέες περικοπές σε επιδόματα, αύξηση ωρών απασχόλησης , λουκέτα σε δημόσιους οργανισμούς, πώληση μη στρατηγικών ΔΕΚΟ  και νέες αποκρατικοποιήσεις.

Ειδικά για τις περικοπές στα οικογενειακά επιδόματα, το ΔΝΤ ζητά να πάψει η καταβολή τους στις οικογένειες τεσσάρων ατόμων με εισόδημα πάνω από το όριο της φτώχειας (ήγουν 14.484 ευρώ το χρόνο).

Όσον αφορά τις ώρες εργασίας, το ΔΝΤ θεωρεί ότι στο Δημόσιο πρέπει να αυξηθούν από επτά σε οκτώ, ενώ ο μέσος μισθός του Δημοσίου πρέπει να συρρικνωθεί και να πλησιάσει έως εξίσωσης τον μέσο εθνικό μισθό.

Από τα παραπάνω, προκύπτει σαφώς ότι οι προσεχείς μήνες στην χώρα μας θα είναι πολύ θερμοί – όχι μόνο από πλευράς κινητοποιήσεων, αλλά και από πλευράς απαξίωσης του πολιτικού προσωπικού, το οποίο η ελληνική κοινή γνώμη θεωρεί υπεύθυνο για την κατάντια.