«Διλήμματα»

Γράφει η Νάντια Γιαννακοπούλου *

 Είναι συνήθης η κριτική για βιασύνη και προχειρότητα εκ μέρους της κυβέρνησης. Η τελευταία επικαλείται την ανάγκη γρήγορων αντανακλαστικών και ταχείας υλοποίησης στόχων. Άλλωστε, οι ορθές πολιτικές επιλογές από τις εσφαλμένες, στις μέρες μας διαχωρίζονται από μια κλωστή. Η κυβέρνηση πρέπει να δείξει αποφασιστικότητα στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, αλλά και την απαιτούμενη πρόνοια για τις εκατομμύρια ελληνικές οικογένειες που μαστίζονται από την κρίση. «Η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει όσα συμφώνησε και σε αυτό δεν μπορεί να υπάρξει καμία έκπτωση», λέει ο Σόιμπλε, «Η Ελλάδα έχει καταβάλει ήδη τεράστια προσπάθεια», λέει ο Βενιζέλος. Χιλιάδες Έλληνες πολίτες στα όρια της φτώχειας, αλλά από το εξωτερικό μας ζητούν επιπλέον μέτρα. Άσχημη η ψυχολογία των Ελλήνων, τραγικό σενάριο η πτώχευση…

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των διλημμάτων που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση είναι το ζήτημα των αποδείξεων. Το μέτρο των αποδείξεων μείωσε αισθητά τη φοροδιαφυγή και συνεπώς τα μακροπρόθεσμα, οικονομικά και όχι μόνο, οφέλη αυτής της ενέργειας είναι σημαντικά. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, εκ των υστέρων επέφερε αρνητικό πρόσημο για τα δημόσια ταμεία.

Η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας ακόμη ένα, πιο πρόσφατο παράδειγμα. Η ιδιοκτησία ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα είναι κάτι σαν ταμπού. Χωρίς να υπάρχει σωστό ή λάθος, είναι γεγονός ότι ο Έλληνας επενδύει την περιουσία του σε ακίνητα. Φορολογώντας, λοιπόν, την ακίνητη περιουσία, φορολογείς σχεδόν τους πάντες, έχοντες και κατέχοντες. Ωστόσο, από την άλλη, σύμφωνα με μελέτες αλλά και με την κοινή λογική, οι φόροι στις επιχειρήσεις και στο εισόδημα βλάπτουν την επιχειρηματικότητα. Συνεπώς, η κυβέρνηση βρίσκεται στη θέση να πρέπει να επιλέξει μεταξύ της καθολικής φορολόγησης έναντι ενός μέτρου που ζημιώνει την επιχειρηματικότητα.

Βέβαια, όλα αυτά δεν αποτελούν αποκλειστικά ελληνικά ζητήματα και, βεβαίως, ούτε ζητήματα που παρουσιάστηκαν τώρα. Απλά, αφενός η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης και αφετέρου η κρίση έχει επιτείνει τη σημασία των πολιτικών επιλογών… Χαρακτηριστικά, πριν λίγες μέρες, ο πρόεδρος Ομπάμα είπε το προφανές. Ότι, δηλαδή, οι πλούσιοι Αμερικανοί, πολλοί από τους οποίους πληρώνουν πολύ λίγους φόρους, θα πρέπει να επωμιστούν μέρος του κόστους για τη μείωση του μακροπρόθεσμου ελλείμματος στον προϋπολογισμό των ΗΠΑ. Μαντέψτε… Κατηγορήθηκε ότι, φορολογώντας το μεγάλο κεφάλαιο, ακολουθεί πολιτική ύφεσης που πλήττει τις επιχειρήσεις και αυξάνει την ανεργία. Παρόμοια ζητήματα απασχολούν όλες σχεδόν τις οικονομίες που βρίσκονται στη δίνη της κρίσης.

Οι μέρες που διανύουμε και οι σημαντικές πολιτικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται είναι κάθε άλλο παρά απλές. Λύση, με την οποία βραχυπρόθεσμα θα ικανοποιούνται όλοι, δεν υπάρχει. Για την ακρίβεια, βραχυπρόθεσμα, οι πιθανές επιλογές που μπορούμε να ακολουθήσουμε δεν αφήνουν κανέναν ικανοποιημένο. Έχει τονιστεί πολλές φορές, άλλωστε, και από την κυβέρνηση ότι ο δρόμος είναι δύσκολος και μόνο μέσω της επιβίωσης της χώρας μπορεί να επέλθει και η επιβίωση του κάθε πολίτη, ξεχωριστά. Συνεπώς, πλέον, το εθνικό καθήκον της κυβέρνησης είναι να διασφαλίσει την επιβίωση της χώρας. Μετά μπορούμε να συζητήσουμε και να αποφασίσουμε με ποιο τρόπο θα οδηγηθούμε ταχύτερα στην ανάπτυξη, με ποιο τρόπο θα επαναφέρουμε τη διασαλευμένη κοινωνική ισορροπία και γενικότερα όλα τα χαρακτηριστικά που θα διαμορφώσουν πλέον τη νέα Ελλάδα.

Συμπερασματικά, η προσπάθεια εξόδου της χώρας από την κρίση δεν πρέπει να επιτευχθεί εις βάρος δικαίων και αδίκων. Ωστόσο, η γνωστή διαχρονική ρήση που αριθμεί τόσα έτη ζωής όσα και το πολιτικό μας σύστημα «να μην την πληρώσουν οι αδύναμοι» είναι μια εύκολη και ευχάριστη ρήση. Αποτελεί, όμως, στην πραγματικότητα μια πολύ σύνθετη διαδικασία και ένα σύνολο πολιτικών επιλογών που πολλές φορές δεν είναι ξεκάθαρο αν πραγματικά λειτουργεί προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των αδύναμων. Άλλωστε, πολλά από τα μέτρα που λαμβάνονται τώρα και πλήττουν βάναυσα τους οικονομικά αδύναμους είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών του παρελθόντος που λήφθησαν στο όνομα της ενίσχυσής τους

*Η Νάντια Γιαννακοπούλου είναι βουλευτής ΠΑΣΟΚ Μεσσηνίας