Χρυσές δουλειές στη Θράκη

Δεκαπέντε χρόνια κρατά η ιστορία της  απόπειρας εξορύξεων χρυσού στη  Θράκη. Δεκαπέντε χρόνια ένα πολύχρωμο  κίνημα ανθρώπων λέει όχι στις επενδύσεις του ολέθρου. Παρόλο που 15 χρόνια ένας νομάρχης της Ροδόπης έλεγε ότι  η Θράκη θα γίνει Eldorado και οι κάτοικοι θα τρώνε με χρυσά κουτάλια, όταν είδε τις αντιδράσεις να γιγαντώνονται, άλλαξε και τάχθηκε και αυτός κατά του χρυσού.

Οι εταιρείες

Σε δύο μέρη, στις Σάπες της Ροδόπης και στο  Πέραμα του Έβρου, δραστηριοποιούνται δύο εταιρείες. Για το μεν Πέραμα τα Χρυσωρυχεία Θράκης που πίσω τους είναι η Eldoarado Gold, η ίδια που δραστηριοποιείται και στην Χαλκιδική, καναδικών συμφερόντων, εξού και οι συχνές επισκέψεις του Καναδού πρέσβη στην περιοχή μας και η Μεταλλευτική Θράκης που δραστηριοποιείται στις Σάπες και που είναι κάτω από τον έλεγχο της αυστραλιανής "Glory Resources Limited". Αυτές οι δύο εταιρείες πιέζουν εδώ και χρόνια, εξαγοράζουν η μία τις μετοχές της άλλης, κάνουν δώρα σε αθλητικούς συλλόγους και υπόσχονται αφειδώς θέσεις εργασίας που, αλίμονο, είναι ανύπαρκτες.

Η αντίσταση  των κατοίκωνΑπό την πρώτη στιγμή που το ΥΠΕΧΩΔΕ ενέκρινε με συνοπτικές διαδικασίες το 1999 αποφάσεις προέγκρισης χωροθέτησης, υπήρξαν αντιδράσεις. Σε μια ιστορική του συνεδρίαση το τότε Νομαρχιακό Συμβούλιο Ροδόπης, τον Νοέμβριο του 1999, απορρίπτει ομόφωνα τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εταιρείας Χρυσωορυχεία Θράκης.

Η ειρωνεία; Ο Κώστας Λαλιώτης τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, δήλωνε πως "οι εξορυκτικές διαδικασίες  στην Πέραμο της Τουρκίας αποτελούν  βραδυφλεγή βόμβα για το Αιγαίο". Η Θράκη όμως δεν δημιουργούσε πρόβλημα παρά μόνο στο θρακικό πέλαγος. Εκείνη την εποχή συγκροτείται και η διανομαρχιακή επιτροπή Ροδόπης - Έβρου κατά του χρυσού και αποτελείται από ένα ευρύ φάσμα πολιτικών κομμάτων, επιστημονικών φορέων, επαγγελματικών σωματείων, εργατικών κέντρων αλλά και πολιτών ανεξάρτητα από καταγωγή και θρησκεία. Σταθμό αποτελεί το συνέδριο του ΤΕΕ Θράκης που με συμμετοχές από όλον το κόσμο αναδεικνύει τους κινδύνους που ενέχει μια τέτοια επένδυση για την περιοχή. Το 2002 μια μεγάλη πορεία στον κόμβο της Εγνατίας Κομοτηνή - Αλεξανδρούπολη θα συγκεντρώσει πάνω από 5.000 ανθρώπους, κυρίως κατοίκους των γύρω χωριών, που θα διεκδικήσουν "γη και ελευθερία" μακριά από τον "χρυσό όλεθρο".

Ας σημειωθεί  ότι εκεί υπάρχει και το ξακουστό δάσος της Μαύρης Πεύκης που οι φορείς της περιοχής έχουν ζητήσει να ανακηρυχθεί Μνημείο της Φύσης γιατί βρίσκεται πολύ κοντά στη θάλασσα και η αρχαιολογική ζώνη της Μεσημβρίας, τα οποία σε περίπτωση που γίνουν οι επενδύσεις κινδυνεύουν άμεσα. Το 2007 και το 2008 με δύο σημαντικές αποφάσεις το ΣτΕ ακυρώνει τις αποφάσεις προέγκρισης τόσο για τις Σάπες όσο και για το Πέραμα. Τον Ιανουάριο του 2008 γίνεται μεγάλη συγκέντρωση μπροστά στο δημαρχείο της Αλεξανδρούπολης. Έχει αξία να σημειωθεί όμως εδώ και η διεθνής διάσταση του κινήματος κατά του χρυσού. Στηρίζεται και στηρίζει τόσο τους Βούλγαρους του Κρούμογκραντ όσο και τους Τούρκους της Περάμου.

Στις  διαδικασίες του fast track

Παρ' όλες τις υποσχέσεις του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου  Παπανδρέου στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, "πως αν δεν θέλει η τοπική κοινωνία η επένδυση δεν θα γίνει", το 2012 το ΥΠΕΚΑ προχωρεί σε θετικές γνωμοδοτήσεις "προκαταρκτικής περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης". Η τοπική κοινωνία αντιδρά άμεσα με μεγάλο συλλαλητήριο στην Αλεξανδρούπολη. Η υπηρεσιακή κυβέρνηση εντάσσει τις επενδύσεις του χρυσού της Θράκης στις διαδικασίες του fast track. Τόσο καλά, τόσο μνημονιακά.

Γιατί όχι  στις επενδύσεις χρυσού

Ο Τάκης Χαρίτος, περιφερειακός σύμβουλος του  ΣΥΡΙΖΑ και από τα ιστορικά στελέχη του αγώνα κατά των χρυσωρυχείων, μας εξηγεί ότι το όχι στον χρυσό προκύπτει για τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή βρίσκεται σε πλήρη διάσταση με το παραγωγικό μοντέλο που προκρίνει το σχήμα της Αριστεράς σε τοπικό επίπεδο.

Οι λόγοι είναι  οι εξής: αφενός οι επενδύσεις αυτές εξαντλούν τους φυσικούς πόρους της περιοχής (νερό-αέρα), απαξιώνουν όλους του παραγωγικούς τομείς (αγροτικά προϊόντα, κτηνοτροφία, αλιεία, τουρισμό), ναρκοθετούν την περιοχή με τοξικά απόβλητα ("και μην ξεχνάμε", λέει, "πως η φύση εκδικείται", και παραπέμπει στο ατύχημα του Δούναβη όπου έσπασε η λίμνη τελμάτων), αφετέρου σημειώνει ότι αυτές οι επενδύσεις υπονομεύουν οποιαδήποτε βιώσιμη ισόρροπη ανάπτυξη της περιοχής. Οι μόνοι που επωφελούνται είναι οι εταιρείες που εξαιτίας του μεταλλευτικού δώδικα θα λεηλατήσουν την περιοχή και θα φύγουν παίρνοντας τεράστια κέρδη.

Γιατί τώρα

Αφενός, μας λέει ο Τάκης Χαρίτος, "η ουγγιά του  χρυσού έχει φτάσει στα 1.600-1.700 δολάρια, άρα η κρίση είναι ευκαιρία για τις εταιρείες και αφετέρου οι εταιρείες πιέζουν τόσο τις τοπικές κοινωνίες όσο και τα δύο κόμματα, το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, δεδομένου ότι αυτά είναι τα κόμματα που στήριξαν το fast track". Δεν είναι άλλωστε μυστικό πως η τρόικα άσκησε πιέσεις στο ΣτΕ ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες που αφορούν στα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Το εμπόδιο

Σύμφωνα με τον Τάκη Χαρίτο, το μεγάλο εμπόδιο για να πραγματοποιηθούν οι επενδύσεις χρυσού ήταν και είναι το πολύχρωμο κίνημα των ανθρώπων της περιοχής, αλλά και οι αποφάσεις των οργάνων  της αυτοδιοίκησης, ιδίως δε του Π.Σ. οι οποίες απονομιμοποιούν τις επενδύσεις αυτές. Το κίνημα αυτό εμείς, ως ριζοσπαστική Αριστερά, οφείλουμε να το στηρίξουμε και να του δώσουμε προοπτική ζητώντας την κατάργηση του παρόντος μεταλλευτικού κώδικα σήμερα και αύριο ως κυβέρνηση της Αριστεράς να προχωρήσουμε στην αποδέσμευση της χώρας από συμφωνίες επώδυνες για την τοπική κοινωνία και επιβλαβείς για το δημόσιο συμφέρον.

Αυτή  η κυβέρνηση έχει αξιοπιστία;

Θέτοντας αυτό το ερώτημα, εννοούμε αν αυτή η κυβέρνηση  μπορεί πια να ακούσει τη φωνή μιας κοινωνίας που εδώ και 15 χρόνια λέει όχι στις επενδύσεις χρυσού. Εμείς δεν πιστεύουμε πως έχει αυτή την αξιοπιστία ή ευαισθησία. Άλλωστε, πριν από λίγο καιρό ο υφυπουργός Ανάπτυξης Νότης Μηταράκης, εδώ στην Κομοτηνή, κατά τη συνάντησή του με τον περιφερειάρχη Άρη Γιαννακίδη έδειξε ότι δύο θέματα ενδιαφέρουν την κυβέρνηση. Ο χρυσός και η ΕΟΖ. Αλλά η κοινωνία της Θράκης δεν πρόκειται να είναι επιεικής με τη μνημονιακή κυβέρνηση. Εδώ και 15 χρόνια άλλωστε το λέει καθαρά πως οι επενδύσεις χρυσού δεν είναι ανεκτές στην περιοχή. Μπορεί οι εταιρείες να πιέζουν, να τάζουν, να υπόσχονται, αλλά πια όλοι εδώ ξέρουν την αλήθεια. Άλλωστε, κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δει έναν υπέροχο τόπο να καταστρέφεται για να κερδίσουν οι εταιρείες χρυσού. Ούτε κανείς είναι διατεθειμένος να "γεύεται κυάνιο".

Ρεπορτάζ: Σταμάτης Σακελλίων

ΑΥΓΗ 28-10-2012