Συμμετοχή Αν. Δημοσχάκη στην Ημερίδα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου για τις μεταδιδόμενες από έντομα ασθένειες - «Η εμπειρία από τον Έβρο»

Συμμετείχε ως ομιλητής ο Βουλευτής Έβρου και Επίτιμος Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. Αν. Δημοσχάκης σε ημερίδα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου με θέμα «Δημόσια Υγεία και Μεταδιδόμενα Νοσήματα με ξενιστές (κουνούπια, σκνίπες κ.ά.)», με τη θεματική ομιλία του «Η εμπειρία από τον Έβρο», σήμερα, 27/6, στο Κεντρικό Κτίριο του Ε.Κ.Π.Α..
Κατά την ομιλία του ο Βουλευτής αναφέρθηκε στις συνθήκες που ευνοούν στον Έβρο την εξάπλωση βλαβερών εντόμων και ασθενειών, τις μέχρι τώρα συνέπειες και τα συμπεράσματα από τη μέχρι σήμερα εμπειρία.
Τόνισε την ανάγκη η ακαδημαϊκή έρευνα να συνεργαστεί με την ιδιωτική πρωτοβουλία, ώστε να προστατευτεί η δημόσια υγεία και το ζωικό κεφάλαιο του Έβρου, της Ελλάδας και της Ευρώπης. Πρότεινε, ειδικότερα, την λειτουργία του Κέντρου Εξωτικών Νοσημάτων στην Ορεστιάδα και την ίδρυση Κτηνιατρικής Σχολής στον Έβρο.
Ακολουθεί η ομιλία του Βουλευτή:
Κύριε Πρύτανη του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου
Κύριε Πρύτανη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου
Κύριε Πρόεδρε της Ιατρικής Σχολής και Κυρία Πρόεδρε του Τμήματος Νοσηλευτικής και συμπατριώτισσά μου
Κύριε Πρόεδρε του ΚΕΕΛΠΝΟ
Αγαπητοί προσκεκλημένοι
Κυρίες και Κύριοι
Πρωτίστως θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την τιμή να βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας, εκπροσωπώντας τον Έβρο, αλλά και την Θράκη. Η ακαδημαϊκή κοινότητα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα συστατικά της κοινωνίας μας και μοναδικό εργαλείο του κράτους για την ευημερία των πολιτών. Κι αυτό στον Έβρο το αναγνωρίζουμε και το αναδεικνύουμε. Ειδικά σε ότι αφορά το σημερινό μας θέμα.
Ο Έβρος έχει μερικά πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Με την μορφολογία του, τόσο γεωγραφικά, όσο και γεωλογικά, αποτελεί ανάχωμα για την Ελλάδα και την Ευρώπη σε παθογόνους παράγοντες και ξενιστές, προερχόμενους από την γειτονική Τουρκία. Η ύπαρξη του ποταμού Έβρου και των παραποτάμων του Άρδα και Ερυθροποτάμου, από τη δική μας πλευρά, και του Τούντζα και του Εργίνη, από την πλευρά της Τουρκίας, δημιουργεί, δυστυχώς, τις αναγκαίες εκείνες συνθήκες για την εμφάνιση και εξάπλωση βλαβερών παραγόντων, όπως τα αιματοφάγα έντομα, με κυρίαρχα τα διάφορα είδη κουνουπιών.
Την κατάσταση αυτή επιδεινώνουν ουσιαστικά και συστηματικά δύο βασικοί παράγοντες. Ο πρώτος είναι οι επαναλαμβανόμενες πλημμύρες του ποταμού Έβρου, οι οποίες αποτελούν ζήτημα διένεξης, τόσο με την Τουρκία, όσο και με τη Βουλγαρία. Οι συνέπειες των πλημμυρών είναι διαρκείς, καθώς δημιουργούν εκτάσεις στάσιμων υδάτων επί μήνες ακόμα, όπως συνέβη το 2015, με τις πλημμύρες του χειμώνα 2014-2015. Ο δεύτερος είναι η εκτεταμένη καλλιέργεια ρυζιού από την Τουρκία στις παρέβριες περιοχές της, οι οποίες συνοδεύονται από την παντελή έλλειψη μέτρων κωνωποκτονίας εκ μέρους της γείτονος. Ως γνωστόν, οι ορυζώνες αποτελούν μόνιμες σχεδόν εκτάσεις στάσιμων υδάτων. Εδώ, να επιβεβαιώσω και τους προλαλήσαντες για την ύπαρξη μεγάλων πληθυσμών αποδημητικών πουλιών, τα οποία ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την εξάπλωση νοσημάτων, μέσω των αιματοφάγων εντόμων.
Οι παραπάνω συνθήκες έχουν οδηγήσει πολλές φορές στην εξάπλωση ζωονόσων στο ζωικό κεφάλαιο της ευρύτερης περιοχής. Μόνο τα τελευταία 3 έτη είχαμε:
  • Θανάτωση 13.000 αιγοπροβάτων λόγω καταρροϊκού πυρετού το 2014
  • Θανάτωση 4.870 βοοειδών λόγω οζώδους δερματίτιδας το 2015 και το 2016
  • Θανάτωση μέχρι σήμερα άνω των 50.000 αιγοπροβάτων λόγω ευλογιάς, για την οποία μελετάται η πιθανότητα να υπάρχουν μηχανισμοί μετάδοσης από αιματοφάγα έντομα.
Ο ανθρώπινος πόνος από τις καταστροφές αυτές είναι μη μετρήσιμος, καθώς το ψυχολογικό σοκ των κτηνοτρόφων είναι τόσο μεγάλο που επιφέρει ακόμα και σοβαρές παθολογικές συνέπειες. Εδώ να υπογραμμίσω πως, σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ, δεν υπάρχουν ιδιαίτερα κρούσματα ασθενειών λόγω αιματοφάγων εντόμων στον Έβρο, αν και στην Θράκη και την Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας Θράκης έχουν εμφανιστεί κρούσματα ακόμα και του Ιού του Δυτικού Νείλου την πενταετία 2010-2014, σε Κομοτηνή, Ξάνθη και Καβάλα. Παρ’ όλα αυτά, η έντονη παρουσία κουνουπιών δημιουργεί τεράστια όχληση  και προβλήματα υγειονομικής φύσεως στους κατοίκους του Έβρου. Πολλαπλά τσιμπήματα οδηγούν πολλές φορές σε αλλεργικές αντιδράσεις και την ανάγκη χρήσης αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων.
Επιστρέφοντας στις ζωονόσους, σε ότι αφορά ειδικότερα την οζώδη δερματίτιδα, επειδή έζησα όλο το χρονικό της εξάπλωσής της ως Βουλευτής του Έβρου, έχω να επισημάνω ορισμένα βασικά σημεία. Ήδη από τον Μάρτιο του 2015 είχαμε επισημάνει τον κίνδυνο εξάπλωσης της ζωονόσου αυτής. Η πρότερη εμπειρία, κυρίως, από το Ισραήλ, αλλά και από την Αφρική, υποδείκνυε τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Τον Ιούνιο η ζωονόσος είχε φτάσει στην Αδριανούπολη, στο κατώφλι μας, μα δυστυχώς δεν είχε προχωρήσει η έγκριση του εμβολιασμού του ζωικού κεφαλαίου, με ευθύνες τόσο της γραφειοκρατίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσο και της Ελληνικής Κυβέρνησης η οποία δεν πίεζε για επίσπευση των διαδικασιών. Σε συνδυασμό με τις καθυστερημένες ενέργειες κωνωποκτονίας (επίγειοι και από αέρος ψεκασμοί), δεν άργησε η ζωονόσος να εμφανιστεί και στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2015, οδηγώντας στην εκρίζωση ολόκληρων κοπαδιών από τον Σεπτέμβριο του 2015. Μετά και από μία, ας μου επιτραπεί ο όρος, ταπεινωτική καραντίνα των Εβρίτικων ζωικών προϊόντων, ξεκίνησε ο εμβολιασμός των ζώων, ο οποίος έχει μέχρι σήμερα εν πολλοίς αντιμετωπίσει το ζήτημα.
Το συγκεκριμένο περιστατικό, σε συνδυασμό με τα λοιπά δεδομένα και την υφιστάμενη εμπειρία από τον νομό μας οδηγεί σε μερικά βασικά συμπεράσματα και προτάσεις.
  • Η ακύρωση των αιτιών εμφάνισης πληθυσμών κουνουπιών είναι δύσκολη (αντιμετώπιση πλημμυρών, πίεση προς Τουρκία ή θεσμική συμφωνία μαζί της για πιο υπεύθυνη διαχείριση κλπ.)
  • Η πρόληψη είναι απαραίτητη, αλλά πρέπει να είναι έγκαιρη (ψεκασμοί και εμβολιασμοί).
  • Οι διαδικασίες πρόληψης και αντιμετώπισης ζωονόσων πρέπει να επιταχυνθούν, αφού επηρεάζουν τόσο την οικονομία, όσο και τη δημόσια υγεία.
Σε ότι αφορά τις προτάσεις μας, έχω εδώ και πολύ καιρό ξεκινήσει μια προσπάθεια για την λειτουργία του Κέντρου Εξωτικών Νοσημάτων στην Ορεστιάδα. Ένα έτοιμο προς λειτουργία επιστημονικό κέντρο, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε., αλλά δεν λειτούργησε ποτέ λόγω της έλευσης της κρίσης και της αδυναμίας πρόσληψης προσωπικού.
Επιπροσθέτως, προτείνω την δημιουργία Κτηνιατρικής σχολής στον Έβρο, με χαρακτηριστικά χρηματοδότησης παραπλήσια του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου και του Διεθνούς Ελληνικού Πανεπιστημίου, και με «αμφιθέατρα» τις πολλές κτηνοτροφικές μονάδες του Νομού. Άλλωστε, τα Ευρωπαϊκά Κράτη, μέσω της Ε.Ε. πληρώνουν ήδη πολλά για την αντιμετώπιση των συνεπειών τέτοιων φαινομένων, η πρόληψη είναι πιο συμφέρουσα.
Η επιστημονική έρευνα σε συνέργεια με την ιδιωτική πρωτοβουλία προσφέρει τις καλύτερες προοπτικές για την αποτελεσματικότερη προστασία έναντι των αιματοφάγων εντόμων, και όχι μόνο, καθώς και για την βιώσιμη ανάπτυξη και ευημερία. Πιστεύω στην επιστήμη και προσδοκώ πως μόνο μέσα από την έρευνα, την εκπαίδευση και την καινοτομία μπορούμε να επιλύσουμε τα σοβαρά προβλήματα του Νομού μας και της χώρας. Για αυτό και επιμένω στα δύο ιδρύματα που ανέφερα και αναμένω από τους εξαίρετους καθηγητές και την διοίκηση των Πανεπιστημίων σας, μαζί με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, να προβείτε σε μια δυναμική συνέργεια για την αντιμετώπιση διαχρονικών προβλημάτων, όπως οι πλημμύρες και οι ζωονόσοι.
Ο Έβρος είναι πύλη της Ελλάδας και της Ευρώπης, για αυτό και αξίζει την προσοχή μας.
Σας ευχαριστώ.»