Ενεργειακά Στρατηγήματα

Ν. Λυγερός
Στον τομέα της μεταφοράς της ενέργειας, αν είσαι μόνο και μόνο πέρασμα, πρέπει πάντα να προετοιμάζεσαι για μια αλλαγή φάσης, όπου η αλλαγή περάσματος γίνεται για γεωπολιτικούς λόγους. Είναι βέβαια καλό να αξιοποιείς την ιδιότητα σου ως πέρασμα, αλλά δεν πρέπει ποτέ να ποντάρεις μόνο και μόνο πάνω σε αυτό, διότι αλλιώς θα βρεθείς αργά ή γρήγορα σε φάση απόλυτης ενεργειακής εξάρτησης. Έχει λοιπόν σημασία η ενεργοποίηση στρατηγικού σχεδιασμού που προσφέρει εναλλακτικές. Αυτές επίσης δεν πρέπει να είναι άμεσα προσβάσιμες από την πηγή εξάρτησης, διότι εύκολα μπορεί να τις προσβάλει ή να τις αξιοποιήσει προς όφελός της. Όταν εξετάζουμε τους σχεδιασμούς ή τις πορείες των αγωγών Nord Stream, Yamal, South Stream, Blue Stream, είναι δύσκολο να μην αντιληφθούμε ότι ένας από τους στόχους της κατασκευής τους είναι η αποφυγή του αγωγού Brotherhood. Βέβαια, αυτό το δεδομένο μπορεί να ερμηνευτεί με δύο τρόπους, που μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά: Ο πρώτος είναι η αποφυγή κι ο δεύτερος η απεξάρτηση. Σε κάθε περίπτωση, η αλλαγή προκαλεί μια αλλαγή φάσης. Πράγμα το οποίο μπορεί να είναι και στρατηγικός στόχος. Η επίτευξή του δημιουργεί μια εξουδετέρωση της περιοχής του περάσματος με ανάλογο τρόπο που γίνεται με την έννοια της αποστρατιωτικοποίησης. Έχοντας αυτό το πλαίσιο στο μυαλό μας πρέπει να σκεφτούμε τις προοπτικές της πατρίδας μας. Βλέπουμε άμεσα ότι η έννοια του περάσματος δεν επαρκεί, ακόμα κι αν υπάρχει ανέλιξη μέσω της αξιοποίησης. Έμμεσα αντιλαμβανόμαστε ότι πρέπει να υπάρχει πλαίσιο για πηγές ενέργειας στρατηγικής εμβέλειας. Σε αυτήν την απαίτηση απαντά η ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Επίσης, πρέπει τα κοιτάσματα να μην είναι εύκολα προσβάσιμα. Τα σεισμικά δεδομένα μάς οδηγούν στο Ιόνιο και Νότια της Κρήτης, όπου υπάρχει η σχέση κι η σύζευξη με την Ιταλία και την Μάλτα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι' αυτό είναι θεμελιακή η υψηλή στρατηγική της Ελλάδας ήδη από τώρα και στο μέλλον.