Νίκος Χρυσόγελος: Ιεράρχηση προτεραιοτήτων για βιώσιμη διαχείριση νερού από το Ταμείο Συνοχής και τα άλλα Διαρθρωτικά Ταμεία

Ταμείο Συνοχής και Χρηματοδότηση Έρευνας και Ανάπτυξης για το Νερό

“Οι πόροι του Ταμείου Συνοχής, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης καθώς και πόροι από την Έρευνα και Τεχνολογία πρέπει, όσον αφορά το νερό, να κατευθυνθούν, κατά προτεραιότητα, σε δράσεις που θα συμβάλλουν στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής για το νερό, ιδιαίτερα της Οδηγίας Πλαίσιο για το Νερό 2000/60, την επίτευξη καλής κατάστασης των υδατικών οικοσυστημάτων, την εξυγίανση των υποδομών νερού, καθώς και στην εξοικονόμηση και επαναχρησιμοποίηση του νερού στον αστικό χώρο, τη γεωργία και τη βιομηχανία. Η προστασία και βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων και η πράσινη καινοτομία στα θέματα διαχείρισης νερών συμβάλλουν στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο, και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών”, τόνισε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο,  μιλώντας σε εκδήλωση για το “Ρόλο του Ταμείου Συνοχής και των Διαρθρωτικών Ταμείων στη χρηματοδότηση της ορθής διαχείρισης υδατικών πόρων και στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης”, την Τρίτη 26 Μαρτίου, στο Ευρωκοινοβούλιο.

Διοργανωτής της εκδήλωσης ήταν ο ευρωβουλευτής V. Bostinaru (ομάδα Σοσιαλιστών- Δημοκρατών), εισηγητής της έκθεσης για τον Κανονισμό του Ταμείου Συνοχής, ενώ ο Νίκος Χρυσόγελος, συμμετείχε με την ιδιότητα του αντιπροέδρου της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου και του εισηγητή των Πράσινων στα θέματα του Ταμείου Συνοχής και των Πολιτικών Συνοχής.

Μερικά χρήσιμα στοιχεία που προέκυψαν από την εκδήλωση:

• Η εφαρμογή της Οδηγίας για τα Νερά έχει οδηγήσει σε βελτίωση της ποιότητας των νερών, αλλά μόνο το 53% των ευρωπαϊκών υδάτων θα ανταποκρίνεται  το 2015, αν δεν αλλάξει κάτι,  στις προδιαγραφές για καλή οικολογική και φυσικο-χημική κατάσταση.
• Περισσότερες από 6.331 περιοχές σε όλη την Ευρώπη δεν έχουν συμμορφωθεί με το Ευρωπαϊκό δίκαιο σε ότι αφορά τη διαχείριση των υδατικών πόρων.
• Από τα 347 δις που διέθεσε την περίοδο 2007-2013 το Ταμείο Συνοχής - ένα τρίτο περίπου του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ. Από αυτά 14,5 δις πήγαν σε προγράμματα που αφορούν επεξεργασία λυμάτων, 7,5 δις σε προγράμματα παροχής νερού, 6,5 δις σε προγράμματα αποτροπής φυσικών κινδύνων, πλημμυρών, ξηρασίας.

-       Σε κάποιες περιπτώσεις οι πόροι δεν χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά ή δεν οδηγούν σε   επίτευξη των στόχων των περιβαλλοντικών πολιτικών.

• Η μη συμμόρφωση με τη νομοθεσία για τη βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση των Ευρωπαίων φορολογούμενων με πρόστιμα που φτάνουν τα 3 εκ. ευρώ την ημέρα ή το 1,2 δις ευρώ το χρόνο.
• Πολλές χώρες μέλη που δεν έχουν συμμορφωθεί ακόμα με τις απαιτήσεις για επίτευξη καλής ποιότητας νερών, ακυρώνουν ή περιορίζουν προγράμματα που αφορούν στις υποδομές και υπηρεσίες βιώσιμης διαχείρισης υδατικών, λόγω μείωσης των προϋπολογισμών των Προγραμμάτων Δημοσίων Επενδύσεων κι έλλειψης συγχρηματοδοτήσεων από άλλους εθνικούς πόρους
• Η Ελλάδα και άλλες τρεις χώρες (Ισπανία, Πορτογαλία, Βέλγιο) παραπέμπονται εκ νέου στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο,επειδή δεν έχουν ολοκληρώσει τα σχέδια διαχείρισης των υδατικών πόρων με βάση τις υδρολογικές λεκάνες.
• Η ΕΕ ζήτησε επισήμως από την Ελλάδα στις 31/5/2012 να βελτιώσει την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων σε 12 περιοχές όπου δεν υπάρχει επεξεργασία αστικών λυμάτων που ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, όπως καθορίζονται από την Οδηγία για Αστικά Λύματα. Αν και η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι “οι ελληνικές αρχές παραδέχονται την ύπαρξη προβλημάτων σε δυο τομείς -  κάποιες περιοχές δεν έχουν καν εγκαταστάσεις επεξεργασίας και κάποιες άλλες έχουν αλλά δεν ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές -, τα αναγκαία μέτρα δεν έχουν ληφθεί ακόμα. Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, Οκτώβριο 2007, για μη συμμόρφωση με την “Οδηγία για Αστικά Λύματα” (υπόθεση C-440/06).
• Η Ελλάδα έχει παραπεμφθεί στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, στις 21/1/2011, για την αποτυχία της να προστατέψει τη λίμνη Κορώνεια, όπως είχε υποχρέωση με βάση μια σειρά ευρωπαϊκών Οδηγιών (για τα Πουλιά και τους Οικοτόπους, την Επεξεργασία Αστικών Λυμάτων).
• Επίσης, η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί με την Οδηγία για τη Νιτρο-ρύπανση, κι έχει λάβει προειδοποιητική επιστολή από την Κομισιόν για το θέμα στις 27/11/2011.

Ο Νίκος Χρυσόγελος, επεσήμανε επίσης: “Μετά την απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου για απόρριψη του προτεινόμενου από τις κυβερνήσεις προϋπολογισμού της ΕΕ για το διάστημα 2014-2020 και την έναρξη  ουσιαστικών διαπραγματεύσεων με βάση όμως τις προτάσεις του Ευρωκοινοβουλίου, δεν είναι ακόμα σαφές το ύψος αλλά και οι κατευθύνσεις των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Συνοχής για την περίοδο 2014-2020. Παρόλα αυτά τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες πρέπει να προετοιμάσουν, μέσα στο 2013, προγράμματα που να ανταποκρίνονται στην ανάγκη επίτευξης των στόχων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα νερά και στα κριτήρια της ιεράρχησης των μεθόδων διαχείρισης – μείωση σπατάλης, αύξηση της αποτελεσματικότητας χρήσης νερού, επαναχρησιμοποίηση κι ανακύκλωση. Πρέπει να λάβουν υπόψη την προσέγγιση του οικοσυστήματος και την αρχή της πρόληψης σε όλα τα έργα προστασίας και διαχείρισης των υδατικών πόρων και των υγροτόπων όσο και  αποκατάστασης των περιοχών και προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Το Ταμείο Συνοχής μπορεί να χρηματοδοτήσει έργα “πράσινων υποδομών για το νερό” σε περιφέρειες χωρών που η οικονομική τους ανάπτυξη υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Άλλα έργα “πράσινης λογικής στη διαχείριση του νερού, μπορούν να χρηματοδοτηθούν και από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Η αποτελεσματική χρήση των πόρων και η επίδοση πρέπει να κυριαρχούν πλέον σε βάρος μιας λογικής απορροφητικότητας που οδήγησε συχνά σε σπατάλη πόρων και αναποτελεσματικές επενδύσεις δημόσιων χρημάτων ”.