Το μεγάλο έγκλημα με τα ομόλογα

Του Γιώργου Μαργέλου

Το πακέτο των ομολόγων που κατέχουν σήμερα οι ελληνικές τράπεζες αποτελούσε επί χρόνια τη χρυσοτόκο όρνιθα των κερδών τους. Μετά την είσοδο στην ΟΝΕ οι τράπεζες αποκόμιζαν επί χρόνια τεράστιες υπεραξίες καθώς είχαν στην κατοχή τους ομόλογα με υψηλά επιτόκια ενώ τα τρέχοντα επιτόκια βρίσκονταν σε χαμηλά επίπεδα.
Κατά τη χρυσή περίοδο της αγοράς ομολόγων όπου το δημόσιο όταν αποφάσιζε να βγει στις αγορές κάλυπτε τις ανάγκες του σε χρόνο ρεκόρ αυτοί που δεν είχαν πρόσβαση στα ομόλογα ήταν οι Έλληνες καταθέτες, αποταμιευτές, επενδυτές.

Ή μάλλον είχαν μόνο στα έντοκα τα οποία ουσιαστικά ήταν τα μόνα προϊόντα στα οποία επέτρεπαν στους ιδιώτες οι τράπεζες να ακουμπήσουν. Η αγορά ομολόγων από τους ιδιώτες δεν απαγορευόταν αλλά οι τράπεζες εκμεταλλευόμενες τη μονοπωλιακή τους θέση και με σύμμαχο τις εκάστοτε ηγεσίες του Υπουργείου Οικονομικών απλά απέκλειαν τις αγορές.

Επί χρόνια συζητούσαμε την λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς ομολόγων στο Χρηματιστήριο όπου ο επενδυτής θα μπορούσε να αγοράσει σε τρέχουσες τιμές ομόλογα του παρελθόντος αλλά και να μετέχει στις νέες εκδόσεις. Η αγορά αυτή δεν λειτούργησε ποτέ.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα. Οι τράπεζες επί χρόνια μονοπωλούσαν την κερδοφόρα αγορά ομολόγων και οι μέτοχοί τους κέρδιζαν υπεραξίες και εισέπρατταν μερίσματα από τα ομόλογα. Ταυτόχρονα οι ιδιώτες επενδυτές στράφηκαν σε άλλα προϊόντα καθώς ακόμα και τα περίφημα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια έγιναν επί χρόνια καταβόθρες μετοχών καθώς τους δινόταν δικαίωμα να κατέχουν 10% του ενεργητικού τους σε μετοχές ενώ είχαμε και εγκληματικού τύπου φαινόμενα με επενδύσεις σε εταιρικά ομόλογα εταιριών που ήταν φούσκες προκειμένου οι τράπεζες να μεταφέρουν από τον εαυτό τους τον κίνδυνο στους μεριδιούχους.

Όμως μαζί με τα κέρδη οι τράπεζες πήραν και τον κίνδυνο των ομολόγων ενώ ο εξοβελισμός των ιδιωτών επέτρεψε να αποκτήσουν πολύ μεγάλο μερίδιο στο ελληνικό χρέος οι ξένοι.

Σήμερα οι μέτοχοι των τραπεζών που έγιναν πλούσιοι από τα ομόλογα δεν βάζουν το χέρι στην τσέπη είτε γιατί χρησιμοποίησαν αλλού τις υπεραξίες τους είτε γιατί δεν επιθυμούν να πάρουν το ρίσκο. Ταυτόχρονα η μη ύπαρξη διασποράς ομολόγων σε έλληνες ιδιώτες έδωσε μεγαλύτερη ευχέρεια στους κερδοσκόπους να εκτινάξουν τα spreads.

Και αν κάποιος θεωρεί ότι η κατάρρευση των spreads ήταν αναπόφευκτη δεν έχει παρά να ανατρέξει στην περίπτωση της Ιαπωνίας της οποίας το χρέος φτάνει το 200% του ΑΕΠ αλλά το μεγαλύτερο ποσοστό του χρέους είναι εσωτερικό και κανένας ξένος δεν διανοείται να κάνει παιχνίδι με τα επιτόκια των ομολόγων.

http://www.newscode.gr