Τσίπρας: Ο Γλέζος μας έχει δείξει τον δρόμο για τη Δημοκρατία και την Εθνική Ανεξαρτησία

Ξεχείλιζε από συναίσθημα και θαυμασμό ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του για τον Μανώλη Γλέζο και την Ρένα Δούρου στην παρουσίαση του βιβλίου «Μία κουβέντα με τον Γλέζο».

Το βιβλίο που έγραψε η Ρένα Δούρου για τον Μανώλη Γλέζο καταγράφοντας τις συνομιλίες που είχε μαζί του.

Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι η μεγάλη επιτυχία της Ρένας Δούρου σε αυτό το βιβλίο ότι μεταδίδει στον αναγνώστη το «εφηβικά ανήσυχο μυαλό του και η σκέψη του Μανώλη Γλέζου» σε μία ευρεία γκάμα αναφορών «από τον Όμηρο μέχρι την διαχείριση υδάτινων πόρων, και απο την γλωσσολογία μέχρι τον σοσιαλισμό με δημοκρατία».

Ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε ότι πέρα από την ανυπέρβλητη συνεισφορά του Μανώλη Γλέζου στην σύγχρονη ελληνική ιστορία αυτό που τον χαρακτηρίζει είναι η σκέψη του ήταν πάντα μοντέρνα τονίζοντας τις θέσεις του για την Άμεση Δημοκρατία και την Εθνική Ανεξαρτησία.

«Είναι αφοπλιστική μια φράση του βιβλίου που συμπυκνώνει όλη του την κριτική στον Υπαρκτό Σοσιαλισμό: Υπήρχε κοινωνικό κράτος, είχε εξαλειφθεί η ανεργία, αλλά δεν υπήρχε καμμία συμμετοχή του κόσμου στις αποφάσεις.Αυτό πρέπει να το σκεφτούμε πάρα πολύ. Ειδικά στις σημερινές εποχές, που απέναντι στην μεγάλη κρίση του καπιταλισμού, οφείλουμε να ανακαλύψουμε έναν νέο, πιο δίκαιο τρόπο να ζούμε. Η βάση αυτού του νέου, πρέπει να είναι η δημοκρατία και η συμμετοχή» επεσήμανε ο Αλέξης Τσίπρας.

Ένα άλλο σημείο στο οποίο έδωσε έμφαση ο Αλέξης Τσίπρας ήταν η προσφορά του Μανώλη Γλέζου πάνω στο ζήτημα της Εθνικής Ανεξαρτησίας τονίζοντας ιδιαίτερα την προσήλωσή του στο θέμα αυτό.

«Μια προσήλωση που φανερώνει τον πατριωτισμό του, που είναι γερά δεμένος μέσα του με τον διεθνισμό. Αυτή η προσήλωση διακρίνεται σε κάθε σημείο της αφήγησής του. Και καλύπτει από τα θέματα της ανάπτυξης, μέχρι τα ζητήματα δημοκρατίας και εθνικής αξιοπρέπειας. Αν η αριστερά βασανίζεται δεκαετίες από το δίλημμα πατριωτισμός ή διεθνισμός, δεν χρειάζεται να χαλάει τον χρόνο της σε ατελείωτες συζητήσεις. Αρκεί να κοιτάξει τον Μανώλη Γλέζο για να συνειδητοποιήσει ότι τα δύο αυτά πράγματα συνδέονται διαλεκτικά, αρκεί να είσαι σίγουρος για τον εαυτό σου και την ταυτότητά σου» υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας αφήνοντας αιχμές σε συγκεκριμένες τάσεις μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και δείχνοντας την σαφέστατη κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής που θα ακολουθήσει.

Ο Αλέξης Τσίπρας όμως μίλησε με τα πιο θερμά λόγια για τις ικανότητες της Ρένας Δούρου που με όπλο την ανιδιοτέλεια και την αυταπάρνηση κατάφερε να νικήσει την μάχη της Περιφέρειας όταν οι δημοσκοπήσεις την έδιναν στην αρχή 11 μονάδες πίσω από τον αντίπαλό της αλλά με την προσπάθεια που έκανε κατάφερε να πάρει το υψηλότερο αξίωμα που κέρδισε αριστερός υποψήφιος στην Ελλάδα.

Διαβάστε όλη την την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα:

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μιλήσεις για ένα βιβλίο που έχει αναφορά το Μανώλη το Γλέζο, γιατί δεν ξέρεις από πού να αρχίσεις, τι να ιεραρχήσεις, που να σταθείς, τι να παραλείψεις.

Νομίζω όμως ότι το ποιο σημαντικό στο βιβλίο της Ρένας είναι ότι κατάφερε να βάλει τον Γλέζο να μιλήσει για τον εαυτό του. Πράγμα που όσοι τον γνωρίζουμε ξέρουμε ότι δεν το κάνει εύκολα.

Προτιμάει να μιλάει για το τεράστιο πεδίο θεμάτων που κατά καιρούς τον απασχολούν.
Κατάφερε, λοιπόν, η Ρένα να καταγράψει ένα διάλογο που διαβάζεται πολύ ευχάριστα αλλά ταυτόχρονα είναι και μεστός ιδεολογικών, πολιτικών και φιλοσοφικών αναζητήσεων.

Το ζήτημα με τον Μανώλη δεν είναι να καταγράψεις τι έχει περάσει και τι έχει κάνει στη ζωή του.

Το βιογραφικό του είναι τεράστιο. Το μεγάλο ζητούμενο είναι να καταγράψεις τον τρόπο που σκέφτεται, τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί, και ο οποίος είναι ξεχωριστός και μοναδικός.

Αυτό νομίζω είναι η μεγάλη συνεισφορά του βιβλίου.
Όταν ανοίγεις το βιβλίο, το μάτι σου πέφτει πριν από όλα στις σελίδες με τις φωτογραφίες.

Αποτυπώνουν τις οικογενειακές ρίζες του Μανώλη, το δράμα του εκτελεσμένου αδερφού, τις μετεμφυλιακές δικαστικές του περιπέτειες και το παγκόσμιο κύμα αλληλεγγύης που ξεσήκωσαν, την πλούσια και συνεχή πολιτική και κοινωνική του δράση.

Αλλά αποτυπώνουν και κάτι περισσότερο. Το μοναδικό υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένος ο Μανώλης. Ο Γλέζος δεν είναι ούτε πολιτικός, ούτε δημοσιογράφος, ούτε ακτιβιστής. Ο Γλέζος είναι ο Γλέζος. Ένας ιδιαίτερος άνθρωπος. Πεισματάρης, αποφασιστικός, μαχητικός αλλά ταυτόχρονα και γήινος, προσιτός, ανοιχτός. Είναι ένας σπάνιος συνδυασμός. Δεν μπορείς να τον συγκρίνεις με κάτι άλλο, ούτε να του αποδώσεις κάποια ιδιότητα. Φαίνεται ότι το καλούπι από το οποίο τον έφτιαξαν έχει καταστραφεί. Αυτό δεν είναι το συμπέρασμα. Είναι η αφετηρία απο την οποία ξεκινάει ο αναγνώστης του βιβλίου.
Ο Γλέζος είναι ένα ζωντανό σύμβολο, παρόλο που δεν του αρέσει να το ακούει. Αλλά το σημαντικό είναι ότι δε λειτούργησε ποτέ έτσι.

Ούτε επαναπαύτηκε μέσα στα όρια των συμβολισμών που δημιουργήθηκαν γύρω από αυτόν. Συνέχισε την πορεία του παρεμβαίνοντας διαρκώς στα πράγματα, με το πείσμα, την μαχητικότητα και την αγνότητα που τον διακρίνουν. Ο άνθρωπος που συγκέντρωσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον, αντί να επιλέξει μια διαρκή τιμητική παρουσία στην Ελληνική Βουλή, πήγε και έγινε κοινοτάρχης στο χωριό του. Και στη μέση της θητείας του, παρέδωσε το αξίωμα του κοινοτάρχη σε άλλον, και ο ίδιος παρέμεινε ενεργό μέλος του κοινοτικού συμβουλίου.

Να το πούμε στα ίσα. Με τα δεδομένα πολιτικής συμπεριφοράς στα οποία είμαστε σήμερα συνηθισμένοι, αυτό είναι κάτι σχεδόν αδιανόητο. Ακόμα και για την Αριστερά.

Όσο για τα γνωστικά πεδία με τα οποία έχει ασχοληθεί, προκαλώντας τον σεβασμό και την αναγνώριση της επιστημονικής κοινότητας, σε αφήνουν με ανοιχτό το στόμα. Γιατί τόσο ο χαρακτήρας του Μανώλη, όσο η ζωή που έζησε είτε ελεύθερος είτε φυλακισμένος, τον ζύμωσαν βαθειά με την γνώση, το βιβλίο, το γράψιμο. Και παραμένει πάντα ενεργός και πάντα ανήσυχος και πάντα δημιουργικός.
Το πεδίο που καλύπτουν οι συζητήσεις με τη Ρένα είναι ευρύτατο.

Όμως δύο πράγματα διατρέχουν κάθε σημείο της αφήγησης.
Το ένα είναι η εκπληκτική αμεσότητα του Μανώλη, ο απλός τρόπος με τον οποίο διατυπώνει την σκέψη του για οτιδήποτε.

Το άλλο είναι το πόσο εφηβικά ανήσυχο είναι το μυαλό του και η σκέψη του. Σε πόσα πράγματα ταυτόχρονα μπορεί να αναφέρεται: Από τον Όμηρο μέχρι την διαχείριση υδάτινων πόρων, και απο την γλωσσολογία μέχρι τον σοσιαλισμό με δημοκρατία.

Θέλω, όμως, να σταθώ λίγο στην ακλόνητη πίστη του στην Άμεση Δημοκρατία. Φέρνω στο μυαλό μου την επίμονη ρήση του περί αυτοδιοίκησης και εταιροδιοίκησης. Καθώς και την επίμονή του για την εξουσία που πηγάζει από το λαό και άρα ανήκει στο λαό. Αυτή η πίστη είναι που τον οδήγησε και στο αυτοδιοικητικό πείραμα της Απειράνθου.

Η πίστη αυτή του Μανώλη, νομίζω ότι δεν πηγάζει κατευθείαν από τον κλασσικό μαρξισμό. Έχει γεννηθεί μέσα του ως συνισταμένη πολλαπλών επιρροών.

Άλλωστε ο ίδιος δηλώνει ότι δεν είναι οπαδός μιας και μοναδικής αντίληψης.

«Τελικά τι είσαι Μανώλη ; Λέω είμαι Μαρξιστής και Μαοικός, είμαι και του Ένγκελς και του Χέγκελ και είμαι και του Στάλιν. Δηλαδή δεν μπορεί να είμαι οπαδός μόνο ενός ανθρώπου.»

Είναι χαρακτηριστική η αναφορά στο ρητό του Θωμά του Ακινάτη που είχε αναρτήσει στο βιβιλοπωλείο
του. «Να φοβάσαι τον άνθρωπο του ενός βιβλίου».

Για πολύ καιρό οι αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες ήταν έξω απο την προβληματική της δικής μας αριστεράς. Τα τελευταία χρόνια, οι διαδικασίες του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ, το πείραμα των συμμετοχικών προϋπολογισμών στην αυτοδιοίκηση, και τα κινήματα των πλατειών, μας έχουν ανοίξει νέους δρόμους. Τους δρόμους αυτούς, ο Μανώλης τους έχει εξερευνήσει πριν πάρα πολλά χρόνια. Τότε που όλοι τον θεωρούσαν ανεδαφικό, ουτοπικό, βερμπαλιστή κλπ.

Σήμερα νομίζω, του χρωστάμε, όχι να παραδεχθούμε ότι τον αδικήσαμε, αλλά μια μεγαλύτερη συλλογική εμβάθυνση σε αυτά τα ζητήματα. Πιο πολύ όμως του χρωστάμε το να μην φοβηθούμε να τα κάνουμε πράξη, να μην φοβηθούμε να τα δοκιμάσουμε στο πεδίο της πραγματικής ζωής.

Είναι αφοπλιστική μια φράση του βιβλίου που συμπυκνώνει όλη του την κριτική στον Υπαρκτό Σοσιαλισμό. «Υπήρχε κοινωνικό κράτος, είχε εξαλειφθεί η ανεργία, αλλά δεν υπήρχε καμμία συμμετοχή του κόσμου στις αποφάσεις.»

Αυτό πρέπει να το σκεφτούμε πάρα πολύ. Ειδικά στις σημερινές εποχές, που απέναντι στην μεγάλη κρίση του καπιταλισμού, οφείλουμε να ανακαλύψουμε έναν νέο, πιο δίκαιο τρόπο να ζούμε. Η βάση αυτού του νέου, πρέπει να είναι η δημοκρατία και η συμμετοχή.

Θα ήθελα, επίσης, να ξεχωρίσω άλλα δύο χαρακτηριστικά του Μανώλη. Το ένα είναι η προσήλωσή του στην υπόθεση της Εθνικής Ανεξαρτησίας. Μια προσήλωση που φανερώνει τον πατριωτισμό του, που είναι γερά δεμένος μέσα του με τον διεθνισμό.

Αυτή η προσήλωση διακρίνεται σε κάθε σημείο της αφήγησής του. Και καλύπτει απο τα θέματα της ανάπτυξης, μέχρι τα ζητήματα δημοκρατίας και εθνικής αξιπορέπειας. Αν η αριστερά βασανίζεται δεκαετίες από το δίλημμα πατριωτισμός ή διεθνισμός, δεν χρειάζεται να χαλάει τον χρόνο της σε ατελείωτες συζητήσεις.

Αρκεί να κοιτάξει τον Μανώλη Γλέζο για να συνειδητοποιήσει ότι τα δύο αυτά πράγματα συνδέονται διαλεκτικά, αρκεί να είσαι σίγουρος για τον ευατό σου και την ταυτότητά σου.

Σε αυτό το πεδίο πρέπει να εντάξουμε και τον αγώνα του Μανώλη για τις Γερμανικές αποζημιώσεις. Δεν είναι οικονομικό το ζήτημα, ούτε σχετίζεται με την κρίση και τους σημερινούς συχετισμούς. Είναι ζήτημα αξιοπρέπειας. Και αυτό αποτυπώνεται εξαιρετικά και στον τίτλο του βιβλίου του: «Και ένα ευρώ να ήταν..»Το άλλο είναι αυτή η μαγική δύναμη που διατηρεί τον Μανώλη σε συνεχή επαφή με τις κοινωνικές διεργασίες.

Αναλογίζομαι διαβάζοντας το βιβλίο οτι αυτός ο άνθρωπος δεν ησύχασε ποτέ. Από τη κατοχή και την αντίσταση στον εμφύλιο και στα ξερονήσια, στη μάχη για τη λευτεριά. Και από τα ξερονήσια στη παρανομία και στους πολιτικούς και λαϊκούς αγώνες της μετεμφυλιακής περιόδους και μετά πάλι στις φυλακές και στην αντιδικτατορική πάλη, στη μάχη για τη δημοκρατία. Και από την αντιδικτατορική πάλη στα χρόνια της μεταπολίτευσης στους αγώνες για κοινωνική δικαιοσύνη.

Και αργότερα, στην εποχή του κινήματος κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης – της παγκοσμιοκρατίας όπως την αποκαλεί ο ίδιος, στον αγώνα για την ισότητα και την αλληλεγγύη των λαών.
Όλα αυτά τα χρόνια βαδίζει πάντα στην πρώτη γραμμή των κινημάτων. Και παραμένει ενεργός, με τεράστια συμβολή στην υπόθεση της Αριστεράς, στην ενότητά της μέσα από δύσκολες διεργασίες, στην σύδνεσή της με τα κινήματα, και τώρα πια στον αγώνα της για μια εναλλακτική πρόταση εξουσίας. Απαλλαγμένος από κάθε φόβο ότι μπορεί να μην τα καταφέρουμε, οτι μπορεί στην πορεία να υποχωρήσουμε ή να μεταλλαχτούμε, συμβάλλει πάντα στην κοινή υπόθεση, με ζηλευτό πείσμα. Δε μπορώ να καταλάβω που τη βρίσκει αυτή τη δύναμη. Ιδιαίτερα στις περιοδείες και στις συνεδριάσεις. Είναι ένα ανεξήγητο φαινόμενο.

Με ρώτησε ένας δημοσιογράφος: Πως θα πάει στις Βρυξέλλες, που έχει πρόβλημα να ταξιδεύσει με αεροπλάνο. Τους απάντησα είναι ικανός να πάει και με ποδήλατο. Αλλά είναι βέβαιο ότι τίποτα δε θα τον εμποδίσει να το καταφέρει.
Είμαι λοιπόν ιδιαίτερα ευτυχής που μας δόθηκε η δυνατότητα μέσα από τη τελευταία εκλογική αναμέτρηση, να δώσουμε τη δυνατότητα στο λαό μας να τιμήσει με τη ψήφο του, την ακάματη προσφορά του Μανώλη Γλέζου στο τόπο και στους λαϊκούς αγώνες. Το μισό εκατομμύριο σταυροί που πήρε στις ευρωεκλογές, αριθμός πρωτοφανής για τα ελληνικά εκλογικά δεδομένα, μιλάει απο μόνο του. Και νομίζω ότι είναι η μεγαλύτερη τιμή, που στο πρόσωπο του Μανώλη, συμπεριλαμβάνει όλη τη γενιά των αγωνιστών, ιδιαίτερα των ανώνυμων αγωνιστών που έδωσαν τη ζωή τους στο βωμό της ανεξαρτησίας, της λευτεριάς, της δημοκρατίας και της προκοπής της πατρίδας μας.

Οφείλω νομίζω κλείνοντας, να πω μια κουβέντα για τη συγγραφέα. Η πρωτοβουλία της Ρένας είναι εξαιρετική, όχι μόνο για την σοβαρότητα με την οποία δούλεψε το υλικό της, αλλά και για την ανιδιοτέλεια και τον σεβασμό με τον οποίο δούλεψε.

Η Ρένα ξεκίνησε αυτή τη δουλειά, πολύ πριν φανταστεί ότι η παρουσίασή της θα την έβρισκε να δίνει τη μάχη της περιφέρειας και πολύ περισσότερο ότι θα την έβρισκε στη θέση της πρώτης εκλεγμένης αριστερής περιφερειάρχη. Είναι το μεγαλύτερο αιρετό αξίωμα που καταλαμβάνει υποψήφια της αριστεράς στη σύγχρονη ιστορία του τόπου.
Θέλω να μου επιτρέψετε να επισημάνω ότι η μεγάλη αυτή επιτυχία δεν ήρθε μόνο επειδή η Ρένα είναι ένα χαρισματικό στέλεχος της αριστεράς, αλλά κυρίως γιατί η Ρένα έδωσε αυτή τη μάχη με αυταπάρνηση. Τόλμησε να αφήσει κάθε βεβαιότητα και την ασφάλεια της βουλευτικής της έδρας, όταν οι δημοσκοπήσεις την έδιναν 11 μονάδες πίσω και να μπει στη μάχη για να ανατρέψει όλα τα προγνωστικά. Και τα κατάφερε. Ο κόσμος αυτή την ανιδιοτέλεια την πιστώνει, ιδίως στους πολιτικούς της αριστεράς. Γιατί τους έχει συνηθίζει να αγωνίζονται για τις ιδέες τους, ακόμα και να θυσιάζονται για τις ιδέες τους, όπως γινότανε στα χρόνια του Μανώλη.
Θέλω λοιπόν να συγχαρώ τη Ρένα, αυτή τη φορά όχι για το αποτέλεσμα των εκλογών, αλλά για το βιβλίο που μας παραδίδει. Και να τη συγχαρώ εκ μέρους της γενιάς μας γιατί με το βιβλίο αυτό κατάφέρνει να ανοίγει δρόμους στην σκέψη του αναγνώστη αλλά και ταυτόχρονα να αποδώσει στον Μανώλη Γλέζο, την τιμή που του αξίζει απο τις νεώτερες γενιές. Και το καταφέρνει με τον τρόπο που έπρεπε, καθώς όπως όλοι γνωρίζετε ο Μανώλης είναι πολύ δύσκολος με τις τιμές. Της ευχόμαστε να είναι πάντα έτσι δημιουργική και δυναμική, και να πετύχει στα νέα της καθήκοντα.