ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Διαδίκτυο, διαπλοκή και «διασυνοριακή διαφθορά»

“ Τι συμβαίνει με την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ), την Κοινωνία της Πληροφορίας και το περιβόητο "Γεωγραφικό Σύστημα" ”
Του Δημήτρη Μπεκιάρη

Πώς στήνονται οι απάτες σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου τον καιρό του διαδικτύου και της προηγμένης τεχνολογίας; Υπάρχει επιτυχημένη συνταγή, γνωστή στις «συμμορίες των Αθηνών», όπως τις ονόμασε ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών κ. Σόιμπλε.

Ακολουθούνται τα εξής βήματα:

1) Γίνεται γνωστή (ή δημιουργείται) η ανάγκη για τη χρήση ενός συστήματος τεχνολογίας αιχμής.

2) Ανευρίσκεται (ή συστήνεται) μια εταιρεία - είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό - η οποία παρέχει ακριβώς εκείνο το προϊόν που θεραπεύει την εγνωσμένη ανάγκη. Συχνά, το «ζητούμενο προϊόν» είναι λογισμικό, το οποίο διατίθεται ούτως ή άλλως δωρεάν στο διαδίκτυο.

3) Οι «ημέτεροι» ενός δημοσίου φορέα ενδιαφέρονται γι’ αυτή την «εξαιρετική» παροχή υπηρεσιών και «συγκροτείται επιτροπή», η οποία θα φέρει σε επαφή την εταιρεία με τον φορέα.

4) Το προϊόν κοστολογείται ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες: Πόσα χρήματα διαθέτει ο φορέας, τι δημοσιονομικό έλεγχο μπορεί να υποστεί, τι οικονομικές ανάγκες έχουν τα μέλη της επιτροπής και οι «amici di amici» της εταιρείας κ.λ.π.

Πρόσφατο άρθρο του Βασίλη Λαμπρόπουλου με τίτλο «Η Δικαιοσύνη ερευνά κατασκοπεία και απάτη με βιτρίνα δορυφόρους», το οποίο δημοσιεύτηκε στο «Βήμα Online» την 27/03/2014, έφερε στην επικαιρότητα το έργο «Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών Διασυνοριακής Ασφάλειας κατά τη Μετακίνηση Ανθρώπων και Αγαθών» (ΓΣΠ), που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της σύγχρονης διαπλοκής με εργαλείο το διαδίκτυο. 

Πρόκειται για ένα σύστημα προβολής δορυφορικών εικόνων εμπλουτισμένων με άλλες πληροφορίες, το οποίο η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) προμηθεύτηκε το 2009 στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος της «Κοινωνίας της Πληροφορίας» (ΚτΠ). Οι ενέργειες απόκτησης του συστήματος ξεκίνησαν το 2005 με προβλεπόμενο κόστος περίπου 1,6 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα χρηματοδοτούταν σε ποσοστό περίπου 75% από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Ο διαγωνισμός της ΕΥΠ για την προμήθεια του ΓΣΠ κατακυρώθηκε το 2008 σε ελληνική κοινοπραξία εταιρειών, η οποία (υποτίθεται ότι) συνεργαζόταν με την Ρωσική εταιρεία εκμετάλλευσης δορυφορικών προϊόντων «sovinformsputnik». Ωστόσο, το 2011 συντάχθηκε πόρισμα των ελεγκτών της Δημόσιας Διοίκησης σύμφωνα με το οποίο εντοπίστηκε σειρά σοβαρών παρατυπιών στον διαγωνισμό. Μετά τις εκλογές του 2009, η νέα Διοίκηση της ΕΥΠ ζήτησε την απένταξη του συγκεκριμένου έργου από τα χρηματοδοτούμενα με κοινοτικά κονδύλια προγράμματα. Παράλληλα προχώρησε σε ποινικές διώξεις εναντίον των στελεχών της ΕΥΠ που προωθούσαν την αγορά του «ρωσικού συστήματος».

Τα διωκόμενα στελέχη της ΕΥΠ έχουν οχυρωθεί γύρω από το επιχείρημα ότι η απόρριψη της προμήθειας του ΓΣΠ ήταν μια κεντρική πολιτική επιλογή της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, προκειμένου να πεισθεί η Αμερικανική πλευρά ότι έχει την πλήρη και αδιαφιλονίκητη αφοσίωση της νέας Ελληνικής κυβέρνησης. Με άλλα λόγια, ισχυρίζονται ότι το συγκεκριμένο έργο απορρίφθηκε, επειδή χρησιμοποιεί «Ρώσικο λογισμικό». Ο ισχυρισμός αυτός έχει δει έκτοτε πολλές φορές το φως της δημοσιότητας. Ενδεικτικά αναφέρεται πρόσφατο άρθρο της «Greek American News Agency» με τίτλο «Η κομματική καμαρίλα εμπόδισε σκανδαλωδώς τον διασυνοριακό έλεγχο της χώρας από την ΕΥΠ», το οποίο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της την 27/2/2014. Ακολουθεί σχετικό απόσπασμα από το άρθρο:

«Θυμίζουμε ότι την ίδια εποχή τα περίφημα WIKILEAKS αποκάλυψαν ένα ακόμα τηλεγράφημα του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα, Ντάνιελ Σπέκχαρντ προς την Ουάσινγκτον που ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «εργαζόμαστε (σαν πρεσβεία) για να ακυρώσουμε τις ενέργειες αυτές (ενεργειακές, αμυντικές και εμπορικές συμφωνίες μεταξύ Ελλάδος και Ρωσίας) που θεωρούμε ότι δεν είναι σωστές, αλλά λαμβάνουμε ανάμεικτα μηνύματα από Έλληνες αξιωματούχους.».»

Επίσης σε παλαιότερο άρθρο της ειδησεογραφικής ιστοσελίδας «www.newsbomb.gr» με τίτλο «Σάλος με ρωσικό εξοπλισμό της ΕΥΠ που ακύρωσε η κυβέρνηση ΓΑΠ», το οποίο δημοσιεύτηκε την 15/8/2012 αναφέρεται ο ίδιος ισχυρισμός. Ακολουθεί σχετικό απόσπασμα από το άρθρο:

«Σχετικά δημοσιεύματα αναφέρουν και το τηλεγράφημα του Αμερικανού πρέσβη Σπέκχαρντ προς το State Department μετά την επικράτηση του Γιώργου Παπανδρέου και την ανάδειξή του ως πρωθυπουργού της Ελλάδας που ανέφερε, ότι «θα κάνουμε τα αδύνατα δυνατά να ακυρώσουμε κάθε ενεργειακή, εμπορική και αμυντική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας...!!!».»

Εντούτοις, στα ως άνω δημοσιεύματα δεν αναφέρεται πουθενά αριθμός πρωτοκόλλου, τίτλος και ημερομηνία του εν λόγω τηλεγραφήματος ή έστω άλλο στοιχείο που θα βοηθούσε τον εντοπισμό του. Η έρευνα για την ανεύρεση του συγκεκριμένου τηλεγραφήματος που επικαλούνται, δεν απέδωσε καρπούς. Τα μόνα τηλεγραφήματα που παρουσιάζουν μια συνάφεια με τον ισχυρισμό, χωρίς όμως να τον επιβεβαιώνουν, είναι τα 08ATHENS1203 (26/6/2008) και 08ATHENS1517 (5/11/2008), τα οποία αναφέρονται στην περίοδο διακυβέρνησης του Κ. Καραμανλή και όχι σε εκείνη του Γ. Παπανδρέου. Επισημαίνεται ότι τα τηλεγραφήματα που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα «www.wikileaks.org» φέρουν κατ’ ελάχιστον μια ημερομηνία.

Η δημοσιογραφική έρευνα έφθασε κατόπιν στο επίμαχο «Ρώσικο λογισμικό». Σύμφωνα με πηγή που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της, πρόκειται για τα προγράμματα:

ORTOSPACE (έκδοση 1.2) και 

GEODETIC (coordinate) calculator

Το πρώτο πρόγραμμα (ORTOSPACE) παράγει τις «ορθοεικόνες», δηλαδή τα ψηφιακά υπόβαθρα που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών. Στην ουσία, οι ορθοεικόνες είναι οι «διορθωμένες» εικόνες, που παράγονται από το πρωτογενές φωτογραφικό υλικό (δορυφορικές εικόνες και προϊόντα αεροφωτογράφισης). Το δεύτερο πρόγραμμα (GEODETIC calculator) κάνει υπολογισμούς αποστάσεων σε σφαιροειδείς επιφάνειες (απαραίτητο επειδή η γη έχει σχήμα πεπλατυσμένου σφαιροειδούς). Τα προγράμματα αποτελούσαν στο παρελθόν εμπορικό αντικείμενο της Ρωσικής εταιρείας «sovinformsputnik», η οποία αποτελούσε τον «εμπορικό βραχίονα» της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας κατά το χρονικό διάστημα 1998 ως 2004. Η εταιρεία φαίνεται ότι βρίσκεται σε αδράνεια από το 2007 ή νωρίτερα, καθώς:

• Δεν ενημερώνεται ο πίνακας ανακοινώσεων της ιστοσελίδας «www.sovinformsputnik.com».

• Δεν απαντάει στην διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, που αναφέρει.

Σύμφωνα με πληροφορίες της ίδιας πηγής, τα προγράμματα «ORTOSPACE» και «GEODETIC calculator» είναι πεπαλαιωμένα έχοντας προδιαγραφές για χρήση με το λειτουργικό σύστημα Windows 95 της Microsoft (ένδειξη χρονολογίας 1995). Η προμήθεια τους στα πλαίσια του ΓΣΠ έγινε δια μέσου εταιρείας-υπεργολάβου της αναδόχου κοινοπραξίας του έργου. Εντύπωση προκαλεί ότι ήδη από την εποχή της προμήθειας (2009), προσφερόταν στο διαδίκτυο λογισμικό, που ήταν νεότερο, ελεύθερο (δωρεάν) και υπερκάλυπτε τις απαιτήσεις του έργου, όπως για παράδειγμα:

• Orfeo Toolbox (http://www.orfeo-toolbox.org/otb/)

• GRASS (http://grass.osgeo.org/)

• Rasdaman (http://www.rasdaman.org/)

Τελικώς, η έρευνα οδήγησε στην ιστοσελίδα ενός μυστηριώδους επιστήμονα, Ρωσικής ή Ουκρανικής καταγωγής, που ονομάζεται «Viktor Nekrasov». Ο επιστήμονας (συνονόματος του επίσης ουκρανικής καταγωγής γνωστού συγγραφέα Viktor Nekrasov) διαθέτει το «Ρώσικο λογισμικό» δωρεάν στην ιστοσελίδα του «vinek.narod.ru» (διατίθεται έκδοση της ιστοσελίδας στην αγγλική γλώσσα). Πιο συγκεκριμένα:

Το «ORTOSPACE», μεταφραζόμενο στην αγγλοσαξονική του εκδοχή «ORTHOSPACE», διατίθεται δωρεάν στην τελική του έκδοση 1.2, δηλώνεται δε ότι η υποστήριξη του έχει λήξει και γίνεται παραπομπή στο διάδοχο πρόγραμμα «ORTHOMAP». Το «ORTHOMAP» πωλείται ιδιωτικά από τον ως άνω επιστήμονα ήδη από το 2004 δια μέσου της ιστοσελίδας «www.shareit.com». Επισημαίνεται ότι το πρόγραμμα που προμηθεύτηκε η ΕΥΠ από την ανάδοχο κοινοπραξία για το ΓΣΠ είναι η δωρεάν έκδοση «ORTHOSPACE» και όχι το «ORTHOMAP».

Το «GEODETIC calculator» μεταφραζόμενο σε «coordinate calculator», διατίθεται δωρεάν στην έκδοση 2.0 και έναντι του ευτελούς ποσού των $29 στην έκδοση 2.02.

Ο μυστηριώδης επιστήμονας έχει αναρτήσει πλήθος επιστημονικών δημοσιεύσεων στην ως άνω ιστοσελίδα του, η πλειονότητα των οποίων είναι στη ρωσική γλώσσα. Μια προσπάθεια για εύρεση στοιχείων επαφής με τον «Viktor Nekrasov» απέδωσε τα ακόλουθα:

Email: vinek@yahoo.com (web email)

ICQ:66-298-538 (instant messaging)

Page:http://vinek.narod.ru (ιστοσελίδα σε Ρωσικό datacenter)

Είναι σαφές ότι τα παραπάνω στοιχεία δεν επαρκούν για να ταυτοποιήσουν το μυστηριώδη επιστήμονα. Εντούτοις, από επιστημονικά συνέδρια στα οποία συμμετείχε, διαπιστώθηκε ότι ο «Viktor Nekrasov» εργάζεται για την ιδιωτική Ρωσική εταιρεία «CJSC CTT group», η οποία ειδικεύεται στην ορθοφωτογράφηση και τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών. Η «CTT group» εκπροσωπείται από την ιστοσελίδα «www.cttgroup.ru/en/» και απ’ ότι φαίνεται, αποτελεί την ιδιωτική εκδοχή της «sovinformsputnik».

Από τα παραπάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ΕΥΠ εξαπατήθηκε, καθώς χρεώθηκε ένα λογισμικό, το οποίο ήταν ήδη απαξιωμένο όταν το παρέλαβε και διανέμεται δωρεάν στο διαδίκτυο ήδη από το 2004, ενώ είχε πολύ καλύτερες επιλογές στη διάθεσή της και μάλιστα χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Πόσο άραγε κόστισε στην ΕΥΠ η απόκτηση του «Ρώσικου λογισμικού»; Σύμφωνα με την ίδια ως άνω πηγή, το ποσό ξεπέρασε τις §300.000, δηλαδή περίπου το ¼ της αξίας του έργου (προ φόρων).

periodista.gr