Κατεπείγοντα μέτρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα προβλήματα που δημιουργούνται από ξένα είδη στη Μεσόγειο

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗ

  "Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πλήρη συνείδηση των επιδεινούμενων προβλημάτων που δημιουργούνται από την παρουσία του επικίνδυνου τοξικού ψαριού "λαγοκέφαλος", στις θάλασσες της Ελλάδας, της Κύπρου και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου γενικότερα, καθώς και του κατεπείγοντος της λήψεως μέτρων". Αυτό τονίζει ο αρμόδιος Επίτροπος Περιβάλλοντος κ. Potocnik, απαντώντας σε ερώτηση του Θόδωρου Σκυλακάκη, ευρωβουλευτή του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και μέλους της Δημοκρατικής Συμμαχίας, για τις πρωτοβουλίες που προτίθεται να αναλάβει η Επιτροπή ώστε να επιταχύνει την ολοκλήρωση και υιοθέτηση μιας στρατηγικής για την αντιμετώπιση και τη μετρίαση των προβλημάτων που δημιουργούν τα χωροκατακτητικά αλλόχθονα είδη, το χρονοδιάγραμμα της στρατηγικής αυτής και άλλες συμπληρωματικές δράσεις.  

Όπως είχε επισημάνει στην ερώτησή του ο  Θ. Σκυλακάκης, συνολικά 34 ξενικά είδη έχουν καταγραφεί στις ελληνικές θάλασσες τα τελευταία χρόνια, μεταξύ των οποίων και το επικίνδυνο τοξικό ψάρι "λαγοκέφαλος" (Lagocephalus Sceleratus), που εξαπλώνονται ραγδαία δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα. Ένα φαινόμενο που έχει να κάνει όχι μόνο με την προστασία

της βιοποικιλότητας αλλά και με τις πολιτικές για την έρευνα, τη γειτονία κ.α., γι αυτό και απαιτεί αντιμετώπιση σε Κοινοτικό επίπεδο.

Στην ίδια απάντηση, ο Επίτροπος αναφέρει επίσης ότι η Επιτροπή εξετάζει παράλληλα τη σκοπιμότητα σύστασης ενός ειδικού μέσου για τα χωροκατακτητικά αλλόχθονα είδη, όπως ο "λαγοκέφαλος", προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα τα οποία δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των υφιστάμενων Ενωσιακών κανόνων. Η μελέτη σκοπιμότητας για τη σύσταση του ειδικού μέσου αναμένεται να ολοκληρωθεί από την Επιτροπή το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να στηρίξει μια συντονισμένη δράση του προγράμματος ΠΠ7 (συντονισμένη έρευνα που στηρίζει την εφαρμογή της οικοσυστημικής προσέγγισης των αλιευμάτων) στη Μεσόγειο και στον Εύξεινο Πόντο. Επίσης, με βάση τη Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε το 2010 στη Nagoya της Ιαπωνίας για τη βιολογική ποικιλότητα, θα πρέπει μέχρι το 2020 να έχουν εντοπιστεί οι διάδρομοι εξάπλωσης των χωροκατακτητικά αλλόχθονων ειδών. 

Για το θέμα αυτό ο Θ. Σκυλακάκης δήλωσε: "Με δεδομένο ότι σύμφωνα με τους ειδικούς, το κόστος που επιφέρει η εισβολή ξένων ειδών στις ευρωπαϊκές  θάλασσες φτάνει περίπου τα 12 δις το χρόνο, είναι επείγον να αφιερώσουμε σοβαρούς Κοινοτικούς πόρους για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Είναι ιδιαίτερα θετικό γι΄ αυτούς που επηρεάζονται άμεσα, τους αλιείς και τους καταναλωτές, αλλά και για τα οικοσυστήματα, το ότι η Επιτροπή αποφάσισε να αντιδράσει." 

Αναλυτικά η απάντηση του κ. Επιτρόπου προς την ερώτηση του Θ. Σκυλακάκη αναφέρει τα εξής:

1. Η Επιτροπή έχει πλήρη συνείδηση των επιδεινούμενων προβλημάτων που δημιουργούνται εξαιτίας των χωροκατακτητικών αλλόχθονων ειδών (ΧΑΕ), συμπεριλαμβανομένου του λαγοκέφαλου, καθώς και του κατεπείγοντος της λήψεως μέτρων σε επίπεδο ΕΕ. Στο πλαίσιο των καθεστώτων υγείας των φυτών και των ζώων, η Επιτροπή διεξάγει, με εντατικούς ρυθμούς, συζητήσεις προκειμένου να εξεταστούν οι δυνατότητες αναθεώρησης των εν λόγω καθεστώτων ώστε, μεταξύ άλλων, να αντιμετωπιστούν ορισμένα από τα προβλήματα που δημιουργούν τα ΧΑΕ. Εκ παραλλήλου, η Επιτροπή εξετάζει τη σκοπιμότητα σύστασης ενός ειδικού για τα ΧΑΕ μέσου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα τα οποία δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των υφιστάμενων ενωσιακών κανόνων. Ένα τέτοιο ειδικό μέσο θα επέτρεπε τη συμμόρφωση με τους σχετικούς με τη βιοποικιλότητα στόχους του 2020, οι οποίοι συμφωνήθηκαν στη 10η συνεδρίαση των μερών στη σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα η οποία πραγματοποιήθηκε στη Nagoya της Ιαπωνίας το 2010. Ένας από τους στόχους που συμφωνήθηκαν στη Nagoya – στόχος 9 – αναφέρεται ειδικά στα ΧΑΕ: «Μέχρι το 2020, τα χωροκατακτητικά είδη και οι διάδρομοι εξάπλωσής τους πρέπει να έχουν εντοπιστεί και αποτελέσει αντικείμενο επειγόντων μέτρων, τα είδη προτεραιότητας να έχουν συγκρατηθεί ή εξαλειφθεί, και να έχουν ληφθεί μέτρα για την διαχείριση των διαδρόμων, ώστε να αποφεύγεται η εισβολή και εγκατάστασή τους.»

2. Η επεξεργασία υφιστάμενων ενωσιακών μέσων, δηλ. των καθεστώτων για την υγεία των φυτών και των ζώων, καθώς και η μελέτη της σκοπιμότητας σύστασης ειδικού μέσου, αναμένεται να ολοκληρωθούν από την Επιτροπή το δεύτερο εξάμηνο του 2012.

3. Το 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης χρηματοδοτεί σήμερα ερευνητικά έργα στήριξης των καθεστώτων υγείας των φυτών και των ζώων. Άλλα έγα, όπως τα VECTORS και ISEFOR,  αντιμετωπίζουν ευθέως το σημαντικό πρόβλημα των ΧΑΕ.

Επιπλέον, η Επιτροπή προτίθεται να στηρίξει μια συντονισμένη δράση του ΠΠ7 στη  μεσόγειο και τον  Εύξεινο Πόντο. Το έργο θα υποστηρίξει  την ανάπτυξη δικτύου  επιστημόνων ώστε να διευκολυνθεί ο καλύτερος συντονισμός των διαθέσιμων δεδομένων για τις δραστηριότητες ανάλυσης και συσχέτισης δεδομένων (συμπεριλαμβανομένων των χωροκατακτητικών αλλόχθονων ειδών) και η εναρμόνιση των μεθοδολογιών συλλογής, ανάλυσης, διασποράς και διαχείρισης.

Βάσει του κοινοτικού πλαισίου για τη συλλογή δεδομένων το οποίο εφαρμόστηκε το 2000 και αναθεωρήθηκε το 2008, η Επιτροπή στηρίζει σε ετήσια βάση διεθνείς συντονισμένες θαλάσσιες έρευνες στη Μεσόγειο και στον Εύξεινο Πόντο, κατά τις οποίες κάθε πληροφορία που αφορά ιχθυοπληθυσμούς με εμπορική αξία και παρεμπίπτοντα αλιεύματα καταγράφεται, όπως και πληροφορίες σχετικές με την επιτόπια χλωρίδα και πανίδα (π.χ. χωροκατακτητικά αλλόχθονα είδη) και το θαλάσσιο οικοσύστημα (π.χ. αλατότητα, θερμοκρασία).