ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΕΚΑΚΗΣ: “Οι κλεμμένοι θησαυροί της Ελλάδας, κοσμούν μουσεία και ιδιωτικές συλλογές της Γερμανίας!…

Του Σωτήρη Κων. Κάτσενου

         Οι σημαντικότερες συλλογές αρχαιοτήτων σήμερα στον πλανήτη θεωρούνται κατά σειρά της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας. Η Ελλάδα, βρίσκεται στην αμέσως επόμενη τέταρτη θέση. Το παράδοξο είναι ότι καμία από τις τρεις αυτές πρώτες χώρες δεν διαθέτει……αρχαία ιστορία! Έτσι, λοιπόν σήμερα, δεν είναι μόνο το κατοχικό δάνειο που υποχρεώθηκε η πατρίδας μας να καταβάλει στην Γερμανία κατά τη διάρκεια της Κατοχής και το οποίο βέβαια είναι μείζονος εθνικής σημασίας, αλλά και οι κλαπέντες από τους Γερμανούς πολιτιστικοί θησαυροί της χώρας μας, οι οποίοι ακόμα και σήμερα, 70 χρόνια μετά την λήξη του πολέμου, κοσμούν μουσεία και ιδιωτικές συλλογές της Γερμανίας!… 

         Το θέμα αυτό είναι ιδιαίτερα επίκαιρο λόγω της πρόσφατης επίσκεψης του Προέδρου της Γερμανικής Δημοκρατίας κ. Γιόακιμ Γκάουκ στην χώρα μας, αλλά και από το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες αυτές υποχρεώσεις των Γερμανών προς την πατρίδα μας, όχι μόνο δεν έχουν παραγραφεί αλλά αντίθετα είναι άμεσα απαιτητές και αποτελούν μέρος μόνο ενός μεγάλου αριθμού οφειλών της Γερμανίας προς την χώρα μας. Το κύριο επιχείρημα της Γερμανίας για το κατοχικό δάνειο και την επιστροφή των πολιτιστικών θησαυρών μας είναι ότι μέχρι τώρα οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν τα έχουν επισήμως διεκδικήσει!!!   

        Να υπενθυμίσουμε λοιπόν στους “φίλους” μας Γερμανούς, για μια ακόμα φορά, ότι η Ελλάδα, είναι η μοναδική χώρα που κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κατελήφθη ταυτοχρόνως από τρεις στρατούς κατοχής (γερμανικό – ιταλικό – βουλγαρικό). Απώλεσε περισσότερο από το 13,5% του πληθυσμού της και κατέβαλε προς τις κατοχικές δυνάμεις ένα υποχρεωτικό δάνειο, το οποίο η Γερμανία δεν αποπλήρωσε ποτέ! 

       Οι ίδιοι που κουνούν σήμερα επιδεικτικά το χέρι προς τον Ελληνικό λαό, οι Γερμανοί και επιβάλουν σκληρούς και απάνθρωπους όρους, καταργώντας κάθε έννοια ηθικής κυριαρχίας, συνταγματικής νομιμότητας και αλληλεγγύης, μεταξύ των λαών, είναι οι ίδιοι που αρνούνται επί δεκαετίες να αναλάβουν τις ιστορικές, νομικές και διακρατικές τους ευθύνες!       

      Για το σημαντικό αλλά και διαχρονικό για την πατρίδα μας αυτό ζήτημα, απευθύνθηκα στον εκλεκτό συνάδελφο και φίλο, δημοσιογράφο και συγγραφέα κ. Γιώργο Λεκάκη, ως, τον περισσότερο ασχοληθέντα αλλά και γνώστη του συγκεκριμένου θέματος, τον οποίο και φιλοξενώ στα “ΝΕΑ της Λευκάδας” σε μια άκρως αποκαλυπτική αλλά και ενδιαφέρουσα συνέντευξη που ακολουθεί.

1.   Κύριε Λεκάκη, στο βιβλίο σας με τίτλο «Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί κατοχής» (εκδ. Κάδμος) προχωρήσατε σε μια πρώτη καταγραφή για τις καταστροφές και τις αυθαιρεσίες των ναζί κατακτητών στην χώρα μας. Δώστε  παρακαλώ στους αναγνώστες της εφημερίδας μας μια εικόνα του επιτυχημένου βιβλίου σας ως μια μικρή εισαγωγή στο μέγιστο αυτό ζήτημα των κλαπέντων αρχαίων θησαυρών μας.

     Εγώ συνέχισα την καταγραφή που είχαν κάνει κάποιοι ευαίσθητοι Έλληνες, το 1946, με εντολή του τότε Υπoυργού Εθν. Παιδείας Παπαδήμου. Η έκθεση, η έρευνα και ο κόπος αυτών είχαν αποκρυβεί από τις επόμενες κυβερνήσεις – καίτοι ήταν επίσημη – για να μην βρεθούν στη δυσάρεστη θέση να ζητήσουν και να διεκδικήσουν τίποτε απ’ αυτά που έκλεψαν οι Γερμανοί ναζί, οι Ιταλοί φασίστες και οι Βούλγαροι, οι οποίοι έπληξαν την υπερήφανη χώρα μας και τον λαό της με τριπλή κατοχή… Βλέπετε ένας μόνος κατοχικός στρατός δεν έφθανε να καθυποτάξει αυτόν τον λαό! Συνασπίσθηκαν τρεις! Αλλά ενώ οι κατοχικοί τρομοκράτες και λήσταρχοι έφυγαν, και ξηλώθηκαν οι διορισμένοι απ’ αυτούς κυβερνήτες, γόνοι των δωσιλόγων και των κοτζαμπάσηδων συνέχισαν να κυβερνούν αυτήν την χώρα. Δουλικά ανθρωπάκια, υπάκουα όντα, οσφυοκάμπτες πολιτικοί… Κι έτσι επήλθε το μοιραίο, για έναν λαό, που αντέταξε στην Ιστορία την μεγαλύτερη αντίσταση από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο, και μάλιστα έναντι της βαρβαροτέρας φονικής μηχανής που γνώρισε ο κόσμος… Ο κατάλογος, λοιπόν, των κλεμμένων, μόνο από τους Γερμανούς, είναι μακροσκελέστατος: 8.500 αρχαία αντικείμενα και βυζαντινά κειμήλια, χώρια τις καταστροφές μνημείων, τις λεηλασίες βιβλιοθηκών, τα προϊόντα λαθρανασκαφής, που δεν γνωρίζουμε ακόμη τον αριθμό τους…

2.  Όμως, επίσημη καταγραφή από το ελληνικό κράτος δεν έγινε. Γιατί; Που το αποδίδετε;

     Οι Γάλλοι το 1946, δίκασαν 6.000 δωσιλόγους  Γάλλους, οι οποίοι συνεργαζόμενοι με τους Γερμανούς διέπραξαν θηριωδίες εις βάρος του γαλλικού λαού. Απ’ αυτούς έστειλαν στην γκιλοτίνα 4.500 περίπου… Περίπου 1.500 εξ αυτών καταδικάσθηκαν σε ισόβια κάθειρξη!    Εμείς τους δωσιλόγους του ελληνικού λαού, τους αθωώσαμε και σχεδόν τους τιμήσαμε ανεβάζοντάς τους σε ανώτατα πολιτικά, πολιτειακά και θρησκευτικά αξιώματα…

     Άσε που οι μετακατοχικοί κυβερνήτες είχαν να αντιμετωπίσουν και το… κατοχικό σύνδρομο… Μεγάλη πληγή στην ψυχολογία των Νεοελλήνων, οι οποίοι θρηνούσαν 1,5 εκατ. θύματα – σχεδόν το 20% του πληθυσμού αυτής της χώρας…

3.  Ποιοι νομίζετε ότι ήταν οι λόγοι που η Ελλάδα μέχρι σήμερα δεν έχει κάνει καμία προσπάθεια να διεκδικήσει, έστω ένα μεγάλο κομμάτι, από τα κλοπιμαία της ελληνικής μας κληρονομιάς και ταυτότητας;

     Έχει κάνει… Λόγια και παχιές κουβέντες… Στο χωριό μου λένε μια παροιμία, για παρόμοιες πρακτικές «πολύ λάδι και τηγανίτα τίποτα»… «Κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει»…

4.  Οι κλοπές, οι λεηλασίες, οι φθορές και οι αυθαιρεσίες των Γερμανών ναζί που έγιναν σε όλη την Ελλάδα είναι γνωστές. Ας περιοριστούμε κατ’ αρχήν στα Ιόνια νησιά κι ας αναφερθούμε τι έγιναν σε αυτά από τους Γερμανούς κατακτητές.

     Οι Γερμανοί ναζί δεν σεβάσθηκαν ούτε την Κέρκυρα, παρ’ όλο που παραδοσιακά είχαν καλές σχέσεις μαζί της, από την εποχή που ο Κάιζερ Γουλιέλμος B’ αγάπησε τις Μπενίτσες – το κάποτε ήρεμο ψαροχώρι – και οι Γαστουριώτισσες του είχαν αφιερώσει και έναν χορό! Αγόρασε το «Αχίλλειο» και έκαμε εδώ τον… αρχαιολόγο, τάχα… Ως και η Ιώνιος Ακαδημία, που στεγάζεται σε ένα ενετικό κτήριο, το οποίο καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, βομβαρδίσθηκε ανελέητα, το 1943, από τους Γερμανούς… Οι Γερμανοί κατέλαβαν το κτήριο της Ρολλίνας, όπου είχαν συγκεντρωθεί τα αντικείμενα των Μουσείων. Διέταξαν δε απ’ αυτό την ταχύτατη απομάκρυνση των αρχαίων. Από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς στο νησί της Κέρκυρας καταστράφηκαν ολοσχερώς: Οι τάφοι των ηρώων της Ναυμαχίας της Ναυπάκτου. ενδιαφέρουσες ιστορικές επιγραφές. Ο βυζαντινός Ι.Ν. Αγ. Πατέρων, ο βυζαντινός Ι.Ν. Αγ. Δημητρίου, ο βυζαντινός Ι.Ν. Οδηγήτριας («ανεπανόρθωτος απώλεια δια την ιστορία της μεταβυζαντινής τέχνης»), ο Ι.Ν. Αγ. Ελευθερίου, η Μητρόπολις των Καθολικών, ο Ι.Ν. Ευαγγελισμού, η Ι.Μ. Πλατυτέρας, κ.ά. μικρότεροι ναοί. Από τα ιστορικά κτήρια της νήσου κατακάηκαν: Η Βιβλιοθήκη, με 70.000 τόμους βιβλίων!..

      Όλα τα παλαιότερα ενετικά κτήρια του φρουρίου. Οι Γερμανοί επήραν τα κλειδιά από πολλά κερκυραϊκά πλουσιόσπιτα και αφαίρεσαν τα έπιπλα της αρεσκείας τους, ενώ ό,τι απέμενε το έβγαζαν αμέσως σε δημοπρασία…Μου κάνει εντύπωση πώς οι Κερκυραίοι, με τόσο πνευματικό υπόβαθρο, σιωπούν γι’ όλα αυτά! Στην Κεφαλονιά οι Γερμανοί επίταξαν το Μουσείο Αργοστολίου, παρά τις υποσχέσεις τους! Τον Αύγουστο του 1943 έγινε γερμανική επίθεση, ενάντια στις ιταλικές δυνάμεις, που άλλαξαν στρατόπεδο. Γι’ αυτό βομβαρδίσθηκε και την «κωλοτούμπα» των Ιταλών την πλήρωσε το Αργοστόλι! Έγινε καταστροφή της πόλεως! Εξόρυσσαν πετρέλαιο στην Ζάκυνθο, το οποίο διύλιζαν στην πόλη των Πατρών – γενικώς καταλήστευσαν τον ορυκτό μας πλούτο… Αλλά δεν άφησαν ήσυχα μήτε τα μικρονήσια του Ιωνίου, στα οποία έχω ιδιαιτέρα ευαισθησία: Μάλλον με υπόδειξη αρχαιολόγου στις 6.6.1941 ο Γερμανός διοικητής Brunz αφαίρεσε από το φρούριο των Κυθήρων αρχαίο ελληνικό (και όχι ενετικό, όπως είπαν κάποιοι) μαρμάρινο λέοντα, ο οποίος προερχόταν από το Καστρί Παλαιοπόλεως, όπου ευρίσκετο η αρχαία πόλις Σκάνδεια. Κατά την αναχώρησή τους οι Γερμανοί ανατίναξαν τον ιστορικό φάρο των Οθρωνών, ένα στολίδι… Φεύγοντας έκαψαν το παραδοσιακό καρνάγιο του Καλάμου, καταδικάζοντας το νησάκι!

5. Έχουμε όμως κλοπές, λεηλασίες κ.λ.π. στην Λευκάδα και στο Μεγανήσι. Ποια είναι τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Γερμανοί κατακτητές σε αυτά τα δύο νησιά;

      Όσον αφορά το λευκό νησί σας, μετά τον θάνατο του Γερμανού αρχαιολόγου, Γ. Δαίρπφελντ, το 1940, λεηλάτησαν από την αρχαιολογική συλλογή του νησιού ορισμένα αντικείμενα, άγνωστα σε αριθμό…

Από το Σπήλαιον του Δαίμονος στο Σπαρτοχώρι Μεγανησίου, Γερμανός αρχαιολόγος, το 1943, βρήκε εντός αυτού αρχαία πήλινα αγγεία, η τύχη των οποίων αγνοείται… Θα τα βρείτε όλα αναλυτικά στο βιβλίο μου «Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί Κατοχής»…

6.  Την προηγούμενη εβδομάδα στην ΕΣΗΕΑ και με αφορμή την επίσημη επίσκεψη στην πατρίδα μας του Προέδρου της Γερμανίας κ. Γιόακιμ Γκάουκ, από την «Επιτροπή Διεκδικήσεως Αναγκαστικού Δανείου και κλαπέντων θησαυρών από τους Γερμανούς», δόθηκε συνέντευξη Τύπου. Τι καινούργιο προέκυψε και ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις της Επιτροπής στο συγκεκριμένο θέμα;

     Το νέο είναι, ότι το ύψος του αναγκαστικού δανείου, ανέρχεται πλέον σε περίπου 300 δισεκ. ευρώ, και που οφείλει να πληρώσει η Γερμανία… χθες…

7.  Η δραστηριότητά σας και το έργο σας, πολυσχιδής και πλούσιο. Τι ετοιμάζετε αυτή την περίοδο;  

    Μόλις, βγήκε το νέο μου βιβλίο «Κατεστραμμένες πόλεις και χωριά στην Ελλάδα επί Κατοχής» (εκδ. Κάδμος).