Η ελβετική συμβολή στο αρμενικό ζήτημα

Νίκος Λυγερός
Στο γαλλόφωνο κόσμο, αρκετά συχνά επικεντρωνόμαστε στην περίπτωση της Γαλλίας. Αν και αυτό είναι φυσιολογικό, δεν είναι αναγκαστικά εύστοχο για όλες τις περιπτώσεις. Όσον αφορά στο αρμενικό ζήτημα, ο νόμος του 2001 για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων και η διαμάχη για την ποινικοποίηση της άρνησης της γενοκτονίας δίνουν την εντύπωση ότι όλα εξελίσσονται στη Γαλλία. Όμως, το αρμενικό ζήτημα -ακόμα και στο γαλλόφωνο χώρο- δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη θέση της Γαλλίας στη διεθνή σκηνή. Θεωρούμε ότι θα ήταν πιο συνετό να οικοδομήσουμε όλη τη στρατηγική μας σε γερές βάσεις οι οποίες έχουν αποδείξει την
αποτελεσματικότητά τους μέσα στο χρόνο. Έτσι, ο ρόλος της Ελβετίας είναι παραδειγματικός. Αυτή η μικρή χώρα είναι ένας δεινός υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συχνά αναφερόμαστε στην ελβετική ουδετερότητα με κάποια συγκατάβαση, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ότι αυτή η ουδετερότητα έχει νόημα μόνο εφόσον διατηρεί μία θέση δυνατή. Η Ελβετία αποτελεί πρότυπο σε πολλά επίπεδα, και όχι μόνο συμβολικό, όπως η ελβετική φρουρά του Πάπα. Η επίδραση του Ερυθρού Σταυρού σ’ όλο τον κόσμο δεν χρήζει αποδείξεως. Όσο για τον ελβετικό στρατό και την αποτρεπτική του ικανότητα, αποτελούν πιστοποιημένα στρατιωτικά δεδομένα. Έτσι, δεν πρέπει να μας εκπλήττει το γεγονός ότι η Ελβετία έχει ήδη ψηφίσει την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων όπως και την ποινικοποίηση της μη αναγνώρισης. Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι η Ελβετία βρίσκεται σ’ αυτόν τον τομέα πέραν του γαλλικού ορίζοντα. Κατά συνέπεια, μπορεί να εξυπηρετεί ως παράδειγμα την υλοποίηση της επινόησης. Διότι η διαδικασία διόρθωσης δεν έχει στόχο να καταστήσει συμβολική την αναγνώριση μιας γενοκτονίας. Η διαδικασία διόρθωσης αντιπροσωπεύει ένα σύνολο μέτρων που πρέπει να ληφθούν τα οποία δεν είναι κατ’ ανάγκη επαρκή για τα θύματα της γενοκτονίας, όμως είναι σίγουρα αναγκαία για τους επιζήσαντες της γενοκτονίας. Για να αποτρέψουμετους υποστηρικτές της μη αναγνώρισης οι οποίοι είναι ιδιαίτερα βίαιοι στη Γαλλία, δεν πρέπει ν’ αρκεστούμε σ’ έναν αγώνα σ’ αυτόν το χώρο. Αλλιώς, κινδυνεύουμε να πέσουμε σε μία κοινοτική διαμάχη. Αντιθέτως, κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τους Ελβετούς ότι είναι Αρμένιοι. Άρα είναι προτιμότερο να προωθήσουμε την ελβετική συμβολή για να δώσουμε μία συνοχή και μία αποτελεσματικότητα στο διαπραγματευτικό πλαίσιο. Η ελβετική θέση δεν έχει τίποτα το ακραίο. Βασίζεται αποκλειστικά στο πνεύμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η σκληρότητά της προέρχεται μόνο και μόνο από την ανάγκη να καταδικαστούν οι δήμιοι και να εξουδετερωθούν εκείνοι που θα επιχειρούσαν να διαπράξουν το ίδιο πράγμα με τρόπο έμμεσο, υποστηρίζοντας τη γενοκτονία της μνήμης. Η ελβετική συμβολή είναι ουσιαστική διότι επιτρέπει στα επιχειρήματά μας να γίνουν αδιαμφισβήτητα. Χωρίς να πέσουμε στις παγίδες των τεχνασμάτων που αναπτύσσονται από τα τουρκικά lobbies, μπορούμε να προβάλουμε την ελβετική θέση και να αντικρούσουμε τις ύπουλες επιθέσεις της προπαγάνδας τους. Το ελβετικό παράδειγμα βοηθά επίσης τους αδιάφορους να πεισθούν για το αρμενικό ζήτημα. Στο σύνολό τους, οι τελευταίοι θεωρούν ότι οι διεκδικήσεις μας είναι υπερβολικές. Ωστόσο, η γνώση των ελβετικών δεδομένων σ’ αυτόν τον τομέα, τους επιτρέπει να αντιληφθούν από μόνοι τους ότι οι διεκδικήσεις μας δεν είναι παρά υλοποιήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θέτοντας το επίκεντρο του αγώνα μας επί του ελβετικού παραδείγματος, είναι δυνατόν να του προσδώσουμε μία βάση όχι μόνο πιο ουδέτερη αλλά κυρίως πιο πειστική για όσους δεν γνωρίζουν παρά μόνο εκ του μακρόθεν τη διαμάχη για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Αυτό θα τους βοηθήσει να συνειδητοποιήσουν τον καθολικό χαρακτήρα του αρμενικού ζητήματος ως αγώνα εναντίον ενός εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας.