Περί της νέας έκδοσης του Ε.Μ.Θ. από τη συγγραφέα του βιβλίου Γιώτα Τηγανούρια

To βιβλίο “Ο Μπάλος στη Σαμοθράκη, Παράδοση και Νεωτερικότητα, μια μουσική- εθνογραφική προσέγγιση“ 

  μας ταξιδεύει στη Σαμοθράκη και μας ξεναγεί στις μουσικές της παραδόσεις, καθ’ όλη τη διάρκεια του 20^ου αιώνα. 

Η συγγραφέας, γόνος μιας από τις πιο παλιές και σημαντικές μουσικές οικογένειες του νησιού, θα συνδυάσει την εμπειρική γνώση με την επιστημονική μέθοδο, την προφορική παράδοση με την κλασική μουσική παιδεία, την ζωντανή επιτέλεση με τη λόγια μουσική δημιουργία.
Όλα τα παραπάνω  έδωσαν στη Γιώτα Τηγανούρια μια προνομιακή θεώρηση ως προς την προσέγγιση του λαϊκού πολιτισμού της Σαμοθράκης. Με αφετηρία την έρευνα και την καταγραφή του μουσικού ρεπερτορίου, ξεκινάει και ένας προβληματισμός για το «τι υπάρχει πίσω από τις νότες». Είναι το κρίσιμο σημείο όπου ο μουσικός λαογράφος και ο μουσικολόγος γίνεται πλέον εθνο-μουσικολόγος, με στόχο όχι απλώς να καταγράψει και να περιγράψει ένα μουσικό φαινόμενο αλλά να το αναλύσει, να το ερμηνεύσει και να «αναστοχαστεί» ως προς τη φύση και τις λειτουργίες του. 

Το γλέντι δηλαδή ο «Μπάλος στη Σαμοθράκη» αποτελεί μια υποδειγματική 

μουσική-εθνογραφική μελέτη που συνδυάζει τη βιωματική εμπειρία του «οίκοι ερευνητή» με τη στέρεη μουσική και μουσικολογική κατάρτιση και τον προβληματισμό στην κοινωνική-ανθρωπολογική σκέψη. Έτσι, η εργασία λειτουργεί ταυτοχρόνως μικροσκοπικά και μακροσκοπικά, χωρίς να περιορίζεται στην απλή καταγραφή και ανάλυση του τοπικού ρεπερτορίου και στην τοποθέτησή του σε χώρο, χρόνο και κοινωνική ομάδα, αλλά επιδιώκει να εντάξει τη μουσική παράδοση της Σαμοθράκης στα ευρύτερα πολιτισμικά και μουσικά δίκτυα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορρά και Νότου, Βαλκανίων και Μεσογείου, στεριανής και θαλασσινής Ελλάδας. Με έμφαση στο δίπολο παράδοση-νεωτερικότητα, ερμηνεύονται οι διαφοροποιήσεις στη μουσική και χορευτική επιτέλεση σε άμεση συνάρτηση με τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς στο πλαίσιο της αυξανόμενης εκδυτικοποίησης και αστικοποίησης της τοπικής κοινωνίας. Προς αυτή την  κατεύθυνση είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η έρευνα για τους σύγχρονους «διαχειριστές της παράδοσης» και η αναφορά στον ρόλο που παίζουν οι πολιτιστικοί σύλλογοι, οι Σαμοθρακίτες της διασποράς και τα τοπικά φεστιβάλ στο πέρασμα του ρεπερτορίου από το τοπικό στο «υπερ-τοπικό» επίπεδο.

Ιδιαίτερη μνεία οφείλεται επίσης στις μουσικές καταγραφές που διακρίνονται για τη γνώση και την ευαισθησία, με τις οποίες αποδίδεται η μελωδική και ρυθμική δομή των κομματιών καθώς και οι αλλεπάλληλες παραλλαγές που προκύπτουν από την ιδιαίτερη μελισματική τεχνική των λαϊκών οργανοπαιχτών. Το βιβλίο αυτό συμβάλλει ουσιαστικά όχι μόνο στη διάσωση και διάδοση της μουσικής παράδοσης της Σαμοθράκης αλλά και γενικότερα στον εμπλουτισμό της -δυστυχώς- περιορισμένης  επιστημονικής βιβλιογραφίας στον τομέα της ελληνικής μουσικής εθνογραφίας.

Η Γιώτα Τηγανούρια είναι Διδάκτωρ Εθνομουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μουσικοπαιδαγωγός, Μουσικός. Γεννήθηκε στη Σαμοθράκη από οικογένεια λαϊκών μουσικών. Απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης πήρε τα πτυχία Αρμονίας, Αντίστιξης, Φούγκας & Κλασικών Κρουστών. Σπούδασε πιάνο (πτυχίο με άριστα) με καθηγήτρια τη Δόμνα Ευνουχίδου. Στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, υποστήριξε (με άριστα) τη διδακτορική της διατριβή στην Εθνομουσικολογία με επιβλέποντα ερευνητή το Λάμπρο Λιάβα. Συμμετείχε σε μουσικοπαιδαγωγικά σεμινάρια, των Dalcroze & C.Orff, Κodaly, καθώς και σε σεμινάρια πιάνου, θεωρητικών και σύνθεσης με τους: Λ Τόστιου, Ν. Μπακοπούλου, J.Altinok, Μ. Τραυλό, Α.Μπαλτά, Θ.Αντωνίου & Σ. Αλεβίζο.

Έχει γράψει μια σειρά μουσικοπαιδαγωγικών βιβλίων. Είναι μέλος της Ελληνικής Ένωσης για την Μουσική Εκπαίδευση, της Ένωσης Εκπαιδευτικών Μουσικής Αγωγής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Σαμοθράκης:«Αρμονία γένεσις». Έχει διδάξει θεωρητικά και πιάνο σε ωδεία και μουσικές σχολές και εργάζεται ως Μουσικοπαιδαγωγός στα Πειραματικά Δημοτικά Σχολεία της Αλεξανδρούπολης.

Έχει έντονη καλλιτεχνική δραστηριότητα ως πιανίστα και ως διευθύντρια της «Παιδικής Χορωδίας Σαμοθράκης». Μελετά την παραδοσιακή μουσική  μέσα από τη φωνητική ερμηνεία και το ελληνικό σαντούρι. Έχει συμμετάσχει, με άρθρα της και ανακοινώσεις σε επιστημονικές ημερίδες και σε διεθνή επιστημονικά  εθνομουσικολογικά και μουσικοπαιδαγωγικά συνέδρια.

http://souflievros.blogspot.com/