Βόμβες στη Βουλή και στο σπίτι του Συγγρού, το 1893

*Ο Ανδρέας Συγγρός στόχος βομβιστών

*Η πτώχευση της Ελλάδος επί Τρικούπη

*Βόμβες και προκηρύξεις

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Ο Δεκέμβριος του 1893 υπήρξε τραγικός για την Ελλάδα. Συνεδρίαση της Βουλής, την 1^η  Δεκεμβρίου 1893 με το παλαιό ημερολόγιο. Το κλίμα βαρύ. Τα οικονομικά του κράτους σε άθλια κατάσταση. Υπερδανεισμός, έκτακτες πολεμικές δαπάνες των προηγούμενων ετών, έλλειψη παραγωγικών πηγών, υψηλή φορολογία. Είναι η εικόνα κράτους της εποχής εκείνης, το οποίο αντιμετώπιζε οξεία δημοσιονομική κρίση και τεράστιες πιέσεις από τους δανειστές του εξωτερικού. Κάτι ανάλογο με τις μέρες που ζούμε.

                Στο βήμα της Βουλής, ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης, περιγράφει την κατάσταση και αναλύει το νομοσχέδιο με τα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν. Μέτρα, που στην πράξη αποτελούσαν απόλυτο πτωχευτικό συμβιβασμό της μικρής και αδύναμης Ελλάδας, με τους πανίσχυρους δανειστές του εξωτερικού.

                Η αντίδραση στα λαϊκά στρώματα, εύλογη. Η χώρα πτώχευε!!!

                Στις 2.15’ της νύχτας της 14^ης προς 15^η Δεκεμβρίου 1893, μια ισχυρή έκρηξη αναστάτωσε το κέντρο της Αθήνας.

                Η έκρηξη σημειώθηκε στην οικία του Ανδρέα Συγγρού, δηλαδή στο κτίριο που σήμερα στεγάζεται το υπουργείο Εξωτερικών στην αρχή της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, που τότε ονομάζονταν ακόμα λεωφόρος Κηφισίας. Ακριβώς απέναντι από τα Ανάκτορα.

*Ο Γεώργιος Σουρής στο "Ρωμηό" για τη βόμβα κατά του Ανδρέα Συγγρού, μετά τη χρεωκοπία της χώρας. Μπουρλότος υπονοείται ο Χαρίλαος Τρικούπης

                Οι ένοικοι του μεγάλου αρχοντικού αναστατώθηκαν, ενώ η σύζυγος του Συγγρού που έσπευσε στο παράθυρο, είδε δυο άμαξες να απομακρύνονται με ταχύτητα.

                Όπως διαπίστωσε αργότερα όταν ξημέρωσε, ο κηπουρός, που πήγε να καθαρίσει τον κήπο, είδε κοντά στο κιγκλίδωμα προς την λεωφόρο Κηφισίας ένα ρήγμα, ενώ σε απόσταση 20 βημάτων είδε σπασμένα τα τζάμια ενός υαλόφρακτου θερμοκηπίου. Αμέσως ειδοποίησε το θυρωρό και τους υπηρέτες, οι οποίοι ειδοποίησαν το ζεύγος Συγγρού. Ο Συγγρός βγήκε και είδε τις ζημιές και ειδοποίησε την αστυνομία και την εισαγγελία.

*Ο Τύπος για έκρηξη στην οικία Ανδρέα Συγγρού

                Επί τόπου έφτασε ο διευθυντής της Αστυνομίας, ο περίφημος Μπαϊρακτάρης με τον αστυνόμο Τσακίρη και ανέκριναν το υπηρετικό προσωπικό, χωρίς να βρουν άκρη για τους δράστες. Στη συνέχεια ήρθε ο εισαγγελέας, αλλά και αυτός δεν μπόρεσε να εξακριβώσει κάτι. Πάντως αστυνομία και εισαγγελία κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο δράστης έριξε κροτίδα από τη λεωφόρο Κηφισίας και όχι δυναμίτιδα. «Και περί των αμαξών η ανάκρισις υποθέτει ότι ο δράστης άμα τη εμβολή του εγκαύματος, επιβάς αμάξης ετράπη εις φυγήν. Φαίνεται δε ότι είχε και συνεταίρους, οίτινες ευρίσκοντο επί ετέρας αμάξης», έγραψε τότε η εφημερίδα «Ελλάς».

                Η ίδια εφημερίδα συμπέραινε επίσης ότι η έκρηξη δεν οφειλόταν σε πάθος ή μίσος κατά του Συγγρού διότι«απεδείχθη ο ευργετικώτερος  και αληθής φιλάνθρωπος, δαπανήσας υπέρ τα δύο εκατομμύρια εις φιλανθρωπικούς σκοπούς και εν τη ελευθέρα και εν τη δούλη Ελλάδα». Βέβαια, γνωρίζοντας όλοι τον ρόλο του Συγγρού στα πολιτικά πράγματα της εποχής του, δεν ήταν δυνατόν στην εφημερίδα να αποσιωπήσει την ανάμιξή του σ’ αυτά και κυρίως στα δάνεια, τα οποία γονάτισαν την Ελλάδα. Γι’ αυτό και προσέθετε με σημασία: «Εάν ο κ. Συγγρός δεν είχε την αδυναμίαν να αναμιγνύεται  εις τα ραδιουργίας της αναγεννωμένης καμαρίλας προς σχηματισμόν κυβερνήσεως αυλικών, απείχε καθ’ ολοκληρίαν  των πολιτικών μαγειρευμάτων, ιδίως εν τοις παρασκηνίοις, ουδένα θα είχε τον αντιπαθούντα αυτώ».

                Η εφημερίδα «Καιροί» του Πέτρου Κανελλίδη, σχολιάζοντας την έκρηξη άσκησε κριτική κατά του Συγγρού για την ανάμιξή του στην οικονομική πολιτική και τα δάνεια της κυβερνήσεως Τρικούπη, αλλά και τις φιλανθρωπίες του,  τονίζοντας σε άρθρο της μεταξύ άλλων ότι εξετάζοντας κανείς τα πράγματα «ενθυμείται ενίοτε τον ληστήν, τον ρίπτοντα έλαιον εις τας κανδήλας των αγίων».

                Τον Ανδρέα Συγγρό περιγράφει ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης στην «Πολιτική Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδος» τόμος Β’ σελ 357 με τα εξής λόγια: «Ο Ανδρέας Συγγρός, ήτο προικισμένος με τα προσόντα του μεγάλου επιχειρηματίου. Προέβλεπεν, ετόλμα, και εγνώριζεν εγκαίρως να αποχωρεί. Ήτο κυνικός εις τας διαπιστώσεις του, αλλά πάντοτε μέσα εις τα πράγματα».

                Εντελώς συμπτωματικά και για άλλους λόγους άσχετους, λίγες μέρες αργότερα υπέβαλε παραίτηση και ο διευθυντής της Αστυνομίας Αθηνών ο περίφημος Μπαϊρακτάρης και στη θέση του τοποθετήθηκε ο αντισυνταγματάρχης Χωροφυλακής Βλαχόπουλος.

*Η Παλαιά Βουλή

Έκρηξη και στη Βουλή

                Εν τω μεταξύ στις 9.30 το βράδυ της 18^ης Δεκεμβρίου 1893 και ενώ συνεδρίαζε η Βουλή (στο μέγαρο της οδού Σταδίου τότε) μια έκρηξη συντάραξε τους βουλευτές αν και το Προεδρείο έμεινε στις θέσεις του, ενώ πολλοί βουλευτές, έσπευδαν να πληροφορηθούν τι συνέβη. Πάντως συνεχίστηκε η συνεδρίαση με παρόντα και ήρεμο τον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη αν και ορισμένοι φοβήθηκαν μήπως συμβεί έκρηξη ανάλογη με αυτήν προσφάτως  της Γαλλικής Βουλής, που άφησε πολλούς βουλευτές αιμόφυρτους. Την έκρηξη εκείνη είχε προκαλέσει ο αναρχικός Βαγιάν.

*Ο Πρόεδρος της Βουλής Βασίλειος Βουδούρης, βουλευτής Χαλκίδας

                Με εντολή του Προέδρου Βασιλείου Βουδούρη, στρατιωτική δύναμη με επικεφαλής τον μοίραρχο Λευκάδιο, έσπευσε στα ανατολικά του κτιρίου, προς την πλευρά της αρχής της οδού Κολοκοτρώνη, όπου βρήκε ένα τεμάχιο βαρελότου τυλιγμένο σε χαρτιά, δεμένο με σπάγκους και με μικρή θρυαλλίδα!!! Αμέσως έσπευσε επιτόπου ο εισαγγελέας, ο φρούραρχος και ο διευθυντής της Αστυνομίας, αλλά παρά τις έρευνες δεν βρέθηκε ο δράστης.  

                Οι εκρήξεις εκείνες δημιούργησαν πολλούς φόβους και έτσι αναγκάσθηκε η κυβέρνηση να τοποθετήσει φρουρές στα Ανάκτορα (σημερινό μέγαρο της Βουλής) στο Ανάκτορο του Διαδόχου Κωνσταντίνου (σημερινό Προεδρικό Μέγαρο) αλλά και στις διάφορες δενδροστοιχίες του κέντρου της Αθήνας, όπου κυκλοφορούσαν αστυνομικοί με πολιτικά.

*Ο Γεώργιος Σουρής σχολίασε με τον δικό του έμμετρο τρόπο την έκρηξη στη Βουλή

                Οι έρευνες συνεχίσθηκαν από τον εισαγγελέα Σπανίδη και τον νέο διευθυντή της Αστυνομίας Αθηνών Βλαχόπουλο για την ανακάλυψη «των ενόχων των δύο τελευταίων βροντερών ατακτημάτων». Μοναδικό στοιχείο που είχαν, ήταν το χαρτί με το οποίο είχαν συσκευάσει τον εκρηκτικό μηχανισμό οι δράστες. Οι δύο άνδρες μάλιστα έκαναν τις έρευνες με μεγάλη μυστικότητα. Αφού ούτε γραμματείς χρησιμοποιούσαν και  για ό,τι ανακάλυπταν κρατούσαν οι ίδιοι σημειώσεις, για να μην διαρρεύσει τίποτα. Προληπτικά ανέκριναν και όσους ασχολούνταν με την κατασκευή πυροτεχνημάτων ανάμεσα στους οποίους και κάποιους Ιταλούς. Βασικά ήθελαν να μάθουν σε ποιους πούλησαν εκείνες τις μέρες ποσότητα πυρίτιδας…

                Στις 23 Δεκεμβρίου οι Αθηναίοι πρωί- πρωί βρήκαν πεταμένες στους δρόμους προκηρύξεις με λιβέλους κατά του Βασιλέως Γεωργίου Α’, του πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη και κατά του βουλευτή Ανδρέα Συγγρού. Τις υπέγραφε κάποιο κομιτάτο Ελλήνων πατριωτών, το οποίο ζητούσε τον θάνατο του Άνακτος και των άλλων κατονομαζόμενων.

                Οι δράστες των εκρήξεων εκείνων δεν βρέθηκαν. Αλλά και να βρίσκονταν πλην της προσωπικής τους τιμωρίας από τη Δικαιοσύνη, τι θα άλλαζε; Η χώρα βάδιζε ολοταχώς στο νέο περιβάλλον. Στο περιβάλλον της πτώχευσης.

                Έτσι η Ελλάδα με κροτίδες, πορεύθηκε στη χρεωκοπία και στον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο. Το κλίμα έμοιαζε κάπως με τη σημερινό…

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης