Κριτική Θεάτρου: «Άννα, είπα!» του Π. Μέντη στο Θέατρο «Στοά»

Γράφει για την "Παρέμβαση"ο Νίκος Μπατσικανής, συγγραφέας – ποιητής

Γιορτάζοντας σαράντα χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας, το Θέατρο «Στοά»,επαναλαμβάνει μια παλιά επιτυχία του, η οποία πρωτο-ανέβηκε στα 1996, χαρίζοντας στην πρωταγωνίστρια, Λήδα Πρωτοψάλτη, το Βραβείο Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών για την ερμηνεία της (1997).

Με το βραβευμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού (1994): «Άννα, είπα!», ο Παναγιώτης Μέντης, καταξιώθηκε στον χώρο των θεατρικών συγγραφέων, μετά και την παρουσίαση του έργου αυτού από σκηνής. Είχε προηγηθεί το ανέβασμα (1993) του, επίσης, βραβευμένου από το ΥΠ.ΠΟ. (1989) «Playmobil» από το Θέατρο Τέχνης, μετά από επιλογή του αξέχαστου Γιώργου Λαζάνη.

Η «Άννα», τρόφιμος ψυχιατρικής κλινικής, ξαναζεί στιγμές από το παρελθόν, κυρίως αυτές που τη στιγμάτισαν, δίπλα στην καταπιεστική μάνα της. Θύτης και θύμα, ταυτοχρόνως, η μάνα, πορεύεται και οδηγεί την κόρη στην καταστροφή, από λάθος επιλογές, κάτω από τις κοινωνικές συνθήκες και τα ήθη της εποχής του «’50». Ο πατέρας, Θανάσης Παπαγεωργίου, έχοντας αφήσει όλα τα οικογενειακά βάρη πάνω στη γυναίκα του, στην ουσία είναι «απών» από τα γεγονότα που έφεραν τα αναπόφευκτα, παρά την καλή και τρυφερή σχέση με την κόρη του. Τραγική, και αυτός, φιγούρα, δεν θα καταφέρει να αντισταθεί σε ό,τι λαθεμένο διαπιστώνει γύρω του, και ζει χαμένος στον «δικό του κόσμο», αδυνατώντας να αποσοβήσει τη μοιραία κατάληξη της Άννας. Τα υπόλοιπα πρόσωπα συμπληρώνουν τον «χορό» της σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας.

Το νεοελληνικό έργο, που με αφοσίωση υπηρετούν οι συντελεστές του θεάτρου «Στοά», από την ίδρυσή του, είναι ο καθρέπτης της σημερινής ελληνικής κοινωνίας και των «τραυμάτων» της. Δεν πρόκειται για ανάλαφρα θεάματα, που σκοπό έχουν να διασκεδάσουν τον θεατή με «πικάντικες» περιγραφές κι ευτυχισμένο «happy end», αλλά να προβληματίσουν τον καθέναν μας. Βιώνοντας τη σκληρή καθημερινή πραγματικότητα, σε μια χώρα, όπου έχει χαθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη Κράτους – πολίτη, ενώ η Παιδεία της δεν παρέχει την απαραίτητη αγωγή, είναι φυσικό επακόλουθο «ψευτο-μαγκιά» και «πουτανιά» να έχουν υποκαταστήσει την εξυπνάδα και την εντιμότητα.

Ο Παναγιώτης Μέντης, με την ιστορία του, καταφέρνει να φωτίσει τα «γιατί;» και να εξηγήσει τα «πώς;». Αιχμηρός Λόγος που ματώνει με τη δύναμή του, φτάνοντας σε εκφράσεις «πεζοδρομίου», για να μπορέσει, ακριβώς, να είναι αληθινός, επίκαιρος, άμεσος, άρα αποτελεσματικός. Το απαιτεί το έργο, η εποχή, τα γεγονότα, διαφορετικά, όλα, και μακρινά από τα γλυκανάλατα ρομάντζα του παρελθόντος, που έτερπαν με άλλα υλικά αναγνώστες ή θεατές. «Σκατά στα μούτρα τους… οι ρουφιάνες. […] Τα μπάσταρδά τους να μαζέψουν, που μας γάζωσαν το κεφάλι […] Πόσα ξέρει ο κώλος σου, εσένα;».

Η ευφάνταστη σκηνοθεσία του Θανάση Παπαγεωργίου, με δυο (και τρεις) μάνες, ταυτοχρόνως, ομοιόμορφα ντυμένες, επί σκηνής, στις διάφορες φάσεις ζωής της Άννας, αναδεικνύουν το έργο και τονώνουν τη σκηνική του παρουσίαση, χάρη και στο ωραίο - λειτουργικό σκηνικό της Αφροδίτης Κουτσουδάκη. Πετυχημένοι φωτισμοί και ιδιαιτέρως έξυπνες ηχητικές επιλογές του σκηνοθέτη, τονίζουν τη δραματικότητα του εγκλεισμού, καθώς οι τεράστιες πόρτες ενός «παραπετάσματος», με τα κλειδιά που τις κλείνουν να ηχούν ως πολυβόλα, οδηγούν σε απομόνωση που «σκοτώνει». Έτσι, το σπίτι μετατρέπεται, αμέσως, σε ψυχιατρείο, και αντιστρόφως, καθώς κόλαση αποτέλεσαν και τα δύο για την Άννα, αφού τα όσα βίωσε στο πρώτο είναι αυτά που ξαναζεί, ως εφιάλτη, στο δεύτερο, αλλά και αυτά που την οδήγησαν εκεί. Και δεν ήταν, μόνο, η μάνα… ή ο αδύναμος χαρακτήρας του πατέρα, μα πολλά, ακόμα, ολοκλήρωσαν την καταστροφή: ο βάναυσος και ανέντιμος σύζυγος, Χρήστος, η ανάξια εμπιστοσύνης εξαδέλφη, Μπάρμπαρα, η γκόμενα του Χρήστου, Μπέμπα. Και ιδού η κατάληξη της Άννας. Βιασμένη προσωπικότητα κι εφηβεία, χαμένα όνειρα, κατεστραμμένη ζωή, ψυχιατρικό άσυλο.

Η Λήδα Πρωτοψάλτη, ηθοποιός με πολύ μεγάλες ερμηνευτικές ικανότητες, ξεδίπλωσε το πολύπλευρο ταλέντο της,  σφραγίζοντας έναν ρόλο αξιώσεων, καθώς μεταπίπτει, με ευκολία, από την Άννα των παιδικών χρόνων στην έγκλειστη σε ψυχιατρείο. Στο παραλήρημά της συγκινήθηκε όλη η αίθουσα, απολαμβάνοντας και τις αστείες στιγμές, που αβίαστα προκύπτουν από την αθωότητά της, αλλά και τις «παραδοξότητες» της ιστορίας. Ο Θανάσης Παπαγεωργίου απέδωσε με ιδιαίτερο τρόπο τον απαιτητικό ρόλο του. Οι ερμηνείες των άλλων ηθοποιών ξεχωριστές, κάθε μια στον ρόλο τους. Μάνες: Ευδοκία Σουβατζή, Νίκη Χαντζίδου. Χρήστος: Ηλίας Κατέβας. Μπέμπα, Μπάρμπαρα: Εύα Καμινάρη. Νοσοκόμα: Βασιλική Ορκοπούλου.

Η μαγική παράσταση στο Θέατρο Στοά (Μπισκίνη 55, Ιλίσια), παίζεται: Τετάρτη, 20.00: 15 €.Παρασκευή 21.15: 10 €. Σάββατο, 21.15: 22 €,  Κυριακή, 20.00: 22 €. Φοιτητικό: 15 €.

(Το τελικό «ν» επιλογή του συντάκτη).   

http://e-parembasis.blogspot.com/2011/01/blog-post_16.html