Ν. Λυγερός:Η απαράδεκτη Συνθήκη της Άγκυρας


Με την πρόθεση της φιλίας, έγιναν κινήσεις που έβαλαν σε κίνδυνο θέματα εθνικής σημασίας. Και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, όταν συζητούνται ανάλογα θέματα και στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Η Συνθήκη της Άγκυρας αποτέλεσε πληγή για τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας κι έδινε την εντύπωση ότι τα πράγματα ήταν απλώς συμμετρικά. Αυτά τα διπλωματικά λάθη δεν έγιναν επί της ευκαιρίας, αλλά ήταν η συνέχεια μιας λανθασμένης στρατηγικής που πόνταρε σε μια μόνο πλευρά αποκλιμάκωσης, η οποία ήταν όλη προς όφελος της Τουρκιάς. Μάλιστα έθεσε σε κίνδυνο ακόμα και τα Δωδεκάνησα, στα οποία δεν έγινε καμιά αναφορά για διεκδικήσεις με το πρόσχημα και πάλι των καλών σχέσεων με την Ιταλία, ενώ βλέπουμε τι έγινε μόνο μερικά χρόνια αργότερα. Υπάρχει όμως και το θέμα της καθυστέρησης της Ένωσης της Κύπρου, αφού θεωρήθηκε από την ελληνική ηγεσία ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή. Τελικά βλέπουμε ότι για να υπάρξει η λεγόμενη φιλία θυσιάστηκαν οι πρόσφυγες, τα Δωδεκάνησα, η Κύπρος. Αλλά τότε ήταν και η χρονιά της πρότασης από ελληνικής πλευράς του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης για τον Μουσταφά Κεμάλ, κατά συνέπεια μπορούμε να δούμε επί του πρακτέου τις επιπτώσεις αυτής της παράλογης διάθεσης. Έτσι βλέπουμε και τα όρια της πολιτικής αθωότητας που δεν κατάφερε να κάνει απολύτως τίποτα με αυτές τις κινήσεις ούτε να πάρει κάτι ακόμα και ασήμαντο από την Τουρκία. Στην ουσία αυτή η φιλία ήταν μονόπλευρη και αποτέλεσε μια έκφραση των ενοχών μιας πολιτικής που ήταν ανίκανη να σταθεί στα πόδια της. Το αποτέλεσμα ήταν απλό και βέβαια αρνητικό. Μάλιστα, μετά από έντεκα χρόνια μόνο, η Τουρκία θα υπογράψει κι άλλη μία Συνθήκη φιλίας με το ναζιστικό καθεστώς αυτή τη φορά στις 18 Ιουνίου 1941. Αυτό κι αν είναι απόδειξη επιτυχίας για τη στρατηγική σε βάθος χρόνου, του απαράδεκτου.