«Πάντως, αυτή η Ευρώπη δεν είναι αυτή που οραματιστήκαμε»

Ο Ζαν Ντανιέλ είναι 93 ετών και όμως κάθε Παρασκευή πάει στο γραφείο του για να γράψει το κύριο άρθρο του Nouvel Observateur. Στο τεύχος της περασμένης εβδομάδας αναφερόταν στις ευθύνες της μεταναστευτικής πολιτικής, και ειδικά του υπουργού Εσωτερικών της Γαλλίας για την άνοδο του Εθνικού Μετώπου. Εγκαλούσε επίσης τον Αλέν Φινκιλκρότ για το τελευταίο του βιβλίο, που αναφέρεται στη γαλλική ταυτότητα. «Το έθνος», σημειώνει, «εκφράζει τη ζωή της δημοκρατίας. Ο εθνικισμός τον θάνατό της».

Ο Ζαν Ντανιέλ είναι μία από τις εμβληματικές μορφές της γαλλικής αριστεράς. Και η γαλλική αριστερά δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει τη λέξη «έθνος», και ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει, σε αντίθεση με τη δική μας. Και να προβάλλει τη δική της αντίληψη για το «έθνος». Λίγο πιο κάτω, στο ίδιο άρθρο, θα παραθέσει Ζορές: «Ο λίγος διεθνισμός σε απομακρύνει από την πατρίδα, ο πολύς σε φέρνει πιο κοντά της».

«Πώς είναι η Ελλάδα; Πάει καλύτερα;» Είναι το πρώτο πράγμα που με ρώτησε, όταν τον συνάντησα στο γραφείο του. Μάσησα τη μάλλον αμήχανη απάντησή μου. Κι αμέσως μετά είπε: «Πάντως, αυτή η Ευρώπη δεν είναι αυτή που οραματιστήκαμε. Δεν είναι η Ευρώπη που θέλαμε να χτίσουμε. Κανείς δεν λέει σήμερα ότι είναι Ευρωπαίος. Είναι Γάλλος, Έλληνας, Γερμανός και η συνύπαρξή μας έχει αρχίσει να μοιάζει επικίνδυνα με καταναγκασμό». Παρ’ όλα αυτά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα άντεξε τόσες δεκαετίες και ότι η ευρωπαϊκή επικράτεια είναι ένα από τα ελάχιστα βιώσιμα τμήματα του σημερινού μας κόσμου. «Για την Ελλάδα, η ευρωπαϊκή ένταξη ήταν ζήτημα υπαρξιακό».

Όπως και δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι η οικοδόμηση της Ευρώπης στηρίχθηκε σε μια ψευδαίσθηση. Την ψευδαίσθηση ότι τις μεγάλες κρίσεις τις είχε αφήσει πίσω της, στο παρελθόν της, στα ερείπια του Πολέμου. Οι πολιτικοί της ξέχασαν πως η δημοκρατία είναι μια συνεχής διαχείριση κρίσεων. Κι όταν βρέθηκαν μπροστά στην πρώτη μεγάλη κρίση, δεν είχαν το οπλοστάσιο να αντιδράσουν. Του είπα ότι αυτή είναι και η μόνη αισιόδοξη πτυχή σε αυτά που ζούμε. Αν κάποιοι πολιτικοί συνειδητοποιήσουν ότι στην Ιστορία δεν υπάρχει προηγούμενο τόσο μεγάλου οικοδομήματος, όπως είναι η Ευρώπη, το οποίο να χτίστηκε χωρίς να περάσει εσωτερικές κρίσεις.

Ένα ωραίο άρθρο με λελογισμένες δόσεις ρομαντισμού από τον Τάκη Θεοδωρόπουλο εδώ.