Πώς γιορτάστηκε η πρωτοχρονιά του 1900

γράφει ο Γιάννης Καιροφύλας

Ανήμερα την Πρωτοχρονιά έγινε η καθιερωμένη δοξολογία στη Μητρόπολη. Από νωρίς το πρωί παρατάχθηκαν στην οδό Ερμού τμήματα στρατού, ενώ στην πλατεία Συντάγματος παρατάχθηκαν 400 άντρες ενός ναυτικού αγήματος. Στις 10 έφτασαν στη Μητρόπολη οι βασιλείς με τον πρίγκιπα Γεώργιο. Μεγάλη επισημότητα. Χρυσοποίκιλτες στολές οι αξιωματικοί, βελάδες οι πολιτικοί, μακριές τουαλέτες οι κυρίες. Παράσημα και σπαθιά. Λοφία και φτερά. Όλα άστραφταν. Ακόμη και οι άμαξες ήταν φρεσκαρισμένες. Τ’ άλογα περιποιημένα. Οι αμαξάδες φρεσκοσιδερωμένοι. Τα πάντα τέλεια.

Στις 11.30 άρχισε στο Παλάτι η τελετή του χειροφιλήματος. Έτσι την έλεγαν. Πήγε εκεί ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο, μ’ επικεφαλής τον πρωθυπουργό. Όλοι όσοι έφεραν το Μεγαλόσταυρο. Οι διπλωμάτες. Ο αρχηγός του στρατού και οι αξιωματικοί. Μεγάλη επισημότητα. Οι ευχές θερμές. Η εθιμοτυπία στο αποκορύφωμά της.
Την Κυριακή 2 Ιανουαρίου 1900 δόθηκε μεγάλος χορός στο Παλάτι. Οι προσκεκλημένοι ξεπερνούσαν τις 2.000. Ήταν ένα βράδυ παραμυθένιο. Το κτίριο ολοφώτιστο. Οι άμαξες πλημμύρα. Έλληνες και ξένοι έφταναν από την ειδική θύρα, που

όριζαν οι προσκλήσεις, ντυμένοι με ό,τι πιο επίσημο υπήρχε. Υπουργοί και διπλωμάτες, αξιωματικοί της φρουράς και πολιτικοί υπάλληλοι, δικαστικοί, καθηγητές Πανεπιστημίου και όλοι με τις γυναίκες τους φορτωμένες με όλα τους τα κοσμήματα.
Το βράδυ εκείνο η αθηναϊκή κοινωνία έκανε τη μεγάλη της επίδειξη. Τα φορέματα των κυριών είχαν ετοιμασθεί από πολύ νωρίτερα και ήταν θαυμάσια μοντέλα στις πιο παράξενες δημιουργίες, που είχαν εμπνευσθεί οι μεγάλες μοδίστρες. Οι κομμώσεις κι αυτές υπέροχες. Τα μπριλάντια και τα μαργαριτάρια βαρύτιμα. Όλων των ειδών τα κοσμήματα, βγαλμένα από τις κοσμηματοθήκες, αλλά και από κάποια παλιά σεντούκια, όπου φυλάγονταν πάντα τα οικογενειακά κειμήλια.
Την πιο βαρύτιμη εθνική ενδυμασία τη φορούσε η βασίλισσα Όλγα κατά την τελετή του χειροφιλήματος ανήμερα την Πρωτοχρονιά. Είχε ήδη γίνει μεγάλη συζήτηση γι’ αυτή τη θαυμάσια φορεσιά. Όσες Αθηναίες είχαν την τύχη να τη δουν την περιέγραφαν στις άλλες. Όπως έγινε γνωστό ήταν κατασκευασμένη στο φημισμένο υφαντουργείο της Σπάρτης Καρασταμάτη από λεπτοϋφασμένο ύφασμα, στολισμένο με χρυσοΰφαντα άνθη. Η βασίλισσα και οι πριγκίπισσες προμηθεύονταν τα μεταξωτά υφάσματα πάντοτε από το εργοστάσιο Καρασταμάτη, υποστηρίζοντας την εγχώρια βιομηχανία.
Το βράδυ, στο χορό των ανακτόρων, η Όλγα εμφανίστηκε με άλλο φόρεμα. Ήταν κι αυτό θαυμάσιο. Αλλά εκείνα που εντυπωσίασαν ήταν τα κοσμήματά της. Η βασίλισσα ήταν πολύ ευδιάθετη. Μιλούσε και γελούσε με τους αξιωματικούς του ρωσικού στόλου, που εκείνες τις μέρες ήταν αγκυροβολημένος στον Πειραιά. Είχαν προσκληθεί κι αυτοί στο χορό κι είχαν φορέσει τις χρυσοποίκιλτες στολές τους. Ήταν όλοι τους ωραίοι, κομψότατοι, ευγενείς και χόρευαν μετά μανίας.
Την Πρωτοχρονιά του 1900 και την παραμονή, έγιναν στην Αθήνα πολλές κλοπές. Λες και είχε γεμίσει η πρωτεύουσα λωποδύτες. Ίσως ο πολύς κόσμος που κυκλοφορούσε στους δρόμους τους έδωσε την ευκαιρία να δράσουν. Βρήκαν πολλά σπίτια εγκατελειμένα και κλειστά και μπόρεσαν να τα λεηλατήσουν. Οι εφημερίδες γέμισαν από το αστυνομικό δελτίο. Ιδιαίτερα την παραμονή έγιναν οι περισσότερες κλοπές «πτηνών, κατοικιδίων, καπέλων, αλεξιβροχίων, μπαστουνιών και προ πάντων επανωφορίων, κατά την ώρα των επισκέψεων».
Πολλοί επισκέπτες κατά την έξοδό τους από τα σπίτια, όπου είχαν πάει για να κάνουν τις καθιερωμένες λόγω της ημέρας επισκέψεις, αναζητούσαν μάταια τα παλτά τους και τα καπέλα τους. Οι λωποδύτες τα είχαν αρπάξει από τα «πορτ μαντό», βρίσκοντας τις περισσότερες πόρτες μισάνοιχτες. Οι εφημερίδες σχολίασαν το γεγονός και ζητούσαν με επιμονή από το διευθυντή της αστυνομίας να λάβει δρακόντεια μέτρα και ν’ απελάσει τα σμήνη αυτά των «εντίμων υπάρξεων».

Γιάννης Καιροφύλας, Η ρομαντική Αθήνα, σελ. 276-278, εκδ. Φιλιππότη. Το κείμενο ψηφιοποιήθηκε από 24grammata.com