Για άλλη μια φορά η Κυβέρνηση υποκύπτει στις πιέσεις Τραπεζών, πιστωτών και κερδοσκοπικών συμφερόντων

Συνέντευξη στην εφημερίδα "ΠΑΡΟΝ" της Καθ. Λούκας Τ. Κατσέλη, προέδρου της "Κοινωνικής Συμφωνίας" για την άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών .

22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

1) Το γεγονος οτι σημερα ολοι ζητούν, ακομη και βουλευτες της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που συγκυβερνουν, να παραταθει ο νομος που εχει καταγραφεί με το ονομα σας, πως αισθάνεστε; Εχετε καποια νούμερα σε ποσα νοικοκυριά προστάτευσε το σπιτι τους; Πόσοι έκαναν χρήση του νομου Κατσελη;

Αισθάνομαι δικαιωμένη γιατί ο Ν. 3869/10 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που πέρασε με πολλές αντιδράσεις και δυσκολίες αποδείχθηκε κοινωνικά και οικονομικά αναγκαίος. Δίνει πράγματι μια ανάσα και διέξοδο σε χιλιάδες συμπολίτες μας που βρέθηκαν σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής των οφειλών τους ενώ συμβάλλει στη διατήρηση της αγοραστικής δύναμης πολλών νοικοκυριών και στην εξυπηρέτηση των δανείων στο όριο των πραγματικών δυνατοτήτων των δανειοληπτών.

Μέχρι το τέλος Ιουνίου έχουν υποβληθεί περίπου 65,000 αιτήσεις και απ’ αυτές 30,000 μόνο το τελευταίο τετράμηνο... Αυτό αποτελεί δείγμα της επιδείνωσης της κρίσης αλλά και της αναγκαιότητας του Νόμου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΠΟΙΖΩ, περίπου ένα 70% οσων υποβάλλουν αιτήσεις ζητούν την προστασία της πρώτης κατοικίας τους.

Σήμερα ανησυχώ ιδιαίτερα γιατί η Κυβέρνηση, υποκύπτοντας σε πιέσεις από τους ίδιους γνωστούς κύκλους, έχει αρχίσει να ξηλώνει σιγά –σιγά κάποιες από τις σημαντικές ευεργετικές ρυθμίσεις του Νόμου. Είναι η στιγμή που ο κόσμος πρέπει να αντιδράσει δυναμικά ώστε να μην προχωρήσει η αρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας. Οι λεγόμενες «χρυσές τομές» που αναζητούνται δεν είναι τίποτα άλλο παρά κερκόπορτα στην τελική ανατροπή του Νόμου.

2) Κα Κατσέλη, γιατί η Κυβέρνηση και η Τρόικα ανοίγουν ξανά το θέμα της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών παρά τις αντιδράσεις και το γεγονός ότι η κρίση εχει οδηγήσει χιλιάδες νοικοκυριά σε απόγνωση;
Για άλλη μια φορά η Κυβέρνηση υποκύπτει στις πιέσεις Τραπεζών, πιστωτών και κερδοσκοπικών συμφερόντων και, με ανυπόστατα επιχειρήματα, προωθεί ένα μέτρο που αντιστρατεύεται ευθέως τόσο την οικονομική λογική όσο και το δημόσιο συμφέρον. Η άρση της αναστολής των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία εν μέσω συνεχιζόμενης βαθειάς οικονομικής κρίσης καταπατά το βασικό κοινωνικό δικαίωμα στη στέγη και σ’ ένα ελάχιστο αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.

Θα δημιουργήσει νέα κοινωνικά δράματα. Ταυτόχρονα, θα οξύνει αντί να αμβλύνει το δημοσιονομικό και οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Η εξαθλίωση χιλιάδων οικογενειών που θα χάσουν τη στέγη τους θα βαθύνει την ύφεση, την αδυναμία πληρωμής οφειλών προς το δημόσιο και τρίτους ενώ θα αυξήσει τις πιέσεις για κοινωνικές δαπάνες. Παράλληλα, η κατάρρευση της αγοράς και των αξιών των ακινήτων θα επιβαρύνει όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων οξύνοντας την ιδιωτική υπερχρέωση. Θα οδηγήσει μοιραία σε κατάρρευση και των ασφαλειών των ενυπόθηκων δανείων, με αποτέλεσμα, οι ίδιες οι Τράπεζες, γρήγορα ή αργά, να απαιτήσουν πρόσθετα κεφάλαια δηλαδή νέα ανακεφαλαιοποίηση. Πρέπει δε να υπογραμμιστεί ότι μετά την εμπειρία της Κύπρου και τις πρόσφατες αποφάσεις του Eurogroup, τα κεφάλαια αυτά θα προκύψουν κατά πάσα πιθανότητα από κούρεμα καταθέσεων. Με άλλα λόγια τα σπασμένα θα τα πληρώσουν και πάλι οι απλοί πολίτες.

Η ατζέντα της συζήτησης όπως τίθεται από την Κυβέρνηση είναι βαθύτατα μεροληπτική και κοινωνικά διχαστική. Κάποιοι αφήνουν στο περιθώριο τις ευθύνες του Τραπεζικού συστήματος για επιλογές, λάθη και παραλείψεις για τα οποία μάλιστα αποζημιώθηκαν γενναιόδωρα μέσω της ανακεφαλαιοποίησης, ενώ παράλληλα σπεύδουν να βαφτίσουν μπαταχτσήδες τις εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες οι οποίες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, λόγω της πολιτικής της βίαιας οικονομικής λιτότητας που έχει επιβληθεί.

3) Τελικά ποιος θα ωφεληθεί;

Κυρίως οι κερδοσκόποι και οι κάτοχοι τιτλοποιημένων δανείων που καιροφυλακτούν να αγοράσουν ακίνητα από πλειστηριασμούς στο 20 - 30% της αξίας τους και να τα μεταπωλήσουν ή να τα εκμεταλλευτούν με κέρδος. Ηδη διεθνείς εταιρείες ακινήτων σε συνεργασία με distress funds αγοράζουν χαρτοφυλάκια Ελληνικών τραπεζών με δάνεια σε καθυστέρηση και προσβλέπουν στην απελευθέρωση των πλειστηριασμών που θα τους αποφέρουν τεράστια κέρδη.

Ωφελούνται επίσης οι Τράπεζες καθώς ρευστοποιούν προβληματικά χαρτοφυλάκια και υποθήκες, ενώ είναι πολύ πιθανό ότι έχουν ήδη συνάψει συνεργασίες με τις εταιρείες ακινήτων για να εκμεταλλευθούν από κοινού τα ακίνητα που έχουν κατασχεθεί ή πρόκειται να βγούν στους πλειστηριασμούς. Ως προς το κόστος της επερχόμενης ανακεφαλαιοποίησης, η πρόσφατη ιστορία έδειξε ότι οι Τράπεζες αποζημιώθηκαν σε σημαντικό βαθμό. Ας μην ξεχνάμε ότι στην πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση υπήρχε ηδη πρόβλεψη και κάλυψη για επισφαλή δάνεια που δεν εξυπηρετούνται.

Πρόσφατα μάλιστα η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ αποκάλυψε ότι ένα ποσό των 8 δις. € που προοριζόταν για την ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών Τραπεζών παραμένει στη διάθεση του ΤΧΣ και ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού της χώρας το 2014-2015. Αν δεν είναι το γεγονός αυτό αποδοχή της γενναιόδωρης μεταχείρισης του Τραπεζικού συστήματος , την ώρα που τα εισοδημάτα των περισσοτέρων Ελλήνων συμπιέζονται ραγδαία, τότε τι είναι;

Συμπερασματικά, οι Τράπεζες, με την ευλογία της Τρόικα και τη δικαιολογία της κρίσης, ξέπλυναν όλα τα παλαιά αμαρτήματα από άλογες δανειοδοτήσεις και μέσω της διαδικασίας της ανακεφαλαιοποίησης κάλυψαν ένα μεγάλο μέρος από τις ζημιές τους. Αντίθετα, τα φυσικά πρόσωπα, τα ασφαλιστικά ταμεία και τα ΝΠΔΔ δεν αποζημιώθηκαν αντίστοιχα για το κούρεμα των Ελληνικών ομολόγων και το κόστος που υπέστησαν . Δηλαδή στη χώρα μας εφαρμόσθηκε το εξής οξύμωρο ακόμα και με όρους άκρατου φιλελευθερισμού:·να μηδενίζεται το κόστος των επενδυτικών επιλογών του Τραπεζικού συστήματος και να μεταφέρεται αυτούσιο και μάλιστα εις διπλούν στην κοινωνία.

4) Ποιος φταίει γι αυτή την κατάσταση;

Ας μην ξεγελιόμαστε : Η σημερινή κρίση υπερχρέωσης που μαστίζει την Ελληνική κοινωνία είναι αποτέλεσμα της ασκούμενης αδιέξοδης οικονομικής πολιτικής της βίαιης λιτότητας. Χιλιάδες συμπολίτες μας βιώνουν το δράμα της υπερχρέωσης χωρίς δική τους υπαιτιότητα .

Δεν είναι ούτε αφερέγγυος δανειολήπτης, ούτε μπαταχτζής ο συνταξιούχος που είδε τη σύνταξή του να μειώνεται απότομα κατά 60% ή ο δημόσιος υπάλληλος το διαθέσιμο εισόδημά του οποίου εξανεμίσθηκε κατά 50% από τη μείωση του μισθού, την κατάργηση των φοροαπαλλαγών, τά χαράτσια και την αύξηση των φόρων. Ούτε βέβαια ο κάτοχος Ελληνικών ομολόγων τα οποία κουρεύτηκαν σ ένα βράδυ, ο μισθωτός που έχει μείνει απλήρωτος για 4-6 μήνες, ο οικογενειάρχης που απολύθηκε μετά από χρόνια σταθερής εργασίας ή ο επαγγελματίας που είδε το μαγαζί του να κλείνει λόγω κατακόρυφης πτώσης της ζήτησης και έλλειψης ρευστότητας. Πόσο μάλλον οι στρατιές ανέργων που απολύθηκαν.

Αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται σε πρόσκαιρη ή μόνιμη αδυναμία πληρωμής οφειλών παρά το γεγονός ότι είχαν συντάξει με σύνεση τον οικογενειακό τους προυπολογισμό. Η μόνη ορθολογική αντιμετώπιση ήταν και είναι η ρύθμιση δανείων στα νέα οικονομικά δεδομένα, με νομοθετική μάλιστα πρωτοβουλία, καθόσον οι ρυθμίσεις που κάνουν οι Τράπεζες είναι άκρως επιλεκτικές και περιορισμένες. Ως Κοινωνική Συμφωνία είχαμε καταθέσει στη Βουλή το 2012 σχετικό σχέδιο νόμου.

Η Κυβέρνηση αντί να προχωρήσει σε ρύθμιση δανείων προχωρά σε απελευθέρωση των πλειστηριασμών. Λέει δηλαδή σ’ αυτό τον κόσμο : δεν φθάνει που σου πήρα το εισόδημα και τα περιουσιακά σου στοιχεία , τώρα θα σου πάρω και το σπίτι !

5) Μα δεν φταίνε όμως και όλοι όσοι δανείστηκαν υπέρμετρα και δεν μπορούν σήμερα να αποπληρώσουν τα δάνειά τους ?

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μετά το 2000 και την είσοδό μας στην ευρωζώνη αρκετοί συμπολίτες μας ενέδωσαν στον πειρασμό των χαμηλών επιτοκίων, της εύκολης χρηματοδότησης και των πιέσεων των Τραπεζών και πήραν καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια που ακόμα και κάτω από κανονικές συνθήκες δεν θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι η ευθύνη πέφτει κυρίως στις Τράπεζες που δεν ακολούθησαν βασικές αρχές υπεύθυνου δανεισμού, αλλά και στην Τράπεζα Ελλάδος που με απόφαση του Διοικητή της ήρε τους προυπάρχοντες περιορισμούς στην δανειοδότηση.

Αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που ψηφίσθηκε ο Νόμος 3869/10, ο Νόμος δηλαδή για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, που προστατεύει τον καταναλωτή-δανειολήπτη, δίνοντας την ευκαιρία σε φυσικά πρόσωπα που βρίσκονται σε αδυναμία πληρωμής οφειλών να ρυθμίσουν ή ακόμα και να απαλλαγούν από τα χρέη τους μετά από απόφαση του Ειρηνοδικείου στη βάση του εισοδήματος και των περιουσιακών τους στοιχείων.

6) Η Κυβέρνηση είναι όμως διατεθειμένη να θεσπίσει « κοινωνικά κριτήρια» για την προστασία της πρώτης κατοικίας ώστε να επωφεληθούν αυτοί που έχουν πραγματικά ανάγκη . Ποια η γνώμη σας?

Η πρόταση αυτή στερείται σοβαρότητος και είναι προσχηματική. Το δράμα της υπερχρέωσης και η αδυναμία πληρωμής δεν αφορά μόνο τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, αλλά ολόκληρη την κοινωνία. Συμφωνα δε με τη διεθνή εμπειρία η υπερχρέωση πλήττει κυρίως τα μεσαία κοινωνικά στρώματα που, στη βάση εσφαλμένων προσδοκιών για βελτίωση των οικονομικών τους προοπτικών, ξανοίχτηκαν σε αγορές με δανεισμό. Αυτοί χρήζουν προστασίας ιδιαίτερα μάλιστα όταν λόγω της ασκούμενης πολιτικής ,η Ελληνική μεσαία τάξη φτωχοποιείται με ραγδαίους ρυθμούς.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του Ν. 3869/10, για ένα ζευγάρι, η πρώτη κατοικία προστατεύεται ,ανεξαρτήτως ύψους οφειλής , μόνο στο ύψος του αφορολόγητου ποσού (200.000 ευρώ) , προσαυξημένου κατά 50%. Με απλά λόγια, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, η αξία της κατοικίας που προστατεύεται δεν υπερβαίνει τα 300.000 ευρώ και κάτι περισσότερο για οικογένεια με παιδιά. Επομένως, η υπάρχουσα ρύθμιση δεν αφορά τους πλούσιους ιδιοκτήτες αλλά καλύπτει κυρίως τα μεσαία και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα.

Επιπλέον, ακόμα και αν το Ειρηνοδικείο δικαιώσει τον δανειολήπτη που βρίσκεται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής οφειλών με ρύθμιση ή και απαλλαγή οφειλών, ο δανειολήπτης είναι υποχρεωμένος να εξοφλήσει το 80% της αντικειμενικής αξίας της πρώτης του κατοικίας. Επομένως «κανένα σπίτι δεν χαρίζεται» όπως έσπευσαν να πούνε κάποια ανόητα παπαγαλάκια…

7) Πότε θα μπορέσει να αρθεί το καθεστώς της αναστολής των πλειστηριασμών;

Όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση , αποκατασταθεί η παροχή ρευστότητας στην οικονομία και εφαρμοστούν, παράλληλα με το Ν 3869/10, ουσιαστικές ρυθμίσεις δανείων και οφειλών των δανειοληπτών. Τότε, με πολύ προσεκτικό τόπο και σταδιακά, θα μπορούν να αρθούν οι περιορισμοί.

Τι προβλέπεται να συμβεί αν η Κυβέρνηση προχωρήσει στην άρση της αναστολής των πλειστηριασμών από το 2014 παρά τις αντιδράσεις ;

Πιστεύω ειλικρινά ότι μια τέτοια απόφαση θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας με ανεξέλεγκτες πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες. Ελπίζω να έχουν απομείνει τα ελάχιστα πολιτικά αντανακλαστικά στη σημερινή Κυβέρνηση προκειμένου να κατανοήσει ότι μια τέτοια κίνηση ενδέχεται να προκαλέσει κοινωνική έκρηξη απρόβλεπτων διαστάσεων.

Το ποτήρι δεν θέλει πολύ για να ξεχειλίσει. Ο Ελληνας και η Ελληνίδα θα προστατεύσουν πάση θυσία την εστία τους που απέκτησαν με κόπο και ήταν το όνειρο μιας ζωής. Γι αυτό οι βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου έχουν τεράστια ευθύνη να μην προχωρήσουν στην ψήφιση των σχετικών διατάξεων.