Η διαφθορά ως συνέπεια της οικογενειοκρατίας

[Φιλοσοφική νυκτηγορία με τον Όμηρο Ταχμαζίδη στο καφέ ΓΑΖΙΑ (Καρόλου Ντηλ 22-Θεσσαλονίκη) την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2014 στις 21.15 με θέμα: «Κοσμοπολιτική: προσωπική ευθύνη και μέριμνα για το μέλλον»]

Κείμενο: Όμηρος Ταχμαζίδης

Εισαγωγικά: Η διαφθορά θρυμματίζει το λόγο, διαβρώνει τη γλώσσα και απομυζά το νόημα των λέξεων: πρόκειται για μια αργή διαδικασία νάρκωσης – ο διεφθαρμένος ενδύεται το μανδύα της κανονικότητας, αντιγράφει τον μέσο όρο για να διασφαλίσει ανοσία απέναντι σε κάθε κριτική προς το πρόσωπό του. Έχει και η διαφθορά τις κλιμακώσεις της: το κακό δεν εμφανίζεται πάντοτε με την ίδια μορφή και δεν εμφανίζεται παρόμοιο σε παρόμοιες περιστάσεις – το κακό είναι μοναδικό στις επινοήσεις του.  

Οι «αποκαλύψεις»: Ο ελληνικός τύπος «ζει» για τις αποκαλύψεις: η ανύπαρκτη στη χώρα μας ερευνητική δημοσιογραφία έχει το υποκατάστατο της, τη μαχητική δημοσιογραφία των «αποκαλύψεων» - δεν είναι πάντοτε άστοχοι οι «μαχητικοί» δημοσιογράφοι, αν και τις περισσότερες φορές χάνονται μέσα στην άβυσσο της υπερβολής, που επιζητούν οι ίδιοι, αλλά και που απαιτούν τα μέσα με τα οποία συνεργάζονται.

Μια τέτοια αποκάλυψη είναι και αυτή της εφημερίδας «Το χωνί» (φύλλο Κυριακής 29 Δεκεμβρίου 2013)  για τον «…ανιψιό του Μητσοτάκη»: ο τίτλος του δισέλιδου ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Αγόρη φέρει τον… αιματηρό τίτλο «ενώ ο Κυριάκος «έσφαζε» δημοτικούς υπαλλήλους, διόριζε τον ανιψιό του!» - η αναφορά της εφημερίδας μας πληροφορεί ότι «ο – γεννηθείς το 1979 – Γρηγόρης-Αλέξανδρος Δημητριάδης είναι γιος της Κατερίνας Μητσοτάκη, αδελφής του Κυριάκου και της Ντόρας…» και πως είναι ειδικός σύμβουλος του θείου του από τον περασμένο Αύγουστο με μέσο μισθό από 1.900 ως 2.150 ευρώ.

Σύμφωνα με την εφημερίδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ακόμη πιο γενναιόδωρος και δεν αρκέστηκε απλώς και μόνο στο διορισμό του ανεψιού του στη θέση του ειδικού συμβούλου: «Ο κ. Δημητριάδης όχι μόνο πήρε υψηλό πόστο, αλλά πήρε και σχεδόν δύο μισθούς ως «μπόνους», καθώς η απόφαση του  θείου του είχε αναδρομική ισχύ από τις 26 Ιουνίου 2013! Μόλις δύο ημέρες μετά τον ανασχηματισμό» - αυτά από τον δημοσιογράφο Κωνσταντίνο Αγόρη και την εφημερίδα «Το χωνί».

Η εφημερίδα «αποκαλύπτει» ότι ο ανεψιός εργαζόταν ως δικηγόρος για λογαριασμό εισπρακτικής εταιρίας: πρόκειται για εταιρίες που εισπράττουν οφειλές προς τις τράπεζες , αλλά, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, σύμφωνα  με τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Γιάννη Αδαμόπουλο  «η είσπραξη απαιτήσεων από τέτοιες εταιρείες συνιστά αντιποίηση του δικηγορικού λειτουργήματος και θίγει τις θεσμοθετημένες από την πολιτεία και τους νόμους αποκλειστικές αρμοδιότητες δικηγόρων και δικαστικών επιμελητών» - ο υπουργός έκαμε στον ανεψιό του ένα ακόμη «δώρο» πέρα από το διορισμό του χωρίς διαγωνισμό στη θέση του ειδικού συμβούλου, δηλαδή «εξαίρεσε τον ανιψιό από την αναστολή άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος, που προβλέπεται για υπουργούς, υφυπουργούς και συμβούλους».

Ο Κωνσταντίνος Αγόρης επικαλούμενος το site eglimatikotita.gr αναφέρει ότι το 2006 όταν η Ντόρα Μπακογιάννη επισκέφθηκε ως υπουργός Εξωτερικών τη Νέα Υόρκη την ακολούθησαν 101 άτομα, ανάμεσά τους  βουλευτές, σύμβουλοι και κάποια συγγενικά της πρόσωπα ή άτομα με το επώνυμο… Μητσοτάκης/η: Δημήτρης Ζαφειριάδης, «τέως σύζυγος της κόρης της Ντόρας και εκπρόσωπος τύπου του ΥΠΕΞ», Κώστας Μπακογιάννης, «γιός της υπουργού», Κατερίνα Μητσοτάκη, «αδελφή της υπουργού», Απόστολος Μαυραγάνης, «σύζυγος Κατερίνας Μητσοτάκη», Γιώργος Μητσοτάκης, «συγγενής (;) της υπουργού», Ευτέρπη Μητσοτάκη, «συγγενής (;) της υπουργού», Κωστής Δημητριάδης, «γιος της Κατερίνα Μητσοτάκη και ανιψιός της Ντόρας».

Οι Μητσοτάκηδες: Η Αναστασία Παρετζόγλου στο βιβλίο της «Κατακτώντας τη φήμη» - αποτελείται από συνεντεύξεις διαφόρων «επωνύμων», όπως τους αποκαλούσε η ιδιόλεκτος των “life style” περιοδικών – σημειώνει στην εισαγωγή της συνέντευξής του Κυριάκου Μητσοτάκη: «Είναι 31 ετών, εργαζόμενος, πατέρας δύο παιδιών και γόνος μιας από τις πιο ιστορικές και πλέον συζητημένες πολιτικές οικογένειες της Ελλάδας. Γιος του Κωνσταντίνου και της Μαρίκας Μητσοτάκη και αδελφός της Ντόρας Μπακογιάννη, μιλάει σπάνια δημοσίως και γνωρίζουμε λίγα για αυτόν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι από τους ελάχιστους γόνους επωνύμων που αναρωτιέσαι αν το επώνυμο είναι μειονέκτημα ή προσόν»: υποθέτω ότι το δίλημμα αυτό της Αναστασίας Παρετζόγλου έχει βρει στο μεταξύ την απάντησή του – αλλά το περιεχόμενο της συνέντευξης του 31χρονου «εργαζόμενου» είναι αποκαλυπτικό για ορισμένες πλευρές των οικογενειοκρατικών πολιτικών ηθών στον τόπο μας.

Αποσπάσματα:  Η συνέντευξη περιέχει αρκετά στοιχεία για τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το μέλος μιας «πολιτικής οικογένειας» το δημόσιο βίο και την προσωπική του θέση και εκείνη της οικογένειάς του σε αυτόν: «Υπήρξαν φάσεις που έλεγα ότι δεν θέλω ν΄ ασχοληθώ με την πολιτική. Κυρίως στις δυσκολίες. Η πολιτική μου έχει χαρίσει πολύ περισσότερες κακές παρά καλές στιγμές, και σε επίπεδο προσωπικό και σε επίπεδο οικογενειακό. Αλλά και σε επίπεδο πολιτικό, ο αγώνας που έκανε ο πατέρας μου και η οικογένειά μου ήταν ένας αγώνας πολύ δύσκολος, για να καταφέρει να φτάσει τελικά στο στόχο του. Αλλά νομίζω ότι η πολιτική ήταν κάπου στο βάθος του μυαλού μου πάντα» - το θερμοκήπιο του οικογενειοκρατικό ήθους μετατρέπει την ενασχόληση με τα κοινά σε προσωπικό και οικογενειακό αγώνα.

Η εμπειρία: Ο 31χρονος γόνος είχε τη δική του στρατηγική για τον τρόπο με τον οποίο θα εισέρχονταν στον πολιτικό στίβο και  βασιζόταν, φυσικά, στην πολιτική ανταλλακτική αξία του ονόματος ώστε αυτή η είσοδος να είναι απρόσκοπτη: «Δεν είμαι μέσα στην πολιτική από επιλογή σ΄ αυτή τη φάση της ζωής μου. Το διευκρινίζω αυτό. Πιστεύω ότι είναι απαραίτητη και χρήσιμη η επαγγελματική εμπειρία πριν πολιτευτείς. Οι πολιτικοί είναι εδώ κυρίως για να διαχειρίζονται και να λύνουν καθημερινά προβλήματα. Και γι΄ αυτό απαιτούνται ικανότητες οι οποίες αναπτύσσονται στο ελεύθερο επάγγελμα. Αυτή τη στιγμή έχω αναλάβει μια πολύ σοβαρή αρμοδιότητα στον επαγγελματικό μου τομέα, την οποία θα φέρω εις πέρας» - ήταν η εποχή που τον είχε διορίσει το ΠΑΣΟΚ στην Εθνική Τράπεζα («Με αντιμετώπισαν πολύ ανοιχτά, αξιολόγησαν τις ικανότητές μου και το βιογραφικό μου αντικειμενικά και πίστεψαν ότι μπορώ να προσφέρω αυτά για τα οποία με προσέλαβαν» - δηλαδή όπως ακριβώς θα συνέβαινε με εκατοντάδες  άλλους υποψήφιους για την ίδια θέση!)

Είναι εκπληκτική η φυσικότητα με την οποία θεωρεί ως δεδομένο  ο νεαρός Κυρ. Μητσοτάκης την ενασχόληση του με την πολιτική: σαν να είναι ένα παιχνίδι που του χαρίζει ο  κοινωνικός του περίγυρος και μπορεί να το χρησιμοποιεί όποια στιγμή αυτός θελήσει – ιδού η κακοδαιμονία του νεποτισμού για τον τόπο και το  μέλλον του!

Η οικογενειοκρατία: Ακόμη πιο εκπληκτική είναι η αντίληψη που έχει ο 31χρονος γόνος για την οικογενειοκρατία, το νεποτισμό: «Θ΄ ασχοληθώ με την πολιτική, αυτό είναι ξεκάθαρο. Δεν θ΄ ασχοληθώ άμεσα όμως. Δεν θα είμαι υποψήφιος στις επόμενες εκλογές. Να ξεκαθαρίσω ότι δεν ασπάζομαι τις θεωρίες περί οικογενειοκρατίας. Το να είσαι γόνος μιας πολιτικής οικογένειας είναι ένα συγκριτικό πλεονέκτημα. Αυτό δεν αρκεί όμως. Νομίζω ότι πολλοί γόνοι πολιτικών επαναπαύονται στο όνομά τους. Το όνομα είναι μια υποχρέωση να γίνεις καλύτερος, ν΄ αποδείξεις ότι έχεις κι άλλες διαστάσεις εκτός από τις προφανείς. Αυτή τη  θεωρία ασπάστηκα κι αυτό το δρόμο ακολουθώ» - εδώ θρυμματίζεται η γλώσσα για να δικαιολογηθεί ο νεποτισμός και η αντιμετώπιση της πολιτικής ως κληρονομικό δικαίωμα. Η οικογενειοκρατία από έννοια που περιγράφει μια πολιτική κατάσταση μετατρέπεται σε θεωρία, με την οποία μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί και να πράττει ανάλογα. Αλλά και μόνο το γεγονός ότι ο γόνος θεωρεί ότι από δική του επιλογή δεν βρίσκεται ακόμη μέσα στην πολιτική, καταδεικνύει την ισχύ του νεποτισμού στην ελληνική κοινωνία και τη βεβαιότητα του ίδιου, ότι θα έχει την ίδια ευκαιρία σε όλες τις φάσεις της ζωής του. Όπως και αποδείχτηκε από την προσωπική του πολιτική εξέλιξη: οι οικογένειες δίνουν τον «αγώνα» τους και για αυτό τον δίνουν «σύσσωμες» - για αυτό ο νεποτισμός  πριμοδοτεί  και πριμοδοτείται από τη διαφθορά στο πολιτικό σύστημα. Και μόνο η ιδέα ότι κάποιος κατέχει «δικαιωματικά» λόγω καταγωγής μια περίοπτη θέση στο πολιτικό στερέωμα της χώρας οδηγεί αναπόφευκτα σε πρακτικές διαφθοράς: ο μεγάλος πολιτικός είναι εκείνος που «γεννά τους πολιτικούς προγόνους του» και με αυτούς θέλει να συγκριθεί, οι γόνοι έχουν ως μέτρο σύγκρισης το στενό τους οικογενειακό περίγυρο («το όνομα είναι μια υποχρέωση να γίνεις καλύτερος…») -  σε συνθήκες νεποτισμού η δημοκρατία τείνει να μετατραπεί σε οικογενειακό τάφο της  ανεκπλήρωτης ματαιοδοξίας των «επωνύμων».

Η αδελφή: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δε δίσταζε να εξαγορεύσει στην Αναστασία Παρετζόγλου και τις μύχιες επιθυμίες όλης της οικογένειας: «Πιστεύω ότι η Ντόρα θα είναι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ελλάδος. Δεν ξέρω πότε θα γίνει αυτό, αλλά το πιστεύω» - δυστυχώς ακόμη υπάρχει καιρός και για αυτό το ενδεχόμενο.

Η ανέξοδη αισιοδοξία: Η οπτική ενός 31χρονου γόνου, που σίγουρα αντικατοπτρίζει τη μεγάλη πολιτική σχολή της οικογένειας, για το μέλλον της Ελλάδας είναι ενδεικτική για την ελαφρότητα με την οποία αντιμετώπιζαν οι πολιτικές ελίτ το διαρκές ολίσθημα της χώρας στην καταστροφή: «Είμαι πολύ πιο αισιόδοξος απ΄ όσο ήμουν πριν πέντε χρόνια. Έχουμε κάνει πολλά βήματα μπροστά, η οικονομική πολιτική έχει κάνει εμφανέστατη πρόοδο και η ποιότητα ζωής αρχίζει να γίνεται καλύτερη. Ξεκινήσαμε από πολύ χαμηλά, με αποτέλεσμα οποιαδήποτε πρόοδος να γίνεται αισθητή και να την εκτιμούμε. Αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο να μην βάζουμε αρκετά ψηλά τον πήχη» - τώρα διαχειρίζεται με τον τρόπο που διαχειρίζεται η ματαιοδοξία του  γόνου την καταστροφή της χώρας και των συνανθρώπων του.

Σημείωση: Η διεύθυνση του Όμηρου Ταχμαζίδη στο twitter είναι:

Omiros Tachmazidis@homloizides