Η πυρηνική ενέργεια δεν θα είναι ποτέ ασφαλής

Γράφει ο Νίκος Χρυσόγελος

«Τα σύγχρονα πυρηνικά εργοστάσια, με τα αυτοματοποιημένα συστήματα που φέρουν, θεωρούνται ασφαλή. Κατασκευάζονται αντισεισμικά και είναι αβάσιμος ο φόβος στην Ελλάδα. Η Ιαπωνία, περισσότερο σεισμική, έχει πολλά πυρηνικά εργοστάσια και θεωρούνται ασφαλή. Ενδεχόμενο ατύχημα σε σύγχρονο εργοστάσιο δεν αναμένεται σχεδόν ποτέ, πλέον, στον κόσμο. Μοναδικό σοβαρό πυρηνικό ατύχημα από αρχής χρήσης της πυρηνικής ενέργειας μέχρι σήμερα ήταν το Τσέρνομπιλ, αλλά αφορούσε παλαιού τύπου εργοστάσιο που σχεδόν έχουν καταργηθεί. Μικροατυχήματα

που αφορούν διαρροές, είναι λίγα, ελέγξιμα, και συνήθως περιορίζονται εντός του χώρου του εργοστασίου και δεν δύνανται να επιφέρουν οικολογική καταστροφή» (1-12-2009, από αναφορά υπέρμαχου της πυρηνικής ενέργειας στο μπλοκ της εφημερίδας ΝΕΑ»).

Είκοσι πέντε (25) χρόνια μετά το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνομπίλ, θα περίμενε κανείς ότι το (τότε) πάθημα θα είχε γίνει (σήμερα) μάθημα. Κι, όμως, ελάχιστα έχουν αλλάξει στα θέματα της ασφάλειας των πυρηνικών αντιδραστήρων και αυτό οφείλεται στο ότι η ίδια η πυρηνική ενέργεια είναι μη ασφαλής.

Το πυρηνικό λόμπι εφευρίσκει συνεχώς διάφορες δικαιολογίες και διαστρεβλώνει γεγονότα για να μπορέσει να παρατείνει τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Μετά το Τσερνομπίλ και πριν τη Φουκουσίμα, ένας διαδεδομένος ισχυρισμός του πυρηνικού λόμπυ ήταν ότι αυτό που συνέβη στην Ουκρανία – Τσερνομπίλ ήταν ειδική περίπτωση και δεν θα μπορούσε να συμβεί σε άλλη χώρα. Μάλιστα, η αναφορά στην Ιαπωνία ήταν πάντα μέρος των επιχειρημάτων των υποστηρικτών της πυρηνικής ενέργειας στην προσπάθειά τους να αντικρούσουν όσους ζητούσαν να κλείσουν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες λόγω των κινδύνων που συνεπάγονται για το περιβάλλον, τη ζωή και την ευημερία των κοινωνιών. Το επιχείρημα ήταν ότι «η επιστήμη και η τεχνολογία έχουν κάνει ασφαλή σήμερα την πυρηνική τεχνολογία και τα πυρηνικά εργοστάσια». Χρησιμοποιούσαν, σχεδόν πάντα, ως παράδειγμα την Ιαπωνία, μια χώρα όπου οι σεισμοί και οι φυσικές καταστροφές είναι πολύ συχνά φαινόμενα, για να πείσουν ότι «οι πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι ασφαλείς ακόμα και στην περίπτωση μεγάλου σεισμού και φυσικής καταστροφής».

Είναι γεγονός ότι, στην σύντομη ιστορία της πυρηνικής βιομηχανίας, έχουν καταγραφεί πάνω από 25 σοβαρά έως πολύ σοβαρά περιστατικά και χιλιάδες μικρότερες βλάβες, διαρροές και γενικότερα ατυχήματα που έχουν θέσει σε κίνδυνο τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Ο κατάλογος είναι πολύ μακρύς. Οι αιτίες, όμως, για όλα αυτά είναι διαφορετικές: Ανθρώπινο λάθος, κακός σχεδιασμός ή υπολογισμός, προβλήματα στην κατασκευή, αστοχίες υλικού, χαλάρωση των μέτρων ασφάλειας κ.ά.

Μια φυσική καταστροφή, όπως αυτή που συνέβη στην Φουκουσίμα, έρχεται συνήθως να αναδείξει τις αδυναμίες και τις αστοχίες του πυρηνικού συστήματος. Δυστυχώς, όμως, λάθη που σε άλλες περιπτώσεις είναι πιθανόν να μην έχουν τραγικές συνέπειες, στην περίπτωση μιας πυρηνικής εγκατάστασης μπορεί να είναι μοιραία για τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Για παράδειγμα, το τσουνάμι έθεσε εκτός λειτουργίας το σύστημα ψύξης των πυρηνικών αντιδραστήρων, ακόμα και αυτό που δούλευε με ντίζελ. Στον σχεδιασμό δεν είχαν υπολογίσει ότι μπορεί να πλημμυρίσει ο χώρος και να καταστραφεί το απλό αυτό σύστημα προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στην ψύξη του αντιδραστήρα. Όμως, πάντα θα υπάρχουν παρόμοιες αστοχίες ή λανθασμένες εκτιμήσεις και κακοί υπολογισμοί. Αν αυτό είχε συμβεί σε οποιαδήποτε άλλη βιομηχανία, το πολύ – πολύ να έκλεινε για να γίνουν οι απαραίτητες επιδιορθώσεις. Όμως, ένας πυρηνικός αντιδραστήρας δεν «κλείνει» πατώντας ένα κουμπί…

Αυτό που εντυπωσιάζει στην περίπτωση της Φουκουσίμα είναι η ευκολία με την οποία οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας καταγγέλλουν σήμερα την… ανευθυνότητα της ιαπωνικής πυρηνικής βιομηχανίας, ενώ μέχρι την 11 Μαρτίου 2011 οι ίδιοι χρησιμοποιούσαν την Ιαπωνία ως παράδειγμα για τα αυστηρά μέτρα που έχουν παρθεί για την ασφαλή λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων! Σε δεκάδες συνεντεύξεις εκπροσώπων της πυρηνικής βιομηχανίας από την Ευρώπη μέχρι την Ινδία και από τις ΗΠΑ μέχρι τη Ρωσία, ακούει κανείς το επιχείρημα ότι «αυτό που συνέβη στην Φουκουσίμα δεν μπορεί να συμβεί σε άλλη πυρηνική εγκατάσταση».

Μοιάζει απίστευτο το γεγονός ότι πολλοί υπέρμαχοι της πυρηνικής ενέργειας βγαίνουν σήμερα και καταγγέλλουν την ανευθυνότητα των στελεχών των ιαπωνικών πυρηνικών βιομηχανιών! Ακούμε, εκ των υστέρων, καταγγελίες επιστημόνων που είχαν την ευθύνη ελέγχου της ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων για τα σοβαρά προβλήματα, τα κενά και τις παραλείψεις σε θέματα ασφάλειας που είχαν οι συγκεκριμένοι αντιδραστήρες ή να…αγανακτούν διαπιστώνοντας ότι «η εταιρία που διαχειρίζονταν τις εγκαταστάσεις επένδυε στο… κέρδος και όχι στην βελτίωση της ασφάλειας των εγκαταστάσεων»!!! Βλέπουμε ειδικούς να αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να παρέμεναν σε λειτουργία οι συγκεκριμένοι αντιδραστήρες (ενώ ήταν τόσο παλιοί), πιθανόν οι ίδιοι που είχαν ξεσηκωθεί εναντίον της Συμφωνίας Πρασίνων – Σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία για το κλείσιμο των πυρηνικών αντιδραστήρων μέχρι το 2020.

Η πυρηνική ενέργεια είναι από τη φύση της μια επικίνδυνη για το περιβάλλον και τη ζωή, αντιδημοκρατική και ασύμφορη επιλογή στην πορεία για την επίλυση του ενεργειακού προβλήματος της ανθρωπότητας. Ένα ατύχημα σε μια πυρηνική εγκατάσταση δεν έχει σε τίποτα να κάνει με ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα (άλλο συνηθισμένο «επιχείρημα» των υποστηρικτών της πυρηνικής ενέργειας για να πείσουν ότι όλα στη ζωή μας συνεπάγονται ένα ρίσκο). Σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα οι επιπτώσεις απλώνονται σε όσους ενεπλάκησαν σε αυτό και πιθανά και στους φίλους τους. Στην περίπτωση ενός πυρηνικού ατυχήματος μπορεί να την πληρώσουν και πολλοί που ζουν, ξέγνοιαστα ίσως, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την πυρηνική εγκατάσταση. Το ραδιενεργό νέφος από τον πυρηνικό αντιδραστήρα του Τσερνομπίλ ταξίδεψε 6 φορές πάνω από τον πλανήτη. ⁽¹⁾

Το ραδιενεργό νέφος από την  Φουκουσίμα έφτασε στις ακτές των ΗΠΑ μέσα σε λίγες μέρες και -αραιωμένο προς το παρόν – ταξιδεύει πλέον πάνω από ολόκληρο τον πλανήτη. ⁽²⁾ Και δυστυχώς δεν ξέρουμε ακόμα το τέλος της πυρηνικής τραγωδίας που εξελίσσεται στην Ιαπωνία.

(1) Δείτε πώς ταξίδεψε το ραδιενεργό νέφος από το Τσερνομπίλ:http://www.youtube.com/watch?v=oZ74Rqh7yDE&feature=related

(2) Δείτε ένα Μοντέλο εξάπλωσης του ραδιενεργού νέφους από τη Φουκουσίμα.

*O Nίκος Χρυσόγελος είναι στέλεχος  των Οικολόγων Πράσινων και εκλεγμένο μέλος του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου.