O Tσίπρας ήταν ο νικητής στον πρώτο μεγάλο πόλεμο με το μιντιακό κατεστημένο – για «κερδισμένο στοίχημα» κάνει λόγο η Liberation - , ο τριήμερος… «εγκλεισμός της Καλλιθέας» απέφερε στα δημόσια ταμεία 245 εκατομμύρια ευρώ, και τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι πλέον καταδικασμένα να εκτίθενται σταθερά στα τηλεοπτικά πάνελ του μέλλοντος μπροστά στο ερώτημα «γιατί δεν τα παίρνατε κι εσείς τόσα χρόνια από τη διαπλοκή».
Από εκεί όμως έως ότου το μέρισμα αυτής της νίκης να αποκτήσει και απτό κοινωνικό αντίκρυσμα η απόσταση είναι μεγάλη. Όπως μακρύς είναι και ο δρόμος για να φανεί εάν ο πόλεμος του Τσίπρα δεν είχε απλώς στόχο να πληρώσουν οι διαπλεκόμενοι αλλά να χτυπηθεί αυτή καθ’ αυτή η διαπλοκή – να σπάσει το αμαρτωλό τρίγωνο της σχέσης media, εξουσίας και τραπεζών.
Στο δεύτερο ζητούμενο οι απαντήσεις θα περάσουν μέσα από την διαμόρφωση των νέων συσχετισμών ισχύος στο μιντιακό και οικονομικό στερέωμα και θα κριθούν εν τέλει από τις ηθικές αντιστάσεις και την πολιτική βούληση της κυβέρνησης.
Οι δεσμεύσεις του Μνημονίου
Στο πρώτο, την απόδοση στην κοινωνία του οικονομικού κέρδους από τη νίκη επί των καταναλαρχών, η πολιτική βούληση είναι δεδομένη μεν αλλά θα πρέπει να περάσει μέσα από τα «φίλτρα» των δανειστών και τις δεσμεύσεις του Μνημονίου.
Ο Αλέξης Τσίπρας έστειλε ήδη το μήνυμα, είπε πως τα 245 εκατομμύρια των 4 τηλεοπτικών αδειών θα διατεθούν «μέχρι τελευταίου ευρώ» για την ανακούφιση των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, και ανεβαίνει το επόμενο Σάββατο στη Θεσσαλονίκη και στη ΔΕΘ για να επαναβεβαιώσει την απόδοση αυτού του κοινωνικού μερίσματος.
Όμως, κυβερνητικές πηγές γνωρίζουν και αναγνωρίζουν ότι η απόδοση αυτή δεν μπορεί να είναι άμεση, ούτε μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο πως θα είναι πλήρης. Το τίμημα των 245 εκατομμυρίων από τις άδειες αναμένεται να εισρεύσει σε τρεις δόσεις στα κρατικά ταμεία, με την τελευταία από τος τρεις δόσεις να κατατίθεται από τους καναλάρχες – πλην απροόπτου – το καλοκαίρι του 2017.
Το «πλεονάζον» πλεόνασμα
Πρόθεση και στόχος του πρωθυπουργικού επιτελείου είναι το ποσό αυτό να προσμετρηθεί στο… πλεονάζον πλεόνασμα και να διατεθεί απ’ ευθείας στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και τις ομάδες εκείνες που είχαν τις μεγαλύτερες εισοδηματικές απώλειες. Μια από τις εισηγήσεις, δε, στο Μαξίμου είναι να κατευθυνθεί πρωτίστως στους χαμηλοσυνταξιούχους στους οποίους περικόπηκε το ΕΚΑΣ.
Ωστόσο, πρόκειται για στόχο που δεν μπορεί – μέχρι στιγμής τουλάχιστον – να θεωρηθεί δεδομένος. Το Μνημόνιο προβλέπει ρητά πως από οποιαδήποτε υπέρβαση υπάρχει στον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος μόνον το 30% μπορεί να διαχειριστεί και να διαθέσει κατά το δοκούν η κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι από το – όποιο – ποσό υπέρβασης του στόχου για το πλεόνασμα, το 35% πρέπει να διοχετευθεί για την αποπληρωμή χρέους και το 35% για την κάλυψη ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου. Και μόνον το υπόλοιπο 30% μπορεί να διατεθεί σε παροχές κοινωνικής στήριξης ή άλλες δράσεις.
Η δημοπράτηση, δε, των τηλεοπτικών αδειών είχε προβλεφθεί στο τρίτο Μνημόνιο, γεγονός που σημαίνει ότι τα 245 εκατομμύρια δεν μπορούν να θεωρηθούν «έκτακτα έσοδα».
Το «ηθικό» μέρισμα
Κυβερνητικά στελέχη αντιτείνουν ότι το «πλεονάζον» πλεόνασμα δεν θα διαμορφωθεί μόνον από τα έσοδα των τηλεοπτικών αδειών αλλά και από ατ σημαντικά ποσά – άνω των 700 εκατομμυρίων – που κέρδισε το Δημόσιο μετά την επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων για τους οδικές άξονες, καθώς και από τα έσοδα που απέφεραν οι έλεγχοι στις λίστες της φοροδιαφυγής (λίστες Μπόργιανς και Λαγκάρντ).
Με αυτή την «προίκα», αλλά και με δεδομένη απόφαση να αποφύγει τους υψηλούς τόνους και τις μεγάλες υποσχέσεις, θα ανέβει ο Αλέξης Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη. Για να δεσμευτεί, χωρίς γενικευμένες παροχολογίες, ότι το κοινωνικό μέρισμα της διαπλοκής θα αποδοθεί αργά ή γρήγορα. Και για να διακηρύξει, με πολύ πιο έντονη ρητορική εδώ, ότι το μείζον μέρισμα που αποδίδει η κυβέρνηση στην κοινωνία είναι η ηθική της συνέπεια στη μάχη κόντρα στο παλαιό και φαύλο σύστημα…