ΚΡΙΣΙΜΗ ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΣτΕ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ

Η ΓΣΕΕ εκπροσωπώντας το σύνολο των εργαζομένων της χώρας, εκφράζει την πλήρη και κατηγορηματική αντίθεσή της στην κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας και στην υπουργική απόφαση γι' άνοιγμα των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου.

Μια τέτοια απόφαση, η νομιμότητα της οποίας θα κριθεί οριστικά την Παρασκευή από το Συμβούλιο της Επικρατείας, εγκυμονεί κινδύνους για περαιτέρω απορρύθμιση της εγχώριας αγοράς, ενώ δημιουργεί σοβαρά και μη αναστρέψιμα προβλήματα για το σύνολο των εργαζομένων στο εμπόριο.

Είναι ξεκάθαρο ότι η γενίκευση της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές εξυπηρετεί κατευθυνόμενες επιδιώξεις αφού παραβιάζει τις αρχές του ίσου ανταγωνισμού, καταστρέφει τις μικρές επιχειρήσεις και εκμηδενίζει τον ελεύθερο χρόνο της οικογενειακής και προσωπικής ζωής.

Η Συνομοσπονδία έχει επισημάνει από την πρώτη στιγμή ότι το συγκεκριμένο μέτρο προστίθεται στα αλλεπάλληλα μνημονιακά μέτρα που δεν ανταποκρίνονται στο γενικό συμφέρον και  παραβιάζουν ευθέως και απροκάλυπτα το Σύνταγμα, το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρωμένες διεθνείς συμβάσεις.

Είναι απαράδεκτο η κυβέρνηση ν' αγνοεί την κοινή θέση της συντριπτικής πλειοψηφίας των εμπλεκόμενων στο εμπόριο (ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, Ομοσπονδία Ιδ.Υπαλλήλων), οι οποίοι έχουν προσφύγει στο ΣτΕ κατά της υπουργικής απόφασης που καταργεί στην ουσία την Κυριακάτικη αργία .

Με υπόμνημά της η ΓΣΕΕ στηρίζει και συντάσσεται πλήρως με τις δικαστικές ενέργειες των παραπάνω οργανώσεων, για να μην εφαρμοστεί το μέτρο, αναμένοντας από το  Συμβούλιο  της Επικρατείας να επιβεβαιώσει οριστικά τον θεμελιώδη κανόνα της κυριακάτικης αργίας.

                          ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

Επισυνάπτεται το υπόμνημα της ΓΣΕΕ με τις θέσεις της Συνομοσπονδίας για τη μη  λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΡΓΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

1. Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (Γ.Σ.Ε.Ε.) ως η πλέον αντιπροσωπευτική τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση στην Ελλάδα, εκπροσωπώντας μέσω των 154 οργανώσεων – μελών της (81 Εργατικών Κέντρων και 73 Ομοσπονδιών) το σύνολο των εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας της χώρας, εκφράζει την πλήρη αντίθεση όλων των εργαζομένων της χώρας στην κατάργηση του θεμελιώδους εργασιακού κανόνα της Κυριακής αργίας, που απαγορεύει τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων και την απασχόληση εργαζομένων την ημέρα αυτή.

2. Η θέσπιση της δήθεν «πιλοτικής» λειτουργίας των καταστημάτων και τις 52 Κυριακές του έτους σε 10 περιοχές της χώρας εγκυμονεί κινδύνους απορρύθμισης της εγχώριας αγοράς. Η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων, αλλά και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, με εξαίρεση τα πολυκαταστήματα, των οποίων ικανοποιεί πάγιο αίτημα, θεωρεί ότι αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα για την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου...

3. Τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα των εργαζομένων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι βέβαιο ότι πλήττονται σοβαρά και μη αναστρέψιμα.  Αυτά τα συμφέροντα και το αποδεδειγμένο εύρος των επιπτώσεων από την επιβολή ουσιαστικά της λειτουργίας των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου  ουδέποτε λήφθησαν υπόψη από τη Διοίκηση, καθώς ουδέποτε έλαβε χώρα έγκαιρη ενημέρωση των ενδιαφερόμενων φορέων και νόμιμη διαβούλευση με αυτούς (όπως με τη ΓΣΕΕ, την ΟΙΥΕ, τη ΓΣΕΒΕΕ, την ΕΣΕΕ), ουσιώδης διαδικασία που προβλέπεται όχι μόνο από τις συναφείς ειδικές διατάξεις (άρθρο 16 ν. 4177/2013), αλλά αποτελεί μέσο για την τήρηση των αρχών της καλής νομοθέτησης (άρθρα 5 και 6 ν. 4248/2012).

4. Με τη γενίκευση της λειτουργίας των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του έτους, στην οποία ουσιαστικά αποσκοπεί η τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 16 του ν. 4177/2013 με το ν. 4254/2014 και η εκδοθείσα τον Ιούλιο 2014 απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, η μοναδική ημέρα της εβδομάδας, η οποία ήταν αργία, καταργείται αφού εξαιτίας του ανταγωνισμού, αλλά και χάριν της προστασίας – διατήρησης της εργασίας  - απασχόλησης είναι υποχρεωμένοι οι μεν έμποροι και ιδιοκτήτες καταστημάτων να λειτουργούν, οι δε εργαζόμενοι να απασχολούνται και τις Κυριακές όλου του έτους.

5. Περαιτέρω η γενίκευση της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές αποτελεί κύριο όπλο των μεγάλων αλυσίδων του διεθνούς και εγχώριου λιανεμπορίου (και των μεγαλοεπενδυτών σε εμπορικά ακίνητα), προκειμένου να επιβάλουν την αναδιάταξη των ισορροπιών σε πολλούς εγχώριους κλάδους και την εξασφάλιση μονοπωλιακών και ολιγοπωλιακών μεριδίων στην ελληνική και βαλκανική αγορά σε βάρος τόσο των καταναλωτών όσο και των Ελλήνων παραγωγών.

6. Με «δόλωμα» την ανετότερη εξυπηρέτηση του αγοραστικού κοινού και την ψευδαίσθηση του εκσυγχρονισμού των συστημάτων λιανικής πώλησης, που ως προπομπό είχε την είσοδο κολοσσών στη μαζική αγορά τροφίμων, επιφυλάσσεται για ένα μέρος των μικρότερων καταστημάτων περιορισμένος δορυφορικός και ελεγχόμενα συμπληρωματικός ρόλος, για δε την πλειονότητα, που δεν θα είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά το πρόσθετο λειτουργικό κόστος, πιθανολογείται βάσιμα η βίαιη έξοδος από την αγορά.

7. Περαιτέρω, τα πολυκαταστήματα που σήμερα εμφανίζονται θετικά στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, αποβλέποντας προφανώς στην αύξηση του λειτουργικού κόστους και την εξουδετέρωση των χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων – ανταγωνιστών τους, πρέπει να λάβουν υπόψη την είσοδο των επιχειρηματικών κολοσσών στην ελληνική αγορά, εξαιτίας της οποίας, αν δεν συγχωνευθούν ή εξαγοραστούν, θα έχουν οι ίδιοι την τύχη, που σήμερα σχεδιάζουν για τους ανταγωνιστές τους.

8. Οι λόγοι για τους οποίους η Γ.Σ.Ε.Ε. πάγια και σταθερά είναι αντίθετη επί της αρχής στην  απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων και στη λειτουργία τους τις Κυριακές είναι οι ακόλουθοι:

1. Η στέρηση από τους εργαζόμενους, αλλά και τους καταστηματάρχες (ιδιαίτερα των μικρότερων καταστημάτων) της αναγκαίας εβδομαδιαίας ανάπαυσης, ψυχαγωγίας και επαφής με τα μέλη της οικογένειάς τους. Ενόψει δε της κατοχύρωσης της Κυριακής ως ημέρας κοινής και υποχρεωτικής αργίας στη χώρα επί 100 και πλέον έτη, η βλάβη αυτή δεν μπορεί να θεραπευθεί με τη μετάθεση της αργίας σε διαφορετική ημέρα της εβδομάδας για κάθε εργαζόμενο. Οι ιδιοκτήτες μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων θα αναγκαστούν σε παροχή απασχολήσεως προσωπικής ή των μελών της οικογένειάς τους λόγω αδυναμίας απασχολήσεως πρόσθετου προσωπικού και οι εργαζόμενοι εμποροϋπάλληλοι θα εξαναγκασθούν εκ των πραγμάτων να παρέχουν εργασία την Κυριακή. Λόγω του δήθεν «προαιρετικού» χαρακτήρα του μέτρου όσες μεν επιχειρήσεις επιλέξουν να παραμένουν κλειστές την Κυριακή, διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο διαρροής ή και οριστικής απώλειας της πελατείας τους, η οποία θα μετακινηθεί προς τα λειτουργούντα καταστήματα, όσες δε επιχειρήσεις επιλέξουν να παραμένουν ανοικτές, διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο κλονισμού της βιωσιμότητάς τους λόγω του αυξημένου κόστους λειτουργίας τους, το οποίο είναι δυσβάστακτο εν όψει της κοινώς γνωστής οικονομικής κρίσης.
2. Απειλούνται οι θέσεις εργασίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που απασχολούν πάνω από το 70% των εργαζομένων στον κλάδο και θα επιδεινωθούν οι ήδη απαράδεκτες ελαστικές εργασιακές σχέσεις που επικρατούν στον κλάδο, στην προσπάθεια μείωσης των λειτουργικών δαπανών, δεδομένης και της ανεπάρκειας των μηχανισμών ελέγχου. Θέσεις πλήρους απασχόλησης θα μετατραπούν σε μερικής απασχόλησης και εργασίας εκ περιτροπής. Θα επεκταθούν ανεξέλεγκτα οι απλήρωτες υπερωρίες. Η συμφιλίωση επαγγελματικής και προσωπικής - οικογενειακής ζωής, θα τρωθεί καίρια τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους ίδιους τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες. Οι συνέπειες στα Ασφαλιστικά Ταμεία είναι ήδη και θα γίνουν εξαιρετικά επώδυνες και μη αναστρέψιμες.
3. Η αύξηση των λειτουργικών δαπανών, στο μεγαλύτερο μέρος της, θα περάσει στην κατανάλωση με αυξήσεις τιμών.
4. Το όφελος της χώρας από εισροές κεφαλαίων για επενδύσεις στο λιανικό εμπόριο και τα εμπορικά ακίνητα, θα είναι παροδικό και εντελώς δυσανάλογο προς τη μεσομακροπρόθεσμη ζημιά στην εγχώρια παραγωγή, το λιανεμπόριο, τους εργαζόμενους και καταναλωτές. Ο ανταγωνισμός στο λιανεμπόριο είναι ήδη οξύτατος και δεν υπάρχουν πραγματικά ή νομικά εμπόδια εισόδου νέων ανταγωνιστών στην αγορά.
5. Η υποτονικότητα στο εμπόριο δεν οφείλεται στο οριοθετημένο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων, αλλά στα χαμηλά εισοδήματα των εργαζομένων και των συνταξιούχων, που εξανεμίζονται από τα αλλεπάλληλα και ανεξέλεγκτα κύματα μειώσεων μισθών και απολύσεων, των ανατιμήσεων και της ακρίβειας.

9. Όσον αφορά την Ελλάδα, από στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ σχετικά με την απασχόληση στον κλάδο του εμπορίου, προκύπτει ότι η συνολική απασχόληση μεταξύ Γ΄ και Δ΄ Τριμήνου του 2013 μειώθηκε σε απόλυτα μεγέθη κατά 15.300, μεταξύ δε Γ΄ Τριμήνου 2013 και Α΄ Τριμήνου 2014 κατά 10.600, παρά το γεγονός ότι από το Δ΄ Τρίμηνο του 2013 είχαν εφαρμοστεί οι διατάξεις του ν. 4677/2013 για το άνοιγμα των καταστημάτων ορισμένες Κυριακές του έτους.

10. Η Γ.Σ.Ε.Ε. επισημαίνει ότι η κατάργηση της Κυριακής αργίας για τον κόσμο της εργασίας προστίθεται στα αλλεπάλληλα επιβληθέντα μνημονιακά μέτρα, που αντιβαίνουν ευθέως και απροκάλυπτα στο Σύνταγμα, στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε δεσμεύσεις της Ελλάδας από κυρωμένες διεθνείς συμβάσεις για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της ανθρώπινης αξίας και αξιοπρέπειας στο πλαίσιο ενός Κράτους Πρόνοιας.

11. Με τη θεσμοθέτηση της λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου καταστρατηγείται σωρεία διατάξεων με τις οποίες καθιερώνεται ήδη από το 1909 (νόμος ΓΥΝΕ/1909) η Κυριακή ως ημέρα αργίας και απαγόρευσης λειτουργίας τόσο των εμπορικών καταστημάτων όσο και απασχόλησης των εργαζομένων την ημέρα αυτή, όπως της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας (ΔΣΕ) 14 (για την εβδομαδιαία ανάπαυση, κύρωση με το ν.2290/1922), ΒΔ 748/1966 (Περί κωδικοποιήσεως, καταργήσεως, τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των διατάξεων της κειμένης νομοθεσίας περί εβδομαδιαίας και Κυριακής αναπαύσεως και ημερών αργίας), της ΔΣΕ 106 (για την εβδομαδιαία ανάπαυση στο εμπόριο και τα γραφεία, κύρωση με το Ν. 1174/1981), της Οδηγίας 93/104/ΕΚ για το χρόνο εργασίας (ενσωματώθηκε με το ΠΔ 88/1999).

12. Η επέκταση της λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων και της απασχόλησης σε εμπορικά καταστήματα σε όλες τις Κυριακές του έτους, συνιστά παράβαση συνταγματικών επιταγών, της υποχρέωσης προστασίας από το κράτος του κοινωνικού δικαιώματος της οικογένειας (αρθρ. 21 παρ. 1 Συντ.), της θρησκευτικής ελευθερίας άσκησης του δικαιώματος λατρείας κατά την καθιερωμένη αργία της Κυριακής (αρθρ. 13 Συντ.), της  ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και της συμμετοχής στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας (άρθρο 5 παρ.1 Σ).

13. Επιπλέον του περιορισμού των δικαιωμάτων  που προβλέπονται στις  προπαρατεθείσες  διατάξεις του Συντάγματος, επισημαίνεται παραβίαση της αρχής της ισότητας (αρθρ. 4 παρ. 1 Συντ.), αλλά και της αρχής της αναλογικότητας  (αρθρ. 25 παρ. 1 τελ. εδ. Συντ., άρθρο 5 Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση).

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Η Γ.Σ.Ε.Ε. επισημαίνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων απασχολείται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν την ραχοκοκαλιά του παραγωγικού ιστού της χώρας και πυλώνα της εθνικής οικονομίας, τον οποίο η Πολιτεία έχει υποχρέωση βάσει του Συντάγματος να προστατεύει.

Σύμφωνα με το άρθρο 106 παρ.2 «η ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία δεν επιτρέπεται να αναπτύσσεται σε βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή προς βλάβη της εθνικής οικονομίας». Ως εκ τούτου το δημόσιο συμφέρον επιβάλλει την ανάπαυση των εργαζομένων τις Κυριακές και αργίες και είναι μείζονος βαρύτητας από το οποιοδήποτε άλλο συμφέρον, που οδηγεί σε σοβαρή διακινδύνευση, αν όχι καταργεί στην πράξη, ζωτικά εργασιακά δικαιώματα, το ωράριο εργασίας και την αμοιβή της εργασίας.

Για τη Γ.Σ.Ε.Ε.

Ο Πρόεδρος Ο .Γ. Γραμματέας

Γιάννης Παναγόπουλος  Νικόλαος Κιουτσούκης