Ο κρυφός ρόλος του ΔΝΤ

Και φτάσαμε έως εδώ. Οι εξε­λίξεις στην Ελλάδα δεν κα­θορίζονται πλέον από την κυβέρνηση, αλλά από τους πιστωτές μας, όχι επειδή το ζήτησαν οι ίδιοι, αλλά διότι εμείς φέραμε τα πράγματα στην κόψη του ξυραφιού.

Η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται - πο­λύ αργά πλέον - ότι όλη η οικονομική πολιτική που εφαρμόζει εδώ και ενά­μιση χρόνο δεν περπατάει, κάτι που θα μπορούσε να αντιληφθεί εξ αρχής, εάν «άκουγε» ή ήταν πιο διαβασμένη ή εάν ο πρωθυπουργός τοποθετούσε στο οικονομικό επιτελείο ικανούς και έμπειρους ανθρώπους, ώστε να γίνει σωστή διαπραγμάτευση, πριν αποσαφηνιστούν οι όροι του μνημονίου, και να αποφευχθούν οι σκόπελοι που αντιμετωπίζουμε τώρα.

Και βεβαίως τώρα τα πράγματα εί­ναι σαφώς χειρότερα, καθώς η Ε.Ε. δεν έχει άλλη υπομονή. Όταν υπογρα­φόταν το μνημόνιο, οι επιτηρητές μας διατύπωναν μια σχετική αισιοδοξία ότι αυτή η κυβέρνηση θα άλλαζε τα πράγματα και έτσι οι όροι θα μπορούσαν να ήταν αρκετά πιο ευνοϊκοί. Δηλαδή η δημοσιονομική προσαρμογή να είχε περισσότερο χρονικό περιθώριο και τα μέτρα να λαμβάνονταν με ζητούμε­νο την προστασία της παραγωγικής τά­ξης και όχι την εξαφάνισή της.

Αντί γι' αυτό, τώρα τρέχουμε να ζη­τήσουμε αυτονόητα πράγματα, χωρίς όμως να έχουμε κάτι άλλο να δώσου­με. Έτσι σιγά-σιγά χάνεται και η δια­χείριση της οικονομικής και πολιτικής ζωής της χώρας.

Εδώ και καιρό, με κορύφωση τις τε­λευταίες δύο εβδομάδες, το «Π» αποκάλυψε τι πραγματικά γίνεται εντός της κυβέρνησης και της τρόικας, όταν τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης ασχολούνταν με τα αλληλομαχαιρώματα υπουργών, εάν θα γίνει ανασχη­ματισμός και ποιος θα πάρει την κα­ρέκλα. Οι συνεχείς διαρροές από όλα τα στρατόπεδα επίδοξων καρεκλοκένταυρων αποπροσανατόλιζαν την κοι­νή γνώμη τη στιγμή που οι εξελίξεις στην οικονομία έδειχναν ότι η χώρα βαδίζει στην κόψη του ξυραφιού. Τι αποκάλυψε το «Π»:

1)Ότι η Γερμανία δεν συζητάει τίπο­τε άλλο πλην της αναδιάρθρωσης του χρέους, όπως κι αν ονομαστεί, με μια οικειοθελή διαπραγμάτευση της Ελλάδας με τους πιστωτές της.

2)Ότι έρχεται νέο δάνειο, νέο μνη­μόνιο και πολλά μίνι μνημόνια ανά υπουργείο.

3)Ότι η απόφαση του πρωθυπουρ­γού για ένταξη της χώρας στο ΔΝΤ ελήφθη πολύ πριν από τις εκλογές του 2009, ενώ κατάρτιζε έναν προϋπολο­γισμό με βάση τις προεκλογικές του εξαγγελίες ότι «λεφτά υπάρχουν».

4)Ότι ΕΚΤ και Κομισιόν επιμένουν να δίνουν παρατάσεις και πιστώσεις στην Ελλάδα γνωμοδοτώντας θετικά στις εκθέσεις προόδου, παρότι τα νού­μερα έδειχναν άλλα. Αυτό γινόταν μό­νο και μόνο επειδή τα ευρωπαϊκά όρ­γανα θεωρούν ότι η Ελλάδα αποτελεί συστημικό κίνδυνο για την υπόλοιπη ευρωζώνη.

5)Ότι η Ελλάδα ετοιμάζεται να ζη­τήσει δύο χρόνια παράταση στη δημοσιονομική προσαρμογή, μέχρι το 2017, για τη μείωση του ελλείμματος στο 3%, καθώς οι εξελίξεις δείχνουν ότι και το 2011 θα κινηθεί εκτός στό­χων.

6Ότι η Ελλάδα ετοιμάζεται να δώσει εγγυήσεις για να λάβει τις νέες διευκολύνσεις αλλά και νέο δάνειο για να καλύψει τις δανειακές της ανάγκες, βάζοντας ενέχυρο την κρατική περιου­σία και τις ιδιωτικοποιήσεις.

Δυστυχώς, επιβεβαίωση...

Όλα αυτά δυστυχώς επιβεβαιώθη­καν με τη μυστική συνάντηση στο Λουξεμβούργο, όπου ο Γ. Παπακωνσταντίνου κλήθηκε να εξηγήσει γιατί το μνη­μόνιο βρίσκεται μονίμως εκτός στόχων και γιατί όλα όσα έλεγε στις συνεδρι­άσεις του Eurogroup κάθε μήνα ήταν λόγια του αέρα. Εκεί άρχισαν να ξεκα­θαρίζουν και οι προθέσεις των στρατο­πέδων:

1) H ελληνική κυβέρνηση επιμένει να ζητά διευκολύνσεις που έχουν ορίζοντα μόνο την πολιτική της επιβί­ωση. Δηλαδή:

♦  Επιμένει να θέλει παράταση χω­ρίς να έχει σχέδιο με μέτρα που θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη της οικο­νομίας και της μεσαίας τάξης. Χωρίς να έχει σχέδιο μείωσης του δημοσίου χρέους.

♦ Ζητάει παράταση του υπάρχοντος δανείου μέσω του ταμείου EFSF χωρίς να ξέρει ακριβώς ποιες θα είναι οι δα­νειακές μας ανάγκες, με κίνδυνο να χρειαστούν και άλλα δάνεια στο μέλ­λον.

♦  Αρνείται να συζητήσει αναδιάρ­θρωση του χρέους, ακόμα και ήπιας μορφής, επειδή θα της στοιχίσει πολι­τικά.

2) Οι λεγόμενες σκληροπυρηνικές χώρες δεν έχουν ανοίξει ακόμα τα χαρτιά τους πλην της Γερμανίας. Οι Φινλανδία, Αυστρία, Ολλανδία και Σλοβακία αναμένεται να τοποθετηθούν στο κρίσιμο Eurogroup στις 16 Μαΐου στις Βρυξέλλες. Όπως όλα δείχνουν, όμως, επικρατεί η γραμμή ότι οποια­δήποτε συζήτηση για νέα βοήθεια θα δώσει έναυσμα στους «αμαρτωλούς» Έλληνες να χαλαρώσουν τη δημοσιο­νομική προσπάθεια.

3) Η Γερμανία δεν θέλει να βάλει άλλο το χέρι στην τσέπη και δεν φαίνε­ται διατεθειμένη να δώσει περισσότε­ρες αρμοδιότητες στο ταμείο EFSF ώστε να δανείζει χώρες όπως η Ελλάδα ή να αγοράζει ομόλογα χωρών με πρόβλη­μα. Κάτι που μέχρι τώρα έκανε η ΕΚΤ, η οποία όμως έχει ειδοποιήσει τους υπουργούς Οικονομικών της Ε.Ε. ότι σταματάει το έκτακτο πρόγραμμά της.

4) Η ΕΚΤ, βλέποντας το παιχνίδι εξου­σίας να χάνεται από τα χέρια της, επιμένει ότι η Ελλάδα πρέπει να επι­μείνει στην προσαρμογή του μνημο­νίου, με χαλάρωση κάποιων από τους επιμέρους όρους και με τη δυνατότητα νέου δανείου μόνο μέσω του EFSF, χω­ρίς την αναδιάρθρωση.

5) Η Κομισιόν και ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ πε­ριμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η «μάχη» στο επόμενο συμβούλιο για να προτείνουν αναλόγως μια συμβιβαστι­κή λύση.

Παιχνίδια ρήξης

Είναι πλέον σαφές σε όλα τα κλιμά­κια της Ε.Ε. ότι το πρόβλημα στην Ελ­λάδα δεν είναι μόνο η ύφεση αλλά και ο τρόπος που λειτουργεί αυτή η κυ­βέρνηση. Η κατάσταση είναι εξαιρετι­κά κρίσιμη και οι περισσότεροι υπουρ­γοί ενημερώνονται για τις εξελίξεις αλλά και το κλίμα που διαμορφώνεται στην Ευρώπη μόνο μέσω των διαρρο­ών προς ξένα ΜΜΕ και δη τα γερμανι­κά. Ο πρωθυπουργός μοιάζει να λει­τουργεί μόνο με τους λίγους και αμ­φιλεγόμενους συμβούλους που έχει γύρω του, τους οποίους δεν εξέλεξε ο ελληνικός λαός για να τον αντιπροσω­πεύσουν τη δύσκολη αυτή στιγμή.

Όλη η φιλοσοφία των συμβούλων αυτών, που στην πλειονότητά τους φαίνεται πως έχουν αγγλοσαξονική δομή σκέψης, οδηγούν σε νέα, επικίν­δυνη ρήξη της Ελλάδας με την Ε.Ε. Αυ­τό διαφάνηκε και από τις πρόσφατες δηλώσεις του Παπανδρέου, που μίλη­σε για κακοφωνία στην Ευρώπη, την οποία όμως δημιουργεί συνεχώς η... πολιτική του, αφού ακόμη οι Ευρωπαί­οι δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν τι ακριβώς θέλει να κάνει ο πρωθυ­πουργός.

Φαίνεται πως δεν βοηθά και η ίδια η νοοτροπία του Παπανδρέου, που ουδέποτε έδωσε βαρύτητα ή ακόμα και πίστη στη λειτουργία της ευρωζώνης, την αποξένωσε και εξαρχής απο­φάσισε να δώσει τη χώρα στο ΔΝΤ. Κάτι τέτοιο φαίνεται να κάνει και τώ­ρα, καθώς το ΔΝΤ έχει ήδη έτοιμο το δεύτερο σχέδιο για τη χώρα μας, εάν η ευρωζώνη επιμείνει στη λύση της αναδιάρθρωσης του χρέους χωρίς νέο δάνειο.

Καυτά ερωτήματα

Πώς είναι δυνατόν όμως ο πρω­θυπουργός να συνεχίζει να χτυπά την Ε.Ε. και την ίδια στιγ­μή να ζητά διευκολύνσεις;

Το άρθρο του περιοδικού «Spiegel» δεν ήταν αβάσιμο. Σύμφωνα με πο­λύ καλά πληροφορημένες πηγές του «Π», τόσο ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου όσο και συγκεκριμένοι συνεργάτες τους άφη­σαν αρκετές φορές - προφορικά πά­ντα - να πλανάται η απειλή της εξόδου της χώρας από το ευρώ, σε περίπτωση που η Ε.Ε. δεν μας κάνει τα χατίρια. Αυτού του είδους οι εκφοβισμοί, οι οποίοι γίνονται κατά κόρον στο εσω­τερικό της χώρας από τον υπουργό Οι­κονομικών και για διάφορους λόγους, μπορεί να λειτουργούν εντός, εξαγρι­ώνουν όμως τους εκτός και ιδιαίτερα τη Γερμανία.

Το δημοσίευμα του «Spiegel» λοι­πόν κάθε άλλο παρά τυχαίο ήταν. Και η καγκελαρία κάθε άλλο παρά διατε­θειμένη είναι να ακούει απειλές, χειραγώγηση από τον Λευκό Οίκο και συ­στάσεις από τον Γιώργο Παπανδρέου για το πώς πρέπει να λειτουργήσει.

Βεβαίως - και πρέπει να το επιση­μάνουμε αυτό - δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο αυτή τη στιγμή για να βγει μια χώρα από την ευρωζώνη, άρα τα σενά­ρια που διακινούνται είναι εκ του πο­νηρού και αποσκοπούν στη διάλυση της ζώνης του ευρώ. Για να βγει μια χώρα από το ευρώ πρέπει πρώτα να το ζητήσει η ίδια, να υπάρξει η σχετι­κή μελέτη, αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισσαβώνας, ομοφωνία των «27» και βεβαίως επικύρωση από τα 27 εθνικά κοινοβούλια. Πράγμα εξαιρετι­κά δύσκολο και χρονοβόρο.

♦  Τι θα γίνει όμως εάν το επόμενο διάστημα αποδειχθεί ότι οι προφορι­κές απειλές Ελλήνων αξιωματούχων ή η ατάκα που έπεσε πάνω σε μια έντο­νη συζήτηση έχει πιο βαθιές ρίζες;

♦   Τι θα γίνει εάν αποδειχθεί ότι όντως ο πρωθυπουργός έχει στα χέρια του έκθεση των συμβούλων του για την έξοδο της χώρας από το ευρώ;

♦  Τι θα γίνει εάν αποδειχθεί ότι, εκτός από διαπραγματευτικός εκβι­ασμός, υπάρχει στο μυαλό κάποιων πρωθυπουργικών συμβούλων αυτή η εναλλακτική;

Στο βάθος... ΔΝΤ;

Στους διαδρόμους των Βρυξελλών ακούγονται διάφορα για τον τρόπο που λειτουργούν οι σύμβουλοι του Πα­πανδρέου. Και το ζήτημα είναι εξαιρετικά περίπλοκο, διότι από τη μία φαί­νεται να υπάρχουν ομάδες που σπρώ­χνουν την Ελλάδα προς τη ρήξη με τη Γερμανία και από την άλλη έχουν δημιουργηθεί αντίστοιχες ομάδες γύρω από τη Μέρκελ, που σπρώχνουν την ιδέα να αφήσει το Βερολίνο τη χώρα μας εκτός της ζώνης του ευρώ, επειδή είναι πλέον βαρίδι.

Τα επιχειρήματα και στις δύο πλευ­ρές είναι εκ πρώτης όψεως ρεαλιστι­κά, όμως ποιους εξυπηρετούν μακρο­πρόθεσμα; Εάν - θεωρητικά πάντα - δημιουργηθεί πλαίσιο έστω και προ­σωρινής εξόδου μιας χώρας από την ευρωζώνη, δεν θα αρχίσει το σφυροκόπημα των κερδοσκόπων και σε άλ­λες ευάλωτες χώρες, ώστε να προχω­ρήσουν και αυτές σε έξοδο; Τότε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα;

Ήδη οι καλοπροαίρετοι, όπως ο φί­λος (!) του πρωθυπουργού Νουριέλ Ρουμπινί, άρχισαν να προβλέπουν έξοδο συγκεκριμένων χωρών από την ευρωζώνη τα επόμενα 4-5χρόνια. Εάν, θεωρητικά, κάτι τέτοιο πραγματοποιηθεί, ποιος θα βρεθεί να «βοηθήσει» στην αναστήλωση και ανασύνταξη των χωρών αυτών από τις συνέπειες της εξόδου; Μήπως το ΔΝΤ; Αυτό δεν θα συνιστούσε μια de facto διάλυση της Ε.Ε. και την απόλυτη κυριαρχία των αγ­γλοσαξονικών συμφερόντων;

Ο μυστικός δείπνος και τα... καμπανάκια

Τις προοπτικές αυτές έχουν αρχίσει να δια­βλέπουν πολύ λίγοι στην Ε.Ε. Ένας απ' αυ­τούς είναι και ο πρόεδρος του Eurogroup, που συγκάλεσε τον «μυστικό δείπνο» στο Λουξεμβούργο. Πρωταρχικός στόχος ήταν να πιεστούν Ελλάδα και Γερμανία να γεφυ­ρώσουν τις διαφορές τους. Δεύτερος στόχος όμως είναι να διατηρηθεί η συνοχή της ευρωζώνης.

Η συνάντηση ήταν καθορισμένη εδώ και και­ρό και βεβαίως έγινε με το κλείσιμο των αγο­ρών, ώστε να μην δημιουργηθούν πιέσεις σε περίπτωση που διέρρεε. Η συμμετοχή του Παπακωνσταντίνου έγινε για να του παρουσιαστούν οι λύσεις για το θέμα της Ελλάδας, αλλά και για να του ασκηθούν πιέσεις ώστε η κυβέρνηση να πάρει μπρος. Όπως πληροφορούμαστε, το προεδρείο του Eurogroup αλλά και ο Παπακωνσταντίνου -συνεπώς και ο πρωθυπουργός - γνώριζαν για τη νέα υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τη Standard & Poor’s, αλλά και γι' αυτήν που ετοιμάζει ο οίκος αξιολόγησης Fitch. Κά­τι τέτοιο θα καταστήσει τα ομόλογα της χώ­ρας μας «σκουπίδια», με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τα αγοράσει ούτε η ΕΚΤ. Πριν από τη συνάντηση στο Λουξεμβούργο προηγήθηκε το «σήμα» της τρόικας ότι τα πράγματα στην Ελλάδα είναι σε κατάσταση διάλυσης και ότι η τρύπα των 1,3 δισ. ευρώ, που παρουσιάζει ήδη ο προϋπολογισμός του 2011, μόνο θα αυξάνεται από εδώ και πέρα. Όλα αυτά ενώ οι δόσεις του υπάρχοντος δα­νείου θα λιγοστεύουν και τα ποσά που πρέπει να δανείζεται από τις αγορές το ελληνικό κράτος για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του θα αυξάνονται.

Δεδομένου ότι τα σπρεντ συντηρούνται πάνω από τις 1.200 μονάδες, ύψος που δεν είδα­με ούτε με την ομολογία του πρωθυπουργού πέρυσι ότι πάμε για πτώχευση, το ελληνικό πρόγραμμα κοντεύει να τιναχτεί στον αέρα. Προηγήθηκε επίσης η συζήτηση για την Ελ­λάδα στους κόλπους του G20, όπου ΗΠΑ και Κίνα έθεσαν θέμα επιπτώσεων και στην παγκόσμια προσπάθεια για ανάκαμψη, εάν η χώρα μας αφεθεί στην τύχη της. Ο επόμενος γύρος διαπραγματεύσεων αρχί­ζει αύριο, με την παρουσία του πρωθυπουρ­γού σε συνέδριο στο Όσλο, όπου θα επιχει­ρήσει να πείσει τους ομολόγους του ότι τα πράγματα μπορούν να ανατραπούν εάν η Ελλάδα πάρει παράταση στη δημοσιονομική προσαρμογή και ένα νέο δάνειο ή αύξηση του υπάρχοντος κατά περίπου 50 δισ. ευρώ. Ως αντίτιμο αναμένεται να παρουσιάσει τη μελέτη για να μπει ενέχυρο ολόκληρη η δη­μόσια περιουσία και βεβαίως να υπογράψει νέο ή νέα μνημόνια. Θα πειστεί όμως κανείς ή τα ελληνικά θέματα έχουν προεξοφληθεί;

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ “Π” ΣΤΙΣ 11-05-11)