Το Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ ανακοινώνει τη δημοσίευση της μελέτης με τίτλο «Δημογραφικά χαρακτηριστικά, απασχόληση, φτώχεια και συνθήκες διαβίωσης του γεωργικού πληθυσμού της Ελλάδας», η οποία είναι διαθέσιμη στο ακόλουθο link:
Συγγραφείς: Αλέξης Ιωαννίδης και Ελένη Οξούζη
Το αντικείμενο της παρούσας μελέτης έχει τρεις διαστάσεις: Η πρώτη είναι η εξέταση της φτώχειας για το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού τα έτη πριν και μετά την έναρξη της κρίσης, 2009, 2010 και 2011. Η δεύτερη διάσταση είναι η μελέτη των βασικών δημογραφικών και εργασιακών χαρακτηριστικών του γεωργικού πληθυσμού της Ελλάδας με βάση τα δεδομένα της δειγματοληπτικής έρευνας EU-SILC. Η τρίτη διάσταση είναι η εξέταση της διάρθρωσης της φτώχειας εντός του γεωργικού πληθυσμού και σε σύγκριση με τον υπόλοιπο μη γεωργικό πληθυσμό της χώρας.
Σε ότι αφορά το γεωργικό πληθυσμό της χώρας τα εμπειρικά ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι η έναρξη της κρίσης επηρέασε τη σύσταση του. Αρχικά μειώθηκε το μέγεθός του και ταυτόχρονα αυξήθηκε ο μη γεωργικός πληθυσμός, φανερώνοντας μια σημαντική και απότομη μετατόπιση σε άλλα επαγγέλματα. Οδήγησε επίσης σε μεγάλη μείωση του μεριδίου των μισθωτών πλήρους απασχόλησης εντός του γεωργικού πληθυσμού. Επιπλέον το βασικό δημογραφικό χαρακτηριστικό του γεωργικού πληθυσμού είναι η γήρανση. Η εργασιακή εικόνα του γεωργικού πληθυσμού κυριαρχείται από τους συνταξιούχους και στη συνέχεια από τους αυτοαπασχολούμενους. Oι συνταξιούχοι γεωργοί αποτελούν περίπου το 40% του γεωργικού πληθυσμού, ενώ αυτοί που καλλιεργούν τη γη είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα αυτοαπασχολούμενοι, με την ύπαρξη πολύ μικρού ποσοστού ανειδίκευτων εργατών ̶ μισθωτών στη γεωργία.
Το ποσοστό φτώχειας πριν την έναρξη της κρίσης ήταν διπλάσιο στο γεωργικό πληθυσμό σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Η κρίση αύξησε αυτό το ποσοστό φτώχειας, κυρίως στη μεγάλη μερίδα των αυτοαπασχολούμενων του γεωργικού πληθυσμού (στην πλειονότητά τους κατ’ επάγγελμα γεωργοί) και των συνταξιούχων. Ενδιαφέροντα επίσης συμπεράσματα εξάγονται ως προς τη γεωγραφική διάσταση της φτώχειας του γεωργικού πληθυσμού, τη σχέση της με το επίπεδο εκπαίδευσης και το μέγεθος της οικογένειας.
Τα εμπειρικά ευρήματα και τα συμπεράσματα της έρευνας μπορούν να φανούν χρήσιμα τόσο για την κατανόηση της κατάστασης που επικρατεί στον γεωργικό χώρο της Ελλάδας, όσο και για την εισοδηματική ανισότητα που χαρακτηρίζει ένα μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού, το οποίο περιλαμβάνει τόσο μισθωτούς όσο και αυτοαπασχολούμενους που έχουν το κοινό χαρακτηριστικό της σύνδεσής τους με την καλλιέργεια της γης. Ελπίζουμε η παραπάνω έρευνα να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των γεωργικών οικογενειών στην Ελλάδα.
