Ν. Λυγερός: Η έξυπνη ιστορία

Η έξυπνη ιστορία είναι η εξειδίκευση της έξυπνης παιδείας μέσω της χρονοστρατηγικής. Διότι η ιστορία δεν έχει νόημα χωρίς στρατηγική. Έτσι μετά την εκμάθηση μερικών στρατηγικών παιγνίων από διάφορες περιοχές του πλανήτη για να έχουν μια σφαιρική προσέγγιση οι μικροί μαθητές, η ιστορία τους παρουσιάζεται όχι απλώς σαν μια σειρά ημερομηνιών με την απουσία λογικών διασυνδέσεων, αλλά ως το αποτέλεσμα της μελέτης των δεσμών μέσω μιας γεγονολογίας που αναδεικνύει τις διαφορές μεταξύ επαφών, σχέσεων και δεσμών. Εξετάζει με αυτόν τον τρόπο τις ακολουθίες γεγονότων που σχετίζονται αιτιοκρατικά αλλά ενσωματώνει ταυτόχρονα και την έννοια των διακλαδώσεων ως σχεδόν συμμετρική επέκταση των σεναρίων και εκδοχών που παρουσιάζονται στις βαριάντες των στρατηγικών παιγνίων. Στην έξυπνη ιστορία, τα γεγονότα δεν παρουσιάζονται μ’ ένα στατικό τρόπο, διότι αποτελούν πράξεις δυναμικών. Με τη μελέτη κομβικών σημείων οι μικροί μαθητές μπορούν να δουν την έννοια της επιλογής ενός κλάδου σε μια διακλάδωση. Αντιλαμβάνονται έτσι ότι η ιστορία δεν είναι απλώς ένα ευθύγραμμο τμήμα αλλά ότι λειτουργεί ως ένα δίκτυο που χρειάζεται νοημοσύνη για να γίνει κατανοητό. Με αυτή τη σφαιρική προσέγγιση οι μικροί μαθητές βλέπουν πιο βαθιά την Ανθρωπότητα.