Την μπάρα δεν την σηκώνουν μόνο οι επαναστάτες

του Απ. Χαραλαμπίδη

Ένας από τους πολλούς προβληματισμούς της περιόδου που διανύουμε είναι το ποιος και με ποιόν τρόπο μπορεί να βγάλει την χώρα από την κρίση. Αν παραδεχτούμε ότι είναι αυτοκτονία της λογικής να πιστέψουμε ότι μπορεί να γίνει αυτό από αυτούς που επί τόσα χρόνια κυβερνούν και μας έφεραν στο σημερινό αδιέξοδο και ότι δεν προκύπτει προς το παρών από πουθενά αλλού μια πρόταση και πραχτική που να εμπνέει μαζικά τον κόσμο και να δημιουργεί ρεύμα αντίστασης και αλλαγής, ίσως έχει μια αξία να ανοίξει αυτή η συζήτηση σε κοινωνικούς και πολιτικούς χώρους από μηδενική βάση.

Θα μπορούσε να συμβάλει στην παραπάνω συζήτηση το νεοφώτιστο κίνημα των πολιτών που δεν πληρώνουν διόδια. Ξεκινώντας πριν δύο χρόνια από τους «ρομπέν των διοδίων» που ανοίγανε τους σταθμούς για να περάσουν οι οδηγοί χωρίς να πληρώσουν, σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο χιλιάδες πολίτες να σηκώνουν τις μπάρες αρνούμενοι τα καταβάλουν το εξωφρενικό αντίτιμο.

Αποτελεί ίσως ένα από τα πιο ελπιδοφόρα, μαζικά, νικηφόρα και «ιδιόμορφα» κινήματα των τελευταίων δεκαετιών. Κάποια στοιχεία που προκύπτουν από το κίνημα κατά των διοδίων:

• Είναι ένα κίνημα ανυπακοής και αντίστασης στην πράξη. Η ταλαιπωρημένη έννοια της ανυπακοής αποκτά πραγματική αξία. Ο οδηγός σηκώνει την μπάρα και στην πράξη ακυρώνει το χαράτσι που του επιβάλανε κυβέρνηση και πολυεθνικές. Και αυτό γίνεται ταχτικά, για πολλούς και καθημερινά, και μπορεί να γίνει μια ενδιαφέρουσα συνήθεια που μπορεί να επεκταθεί και σε άλλους τομείς.

• Είναι ένα κίνημα αλληλεγγύης. Εκατοντάδες πολίτες ανά τακτά χρονικά διαστήματα προχωρούν σε ανοίγματα των σταθμών και με αυτό τον τρόπο γίνονται χρήσιμοι σε όσους διέρχονται χωρίς να αναγκάζονται να πληρώσουν.

• Είναι ένα κίνημα που τα μέλη του μαθαίνουν τα δικαιώματα τους. Σε εκδηλώσεις, συνελεύσεις και μπλόγκς έχει εδώ και καιρό ανοίξει η συζήτηση για το ποιος είναι παράνομος. Παράνομος δεν είναι ο οδηγός αλλά οι συμπράξεις του δημοσίου με το ντόπιο και ξένο μεγάλο κεφάλαιο. Και είναι παράνομοι γιατί έχουν κάνει ανολοκλήρωτες περιβαντολλογικές μελέτες, δεν έχουν κατασκευάσει ασφαλείς παραδρόμους, δεν έχουν σωστή χρέωση ανα χιλιόμετρο, δεν ισχύει η αρχή της ανταποδοτικότητας. Μα πάνω από όλα είναι αντισυνταγματικό το να εμποδίζεις την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών εντός της χώρας. Και αυτά είναι επιχειρήματα που με την βοήθεια των νομικών ομάδων είναι γνωστά σε πάρα πολύ κόσμο.

• καταλυτής στην ανάπτυξη του είναι η ενότητα και ο συντονισμός. Επιτροπές από διάφορα σημεία της χώρας συναντηθήκανε για πρώτη φορά πέρυσι στον Βόλο. Μέσα από την ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών προέκυψε το πανελλαδικό συντονιστικό κατά των διοδίων. Σε συναντήσεις, και μέσα από το διαδίκτυο, συντονίζονται οι δράσεις και προγραμματίζονται τα επόμενα βήματα. Είναι σημαντικό ότι κατατίθενται νέες ιδέες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη πρόταση της εθελοντικής ομάδας ν. Πιερίας για διεξαγωγή δημοψηφίσματος στον νομό τους.

• Είναι ένα κίνημα που αποδεικνύει ότι μερικές φορές αρκεί μια κρίσιμη μάζα ανθρώπων για να ανοίξουν νέοι δρόμοι. Με πείσμα, αποφασιστικότητα και υπομονή οι λίγες δεκάδες πολιτών που πριν δύο χρόνια ρίξανε το σύνθημα δεν πληρώνουμε, σήμερα γίνανε χιλιάδες. Και αυτό δείχνει ότι πολλές φορές τα πολλά τα λόγια και οι θεωρίες είναι χωρίς ουσία χωρίς την πράξη και το παράδειγμα. Σε αυτό το σκέλος καθοριστική ήταν η συμβολή των επιτροπών της Β.Α Αττικής.

• Ένα κίνημα που μέλη του δεν είναι οι συνήθεις ύποπτοι. Όλες οι ηλικίες και όλες οι πολιτικές πεποιθήσεις χωρούν σε αυτό. Δεν απαιτείται καμιά προγραμματική σύγκλιση ή μάξιμουμ συμφωνία. Και όλοι μπορούν να αντισταθούν.

Έχει αξία να δούμε και μια πιο ψυχολογική προσέγγιση του ζητήματος. Από το τρέμουλο στο πόδι ή το δυνατό χτυποκάρδι την πρώτη φορά που σηκώνει κάποιος την μπάρα γρήγορα περνάει στην ικανοποίηση και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του. Αυτό αποδεικνύει ότι ο άνθρωπος μέσα από την συμμετοχή και την πράξη μπορεί να αλλάζει τον τρόπο που βλέπει την ζωή του και τον εαυτό του.

Βλέποντας την εικόνα εκατοντάδων απλών καθημερινών ανθρώπων τα μεσάνυχτα να αναστέλλουν την έναρξη και λειτουργία του σταθμού στο Αιγίνιο ή την εικόνα ανθρώπων όλων των ηλικιών να σπάνε τις μπάρες στις Αφίδνες και να αψηφούν την καταστολή προκύπτει η πεποίθηση ότι μπορεί ο κόσμος να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Συντονισμός, ενότητα, αλληλεγγύη, ανυπακοή και αντίσταση στην πράξη είναι κάποια από τα δάνεια που μπορούν άλλα κινήματα να πάρουν από αυτό των διοδίων. Μα πάνω από όλα εμπιστοσύνη στον λαό. Και όλα αυτά τα ρυάκια μπορούν να οικοδομήσουν ένα κοινωνικό μέτωπο που είναι αναγκαίο για να αντισταθούμε στην ισοπέδωση που προωθούν τρόικα, μεγάλο κεφάλαιο και το πολιτικό προσωπικό που τους υπηρετεί. Σε κάποια σημεία της εθνικής οδού παίζεται το ποιος έχει την εξουσία…

*Ο Αποστόλης Χαραλαμπίδης είναι μέλος του πανελλαδικού συντονιστικού κατά των διοδίων και των επιτροπών akribeia-stop

http://tvxs.gr/