Η σταδιοδρομία και η κινητικότητα των γυναικών κατόχων διδακτορικού διπλώματος στην Ελλάδα

Στο πλαίσιο της δικτύωσης της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων/Γ.Γ.Ι.Φ. με το Εθνικό
Κέντρο Τεκμηρίωσης/Ε.Κ.Τ., σας παρουσιάζουμε τα βασικά ευρήματα με βάση το φύλο της πρόσφατης έρευνας του Ε.Κ.Τ. με τίτλο «Οι διδάκτορες στην Ελλάδα: σταδιοδρομία και κινητικότητα».

Η έρευνα «International Survey on Careers of Doctorate Holders–CDH» αποτελεί την επίσημη στατιστική έρευνα για τη συλλογή στοιχείων για τους/τις κατόχους διδακτορικού τίτλου σπουδών και διενεργείται σε παγκόσμιο επίπεδο με τον συντονισμό του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Στόχος της είναι η καταγραφή και ανάλυση με συγκρίσιμους δείκτες της σταδιοδρομίας και της κινητικότητας των κατόχων διδακτορικού τίτλου διεθνώς. Η έρευνα CDH πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης την περίοδο Δεκέμβριος 2014-Ιανουάριος 2015 με έτος αναφοράς το 2013.

Με πρωτοβουλία της Γ.Γ.Ι.Φ., ακολουθεί η συνοπτική παρουσίαση των στοιχείων με βάση την παράμετρο του φύλου:

1) Οι γυναίκες ανέρχονται σε 13.793 ή ποσοστό 38,9% στο σύνολο των διδακτόρων/-ισσών. Το μεγαλύτερο ποσοστό σε γυναίκες κατόχους διδακτορικού τίτλου (45,1%) καταγράφεται στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 35 ετών και μειώνεται με την αύξηση των ομάδων ηλικίας, υποδηλώνοντας την αυξημένη συμμετοχή των νεότερων γυναικών σε διδακτορικές σπουδές.


2) Η συμμετοχή των γυναικών στους/στις κατόχους διδακτορικού τίτλου είναι μικρότερη από των ανδρών σε όλες τις χώρες της έρευνας CDH. Το ποσοστό των διδακτορισσών στην Ελλάδα είναι 38,9%. Το υψηλότερο ποσοστό γυναικών διδακτόρων (48,9%) καταγράφεται στη Λετονία και το μικρότερο (21,5%) στη Μάλτα. Η ίδια τάση παρουσιάζεται και στα ποσοστά των γυναικών στο προσωπικό που απασχολείται σε Έρευνα και Ανάπτυξη στα 28 Κράτη-Μέλη της Ε.Ε., με τη Λετονία να κατέχει τη δεύτερη θέση (53,7%) και τη Μάλτα την 26η θέση (28,6%) στην Ευρωπαϊκή Ένωση.


3) Ο μέσος όρος ηλικίας απόκτησης του διδακτορικού διπλώματος για την Ελλάδα είναι τα 38 έτη. Ο μέσος αυτός όρος ηλικίας διαφοροποιείται ανά φύλο και επιστημονικό πεδίο. Στην περίπτωση των ανδρών ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 37 έτη και στις γυναίκες τα 38.


4) Οι μεγαλύτεροι μέσοι όροι ηλικίας αποφοίτησης καταγράφονται στα επιστημονικά πεδία «Ανθρωπιστικές Επιστήμες», «Ιατρική & Επιστήμες Υγείας» και «Κοινωνικές Επιστήμες». Για τους άνδρες, ο μεγαλύτερος μέσος όρος ηλικίας καταγράφεται στα παραπάνω επιστημονικά πεδία και αντιστοιχεί σε 39 έτη. Για τις γυναίκες, ο μεγαλύτερος μέσος όρος ηλικίας, 40 έτη, καταγράφεται στο πεδίο «Ανθρωπιστικές Επιστήμες».


5) Το ποσοστό ανεργίας είναι μικρότερο στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες: σε κατάσταση ανεργίας βρίσκεται το 3,0% των ανδρών και το 4,3% των διδακτόρων/
-ισσών. Το ποσοστό των εργαζομένων ανδρών είναι 95,6% και των γυναικών 93,6%.


6) Το ποσοστό αυτοαπασχόλησης στους άνδρες εργαζόμενους διδάκτορες είναι 13,7% και στις γυναίκες 9,4%.


7) Όσον αφορά τον τομέα απασχόλησης, το μεγαλύτερο ποσοστό (56,9%) των εργαζομένων διδακτόρων/-ισσών συγκεντρώνεται στον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, από τους/τις οποίους/-ες 35,8% είναι άνδρες και 21,1% γυναίκες.


8) Στον κρατικό τομέα εργάζεται το 20,6%, από τους/τις οποίους/-ες 11,7% είναι άνδρες και 8,9% γυναίκες. Στις επιχειρήσεις απασχολείται το 8,7% των διδακτόρων/-ισσών (6,5% άνδρες και 2,2% γυναίκες).


9) Στην Ελλάδα, το ποσοστό των εργαζομένων διδακτόρων/-ισσών που απασχολούνται σε ερευνητικές δραστηριότητες ανέρχεται σε 81,1%. Το ποσοστό διδακτόρων με ερευνητική δραστηριότητα στους άνδρες είναι 83,0%, λίγο υψηλότερο από τις γυναίκες (77,9%).


10)Το ποσοστό των ανδρών διδακτόρων με ερευνητική δραστηριότητα δεν διαφοροποιείται σημαντικά με το επιστημονικό πεδίο και το υψηλότερο ποσοστό (85,3%) αφορά στο επιστημονικό πεδίο «Φυσικές Επιστήμες». Στις γυναίκες κατόχους διδακτορικού τίτλου, οι διαφοροποιήσεις είναι λίγο μεγαλύτερες με το υψηλότερο ποσοστό (85,5%) να αφορά επίσης στο επιστημονικό πεδίο «Φυσικές Επιστήμες», ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά γυναικών με ερευνητική δραστηριότητα καταγράφονται στα επιστημονικά πεδία «Κοινωνικές επιστήμες» και «Ιατρική & Επιστήμες Υγείας» (74,4% και 74,8% αντίστοιχα).


11) Ο τομέας τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παρουσιάζει τα μεγαλύτερα ποσοστά διδακτόρων/-ισσών με απασχόληση σε ερευνητικές δραστηριότητες, με ποσοστά πάνω από 90% τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.


12) Οι διδάκτορες/-ισσες στον τομέα των επιχειρήσεων απασχολούνται σε ερευνητικές δραστηριότητες σε σαφώς χαμηλότερα ποσοστά, 50,3% οι άνδρες και 41,8% οι γυναίκες.


Τα στοιχεία της έρευνας παρουσιάζονται σε μία εμπεριστατωμένη και προσεγμένη έκδοση του Ε.Κ.Τ. συνολικής έκτασης 53 σελίδων στην ελληνική γλώσσα:
http://metrics.ekt.gr/sites/metrics/files/CDH_2015_Greece_el.pdf . Επισημαίνεται ότι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, ως φορέας παραγωγής των επίσημων εθνικών στατιστικών για την Έρευνα, την Ανάπτυξη, την Τεχνολογία και την Καινοτομία, τηρεί το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (Ν.1566/1985).


Η συγκεκριμένη δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της Γ.Γ.Ι.Φ. εντάσσεται στο θεματικό πεδίο «Γυναίκες και Εκπαίδευση».