Ν. Λυγερός:Πολυτοπική και πολυχρονική προσέγγιση

Μέσα στον πύργο της Μάνης μπορείς να δεις την πολυτοπική και την πολυχρονική προσέγγιση, διότι ταυτόχρονα σκέφτεσαι τους άλλους πύργους αλλά και τους αιώνες που διέσχισε για να βρεθεί μαζί σου και να σε προστατεύει όχι μόνο από τις καιρικές συνθήκες, αλλά και από τους εχθρούς. Διότι η βαρβαρότητα δεν έπαψε επειδή ζεις το παρόν. Και αυτό δεν είναι παρά ο ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ του παρελθόντος και του μέλλοντος. Τώρα που μαθαίνεις όλο και περισσότερο για το παρελθόν και τους αιώνες, βλέπεις διαφορετικά το μέλλον και τους χειμώνες. Κι ότι σου φαίνεται ότι γίνεται μακριά, πρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι παλιά στον ίδιο χώρο, πίστευαν το ίδιο αλλά μετά κατάλαβαν ότι ήταν λάθος. Πάλι καλά που ο Γέρος του Μοριά ήρθε να τους ξυπνήσει αλλιώς θα είχαν πεθάνει πριν ζήσουν, μέσα στον ύπνο του αθώου που δεν ξέρει καν για τη δικαιοσύνη και για τον αγώνα της ενάντια στη βαρβαρότητα. Έτσι μέσα στον πέτρινο πύργο δεν βλέπεις μόνο τους τοίχους, αλλά και τα τείχη, δεν νιώθεις μόνο το πάτωμα, αλλά και τα ύψη, και τα παράθυρα γίνονται πολεμίστρες για όσους ξέρουν για τις μάχες των αιώνων. Πολυτοπικά είσαι σε κάθε πύργο, πολυχρονικά ζεις σε κάθε εποχή. Και πάνω σε αυτό το κομμάτι μπορείς να δεις από τη γωνία όλη την σκακιέρα της Πελοποννήσου αλλά και πιο πέρα έως τα κατεχόμενα όπου υπάρχει πραγματική ανάγκη της ίδιας απελευθέρωσης γιατί χωρίς την ελευθερία, δεν μένει παρά μόνο ο θάνατος. Έτσι κι εσύ που μπαίνεις στην αρχή αδιάφορος ή αδιάφορη στον πύργο της Μάνης, μετά τη διδασκαλία μπορείς να κατανοήσεις την επινόηση της πολυκυκλικότητας και να απολαύσεις όχι μόνο τις αλλαγές φάσης, αλλά και τις αλλαγές κύκλου, διότι θα βλέπεις πια την Χρονοστρατηγική.