Η συντηρητική Αριστερά...

Του Πάσχου Μανδραβέλη

H βασική αρετή του συντηρητισμού είναι ότι διατηρεί παλαιές συνήθειες σε νέες εποχές. Είναι η καταφυγή σε ένα παρελθόν που δεν υπάρχει, αλλά μας κάνει να νιώθουμε καλά, ειδικά σε περιόδους που οι ραγδαίες αλλαγές δεν μας επιτρέπουν να καταλάβουμε τι γίνεται. Ετσι οι συντηρητικοί Βρετανοί διατηρούν αναχρονιστικούς θεσμούς σαν τη βασιλεία. Τους θυμίζει τις παλιές εποχές της αυτοκρατορίας, σε έναν κόσμο που άλλαξε και έκανε τη Μεγάλη Βρετανία πολύ μικρότερη.

Το βασικό πρόβλημα του συντηρητισμού είναι ότι διατηρεί παλαιές συνήθειες σε σύγχρονους καιρούς, εις βάρος όμως των απαιτήσεων που δημιουργούν οι νέες εποχές. Κοινωνίες, για παράδειγμα, που κρατούν τις παραδόσεις και τις γυναίκες στο σπίτι το πληρώνουν σε ανάπτυξη. Χάνουν πολύτιμο παραγωγικό δυναμικό από την οικονομία. Μια παράδοση, που κάποτε μπορεί να είχε ευεργετικά αποτελέσματα σε μια κοινωνία (όλες οι παραδόσεις, πριν γίνουν ξόανα, έχουν πίσω τους κάποια χρησιμοθηρία), συνήθως γίνεται τροχοπέδη στην ανάπτυξη – όχι μόνο την οικονομική, αλλά και την κοινωνική.

Μία από αυτές τις παραδόσεις είναι και το άσυλο, το οποίο κατά τον Αλαβάνο «έχει συμβολική σημασία. Είναι ένα στοιχείο, αν θέλετε, της όλης παρουσίας, ας πούμε, της νέας γενιάς και στους μεγάλους αγώνες του λαού μας, ήταν λοιπόν πριν από τη δικτατορία, μέχρι τα Πολυτεχνεία, μέχρι μετά τη δικτατορία, και είναι μια εγγύηση για την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών...». Στην ερώτηση του κ. Παύλου Τσίμα ότι οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί παραπονούνται πως «η διακίνηση των ιδεών εμποδίζεται στο πανεπιστήμιο από δυναμικές μειοψηφίες φοιτητών που κάνουν τσαμπουκά», ο κ. Αλαβάνος παραδέχθηκε ότι αυτά τα φαινόμενα είναι υπαρκτά αλλά «εμείς εδώ στην Ελλάδα με τη γλώσσα που μιλάμε και με την παράδοση που έχουμε... έχουμε μια ευθύνη διαφύλαξης του ασύλου σε ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα».

Αυτό που δεν κατάλαβε ο κ. Αλαβάνος είναι πόσο εύκολος και γλυκός είναι ο συντηρητισμός. Οι παραδόσεις και οι συμβολισμοί που επικαλείται είναι ξόανα που αντιτίθενται στον αρχικό σκοπό δημιουργίας τους. Το άσυλο όχι μόνο δεν χρησιμεύει για τον σκοπό που θεσπίστηκε, αλλά, όπως παραδέχεται και ο ίδιος, παρεμποδίζει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Η εμμονή στους συμβολισμούς, ειδικά όταν αυτοί γίνονται τροχοπέδη στην επίτευξη των ευγενών σκοπών, δεν είναι πρόοδος. Είναι αντίδραση...

kathimerini