Ιωάννης Συκουτρής: Η "Ελευθερία", η "Ηθική" και η "Παιδεία"

"...ο 19ος αιών εστηρίζετο εις εναν μύθον: τον μύθον της πολιτικής ελευθερίας και ο μύθος αυτός εξεσκεπάσθη. Το ομολογούν από συμφώνου και τα δύο περισσότερον συγχρονισμένα πολιτικά ρεύματα της εποχής μας ο Μαρξισμός και ο Φασισμός: διαφωνούν μόνον ως προς το σύστημα που θα το αντικαταστήσουν.

Λέγω μύθος. Διότι ελευθέριαν του λαού δεν υπήρξεν, ούτε ήταν δυνατόν να υπάρξει. Ελευθέρια και λαός (δηλαδή μάζα) είναι δυο έννοιαι απολύτως ασυμβίβαστοι, αφού ελευθερία είναι ιδιότης, η κυρία ιδιότης μιας προσωπικότητος και προσωπικότητα δεν έχουν τα κοπάδια. Νομικώς βέβαια και πολιτικώς εκηρύσσοντο ελεύθεραι αι λαικαί τάξεις πραγματικώς όμως εκυριαρχούντο από ένα πλήθος κυριάρχων: από θρησκευτικάς πεποιθήσεις, παραδόσεις, ηθικάς, έθιμα, κληρονομικόν σεβασμόν προς την κοινωνικήν κυριαρχίαν,
κοινωνικάς αντιλήψεις περί του πρέποντος κλπ Όλαι αυταί, αι ευεργετικώς δρώσαι αντίρροποι δυνάμεις σήμερον έσβησαν η κινδυνεύουν να σβήσουν και οι "ελεύθεροι σήμερον πολίται" δεν υπακούουν παρά εις την βιαν η εις την σκοπιμότητα.

Το αποτέλεσμα υπήρξε να αναπτυχθή τώρα άλλη τυραννία πολύ σκληροτέρα από την τυρρανίαν των προδημοκρατικών καθεστώτων: η τυρρανία των ανευθύνων.Μας κυριαρχούν σήμερα οι ανεύθυνοι, οι κεφαλαιοκράται, η γραφειοκρατία, οι δημοσιογράφοι, όλοι οι σαλτιμπάγκοι του κοινοβουλευτισμού. Και το χειρότερον μας κυριαρχούν και συγχρόνως μας κοροιδεύουν αφού τυρρανούν "εν ονόματι των λαικών ελευθεριών".

"...και κάθε ηθική πράξις συνεπάγεται ευθύνας. Εις εποχήν που κατέλυσαν τους ελέω Θεού Βασιλείς που είχαν να λογοδοτήσουν μόνον εις τον Θεόν, δεν είναι δυνατόν να ανεχώμεθα τους ελέω Τέχνης ανευθύνους συγγραφείς. Και τώρα σας ερωτώ: Κατά τι κινδινεύει η ελευθερία της σκέψεως αν περιορισθή η καθημερινή ασχημοσύνη, ο εκβιασμός και η διαπόμπευσις της οικογενειακής τίμης κάθε παραδόσεως και αξίας, η συστηματική προσπάθεια προς αποβλάκωσιν του κοινού, η έξαψις των πνευμάτων, ο κλονισμός κάθε ηθικής αντιστάσεως. Συμπτώματα όλα που παρουσιάζει σήμερον μέγα μέρος του Τύπου, χωρίς να έχουν ελαφρυντικόν, όσοι τα γράφουν, τουλάχιστον ότι τα πιστεύουν.

Η διάδοσις της μορφώσεως ημπορεί να φέρει πολλά καλά, έχει όμως και σημαντικά μειονεκτήματα. Και ένα από αυτά είναι πως σήμερα είναι πολλοί, απελπιστικώς πολλοί, όσοι κρατούν την πένα (και είναι τόσον εύκολον), όχι πλέον οι κλητοί πλέον και οι εκλεκτοί. Και όπου αρχίζει η μάζα σταματάει η ευθύνη. Αυτών η ελευθερία, η ασυδοσία καλύτερα, είναι σωστόν είναι συμφέρον κάθε γνήσιου διανοούμενου, να περιορισθή. Διότι κάθε δημοκοπία κάθε γράψιμον που δεν εξυψώνει, αλλά ερεθίζει, είναι κίνδυνος του πνεύματος, όχι του κοινωνικού καθεστώτος μόνον.

Έπειτα σας ρωτώ: Υπάρχει πράγματι τόση ελευθερία σκέψεως σήμερον εις τα λεγόμενα φιλελευθερα καθεστώτα; Δεν ομιλώ περί της καταφώρου διαστροφής της Ιστορίας και της αλήθειας που γίνεται πολλάκις από τα επίσημα και ανεπίσημα έντυπα. Αλλά ο δημοσιογράφος που γράφει πύρινα άρθρα ενώ δεν τα πιστεύει, χάριν του ψωμιού του, διότι έτσι το θέλει η μισθοδοτούσα εφημερίς η το κόμμα η το κοινόν είν΄ ελεύθερος; Είν΄ ελεύθερος ο συγγραφεύς η ο θεατρικός που κάνει παραχωρήσεις εις τα κατώτερα γούστα;"

Ιωάννης Συκουτρής

http://www.istorikathemata.com/